Giáo án điện tử lịch sử 10 cánh diều bài 5: Văn minh

CHÀO CẢ LỚP! CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN BUỔI HỌC NÀY!

KHỞI ĐỘNG

• Quan sát Hình 5.1 – Ngôi đền Hoi-sa-le-oa-ra và trả lời câu hỏi:
• Hãy trình bày một vài hiểu biết của bản thân về ngôi đền Hoi-sa-le-oa-ra.
• Theo em, ngôi đền là biểu trưng của nền văn minh nào?

Ngôi đền Hoi-sa-le-oa-ra là một trong những thành tựu nổi bật của nền văn minh Ấn Độ thời kì cổ - trung đại, là niềm tự hào của người dân Ấn Độ

CHỦ ĐỀ 3: MỘT SỐ NỀN VĂN MINH THẾ GIỚI

TIẾT…: VĂN MINH

NỘI DUNG BÀI HỌC

Khái niệm văn minh

Khái quát tiến trình phát triển lịch sử văn minh thế giới thời kì cổ – trung đại

1. Khái niệm văn minh

HOẠT ĐỘNG NHÓM

• Nhiệm vụ 1: Đọc thông tin và quan sát các Hình từ 5.1 đến 5.3, hãy cho biết văn minh là gì?
• Nhiệm vụ 2: Đọc thông tin, quan sát Bảng 5, hãy lập bảng so sánh văn hóa và văn minh theo cách hiểu của em.

1. Khái niệm văn minh

HOẠT ĐỘNG NHÓM

• Nhiệm vụ 3: Điều kiện nào khẳng định con người bước vào thời kì văn minh? Hãy chứng minh.
• Nhiệm vụ 4: Trong các Hình 5.2, 5.3, hình nào vừa là biểu hiện của văn hóa, vừa là biểu hiện của văn minh? Vì sao?
• Là trạng thái tiến bộ về cả vật chất và tinh thần của xã hội loài người (trạng thái phát triển cao của nền văn hoá).
• Đã thoát khỏi thời kì nguyên thuỷ. Trái với văn minh là trạng thái “dã man”.

Khi xuất hiện nhà nước và chữ viết, loài người tiến vào thời kì văn minh.

• Hình 5.2: chỉ là biểu hiện của văn hóa, vì thời nguyên thuỷ chỉ có văn hóa, chưa có văn minh.
• Hình 5.3: vừa là biểu hiện của văn hóa, vừa là biểu hiện của văn minh, vì đấu trường Cô-li-dê thể hiện nền văn minh La Mã cổ đại đã đạt đến trình độ phát triển cao.

Kết luận

• Văn hóa và văn minh đều là những giá trị vật chất và tinh thần do con người sáng tạo ra trong tiến trình lịch sử.
• Văn hóa – sáng tạo ra trong quá lịch sử.
• Văn minh – sáng tạo ra trong giai đoạn phát triển cao của nền văn hóa.
• Văn hóa có trước văn minh, phát triển đạt đến một trình độ nào đó thì văn minh mới ra đời.

HOẠT ĐỘNG CẶP ĐÔI

• Đọc thông tin, quan sát Sơ đồ 5 SGK tr.32, 33 và thực hiện nhiệm vụ:
• Lịch sử văn minh thế giới đã trải qua những giai đoạn chính nào?
• Hãy nêu ngắn gọn nội dung của các giai đoạn đó.

2. Khái quát tiến trình phát triển lịch sử văn minh thế giới thời kì cổ – trung đại

• Ở phương Đông:
• Bốn trung tâm văn minh lớn: Ai Cập, Lưỡng Hà, Trung Hoa và Ấn Độ.
• Hình thành trên lưu vực các dòng sông lớn, phù sa bồi đắp, đất đai màu mỡ.
• Nông nghiệp phát triển, cư dân bước vào xã hội văn minh, sáng tạo nên những nền văn minh rực rỡ.
• Ở phương Tây:
• Hai nền văn minh lớn: Hy Lạp và La Mã.
• Hình thành ở ven biển, đồng bằng nhỏ hẹp, đất đai khô cằn.
• Công cụ lao động bằng sắt mới xuất hiện.
• Những thành tựu rực rỡ của văn minh Hy Lạp và La Mã là cơ sở của văn minh châu Âu sau này.
• Các nền văn minh ra đời từ rất sớm, đặc biệt là các nền văn minh phương Đông.
• Một số nền văn minh kết thúc trong thời kì cổ đại do bị các đế quốc khác xâm chiếm: Lưỡng Hà,...
• Một số nền văn minh khác còn tiếp tục kéo đài đến thời kì trung đại: Trung Quốc, Ấn Độ,...