Giáo án điện tử sinh học 9 bài 13: Di truyền liên kết

CHÀO MỪNG THẦY CÔ VÀ CÁC EM

Nêu những điểm khác nhau giữa NST giới tính và NST thường ?

BÀI 13:

DI TRUYỀN LIÊN KẾT

NỘI DUNG BÀI HỌC

Thí nghiệm của Moocgan

Ý nghĩa của di truyền liên kết

1. THÍ NGHIỆM CỦA MOOCGAN

   Thomas Hunt Morgan - Nhà di truyền học Mĩ, giáo sư động vật học thực nghiệm ở trường đại học Columbia…

   + Trong các công trình nghên cứu nổi tiếng của Moocgan là:

   + Cơ sở vật chất có tính di truyền

   + Lý thuyết về gen

   + Di truyền học của ruồi giấm

1. Đối tượng thí nghiệm: Ruồi giấm

Vì sao Moocgan chọn ruồi giấm là đối tượng nghiên cứu?

=> Ruồi giấm mang nhiều đặc điểm thuận lợi cho các nghiên cứu di truyền: dễ nuôi trong ống nghiệm, vòng đời ngắn, đẻ nhiều, có nhiều biến dị dễ quan sát , số lượng NST ít (2n = 8)

2. Thí nghiệm của Moocgan

Thí nghiệm của Moocgan

P_TC:  Thân xám, cánh dài   X  Thân đen, cánh cụt

F1:                 100% Thân xám, cánh dài

+ Lai phân tích:

♂ F1 Thân xám, cánh dài   X   ♀ Thân đen, cánh cụt

Fb : 1 thân xám, cánh dài;    1 thân đen, cánh cụt.

PHIẾU HỌC TẬP

Hãy quan sát sơ đồ thí nghiệm của Moocgan trên ruồi giấm và trả lời câu hỏi sau:

N1. Tại sao phép lai giữa ruồi đực F1 với ruồi cái thân đen, cánh cụt được gọi là phép lai phân tích?

N2. Moocgan tiến hành phép lai phân tích nhằm mục đích gì?

N3.  Kết quả thí nghiệm tỉ lệ kiểu hình 1 : 1, Moocgan lại cho rằng các gen quy định màu sắc thân và dạng cánh cùng nằm trên một NST.

1. Tại sao phép lai giữa ruồi đực F1 với ruồi cái thân đen, cánh cụt được gọi là phép lai phân tích?
2. Moocgan tiến hành phép lai phân tích nhằm mục đích gì?
3. Kết quả thí nghiệm tỉ lệ kiểu hình 1 : 1, Moocgan lại cho rằng các gen quy định màu sắc thân và dạng cánh cùng nằm trên một NST.

Vì ruồi giấm cái mình đen cánh ngắn chỉ cho ra 1 loại giao tử. Ruồi xám cánh dài cho ra 2 loại giao tử

-> Các gen cùng nằm trên 1 NST, do đó các gen quy định màu sắc và hình dạng cánh cùng nằm trên 1 NST (liên kết gen), cùng phân li về giao tử cvaf cùng được tổ hợp qua quá trình thụ tinh => Hiện tượng di truyền liên kết

KẾT LUẬN

Di truyền liên kết là hiện tượng một nhóm tính trạng được di truyền cùng nhau, được qui định bởi các gen trên một NST, cùng phân li trong quá trình phân bào.

Giải thích thí nghiệm của Moocgan về sự di truyền liên kết dựa trên cơ sở tế bào học

Cách viết kiểu gen có liên kết gen:

Ghi chú: Dấu            tượng trưng cho NST,          : 2 gen B và V nằm trên cùng 1 NST

Quy ước gen: B: thân xám

                       b: thân đen

                       V: cánh dài  

                       v: cánh cụt

1. Ý NGHĨA CỦA DI TRUYỀN LIÊN KẾT

Ở ruồi giấm, 2n=8 nhưng thực tế, tế bào có khoảng 4000 gen. Vậy sự phânbố gen trên NST sẽ như thế nào?

Mỗi NST sẽ mang nhiều gen, các gen phân bố dọc theo chiều dài NST tạo thành nhóm gen liên kết

Số nhóm gen liên kết ở mỗi loài tương ứng với số NST trong bộ đơn bội của loài (n). Như vậy, ở ruồi giấm có bao nhiêu gen liên kết

Có 4 nhóm gen liên kết tương ứng với số n=4

KẾT LUẬN

- Trong tế bào, số lượng gen nhiều hơn NST rất nhiều nên một NST phải mang nhiều gen, tạo thành nhóm gen liên kết (số nhóm gen liên kết bằng số NST đơn bội).

-  Di truyền liên kết đảm bảo sự di truyền bền vững của từng nhóm tính trạng được quy định bởi các gen trên 1 NST. Trong chọn giống người ta có thể chọn những nhóm tính trạng tốt luôn đi kèm với nhau