Giáo án gộp Đạo đức 4 cánh diều kì I

HOẠT ĐỘNG CỦA GV

HOẠT ĐỘNG CỦA HS

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: 

- Tạo tâm thế tích cực, hứng thú học tập cho HS và kết nối với bài học mới. 

- Giúp khơi gợi cảm xúc đạo đức, khai thác kinh nghiệm với các chuẩn mực đạo đức để kích thích nhu cầu tìm hiểu, khám phá tri thức mới.

b. Cách tiến hành

- GV nêu tên trò chơi: Bịt mắt tìm đồ vật.

- GV hướng dẫn luật chơi:

+ GV mời 2 - 4 em HS tham gia trò chơi.

+ GV chuẩn bị dụng cụ bịt mắt HS và một số vật dụng quen thuộc. GV yêu cầu HS bịt mắt, di chuyển trong không gian an toàn và lựa chọn đồ vật theo yêu cầu.

- GV đặt câu hỏi cho HS sau khi hoàn thành trò chơi: Em có cảm giác như thế nào khi không nhìn thấy mọi thứ xung quanh? Em liên tưởng đến ai trong trò chơi vừa rồi? Khi không nhìn thấy mọi thứ xung quanh thì em sẽ gặp những khó khăn gì?

- GV mời đại diện 2 – 3 HS trả lời. Các HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có). 

- GV nhận xét và chốt đáp án: 

+ Em cảm thấy sợ hãi, mất phương hướng khi không nhìn thấy mọi thứ xung quanh.

+ Em liên tưởng đến những người bị khiếm thị.

+ Khi không nhìn thấy mọi thứ xung quanh em không thể thấy đường đi và hình ảnh gì.

- GV dẫn dắt HS vào bài học: Những người gặp khó khăn về thị lực nói riêng và những người khuyết tật nói chung đều rất khó khăn trong cuộc sống. Sau đây chúng ta sẽ đến với Bài 1: Em nhận biết sự cảm thông giúp đỡ người gặp khó khăn để biết được vì sao phải cảm thông người gặp khó khăn và những hành động cảm thông đối với họ nhé!

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1. Quan sát tranh và trả lời câu hỏi

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS nêu được một số biểu hiện của sự cảm thông, giúp đỡ người gặp khó khăn.

b. Cách tiến hành

- GV yêu cầu HS quan sát tranh và trả lời câu hỏi:

+ Các bạn đã làm gì để cảm thông, giúp đỡ người gặp khó khăn.

+ Em hãy kể thêm những biểu hiện khác của sự cảm thông, giúp đỡ người gặp khó khăn.

- GV mời đại diện 2 – 3 HS trả lời. Các HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có). 

- GV nhận xét, đánh giá và đưa ra câu trả lời phù hợp.

+ Các biểu hiện của sự cảm thông, giúp đỡ người gặp khó khăn trong tranh: giúp người lớn tuổi, người có sức khỏe yếu qua đường; giúp các bạn có hoàn cảnh khó khăn có quần áo; giúp các bạn bị khiếm khuyết, thương tật mang đồ nặng; chia sẻ, động viên bạn gặp chuyện buồn.

+ Những biểu hiện khác của sự cảm thông, giúp đỡ người gặp khó khăn: tìm giúp đồ cho người bị mất, tặng quà cho những người có hoàn cảnh khó khăn.

Hoạt động 2: Đọc câu chuyện và trả lời câu hỏi

a. Mục tiêu: HS xác định được biểu hiện của sự cảm thông, giúp đỡ người gặp khó khăn trong tình huống cụ thể.

b. Cách tiến hành

- GV yêu cầu HS đọc câu chuyện và trả lời câu hỏi:

+ Ông cụ đã gặp khó khăn gì?

+ Các em nhỏ đã thể hiện sự cảm thông, giúp đỡ ông cụ như thế nào?

+ Sự cảm thông, giúp đỡ của các em nhỏ mang lại điều gì cho ông cụ?

CÁC EM NHỎ VÀ ÔNG CỤ

Mặt Trời đã lùi dần về chân núi phía tây. Đàn sếu đang sải cánh trên cao. Sau một cuộc dạo chơi, đám trẻ ra về. Tiếng nói cười ríu rít. Bỗng các em dừng lại khi thấy một ông cụ đang ngồi ở vệ cỏ ven đường. Trông ông rất mệt mỏi, đôi mắt lộ rõ vẻ u sầu.

- Chuyện gì xảy ra với ông cụ thế nhỉ? – Một em trai nói.

- Hay ông cụ đánh mất cái gì?

- Chúng mình nên hỏi thử xem đi

Các em tới chỗ ông cụ, lễ phép hỏi:

– Ông ơi, chúng cháu có thể giúp gì ông không ạ?

Ông cụ thở nặng nhọc, nhưng đôi mắt ánh lên những tia ấm áp:

– Cảm ơn các cháu! Nhưng các cháu không giúp ông được đâu.

Ông cụ ngừng lại, rồi nghẹn ngào nói tiếp:

- Ông đang rất buồn. Vợ của ông nằm bệnh viện mấy tháng nay rồi. Bà ốm nặng lắm, khó mà qua khỏi. Ông ngồi đây chờ xe buýt để đến bệnh viện. Ông cảm ơn lòng tốt của các cháu. Dẫu các cháu không giúp gì được, nhưng ông cũng thấy lòng nhẹ hơn.

Đám trẻ lặng đi. Các em nhìn ông cụ đầy thương cảm.

Một lát sau, xe buýt đến. Giúp ông cụ lên xe rồi, các em còn đứng nhìn theo mãi mới ra về.

(Theo V. A. Xu-khôm-lin-xki, Tiếng Việt 3, NXB Giáo dục Việt Nam, 2020)

- GV mời đại diện 2 – 3 HS trả lời. Các HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có). 

- GV nhận xét, đánh giá và đưa ra câu trả lời phù hợp.

+ Ông cụ đang buồn vì vợ của ông đang bị ốm nặng, khó qua khỏi.

+ Việc các em nhỏ đã làm là hỏi thăm ông, thể hiện việc muốn chia sẻ, hỏi thăm, giúp ông lên xe buýt.

+ Sự cảm thông, giúp đỡ của các em nhỏ giúp cho ông cụ cảm thấy nhẹ lòng hơn và được quan tâm hơn.

Hoạt động 3. Đọc ý kiến và thực hiện theo yêu cầu

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS biết vì sao phải cảm thông, giúp đỡ người gặp khó khăn.

b. Cách tiến hành

- GV chia lớp thành các nhóm học tập.

- GV yêu cầu các nhóm đọc ý kiến trong SGK 

a. Cảm thông, giúp đỡ người gặp khó khăn để họ có thêm sức mạnh, niềm tin trong cuộc sống.

b. Không phải ai cũng luôn gặp những điều may mắn, nên chúng ta cần cảm thông, giúp đỡ người gặp khó khăn.

c. Cảm thông, giúp đỡ người gặp khó khăn thể hiện mình là người tử tế.

- GV nêu yêu cầu

+ Em thích nhất ý kiến nào? Vì sao?

+ Theo em tại sao phải cảm thông, giúp đỡ người gặp khó khăn.

- GV mời đại diện các nhóm trả lời. Các nhóm khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có).  

- GV nhận xét, đánh giá và đưa ra câu trả lời phù hợp: Phải cảm thông, giúp đỡ người gặp khó khăn

+ Với người gặp khó khăn: giúp họ cảm thấy được yêu thương và nhẹ lòng hơn.

+ Với bản thân: thể hiện tinh thần nhân ái, là biểu hiện của người tử tế.

C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

a. Mục tiêu: HS biết được một số biểu hiện phù hợp và chưa phù hợp của sự cảm thông, giúp đỡ người gặp khó khăn.

b. Cách tiến hành

Bài tập 1: Nhận xét hành động của các bạn trong tình huống

- GV chia lớp thành các nhóm học tập.

- GV hướng dẫn HS đọc và trả lời câu hỏi: Em có nhận xét gì về hành vi của các bạn trong tình huống? Vì sao

- GV mời đại diện các nhóm trả lời. Các nhóm khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có).  

- GV nhận xét, đánh giá và đưa ra câu trả lời phù hợp.

+ Tình huống 1: An và Hà thỏa thuận không chơi cùng bạn có tật ở chân. Bị tật ở chân là điều không ai muốn, làm bạn có nhiều bất tiện. Chúng ta cần hỗ trợ, giúp đỡ bạn thay vì cảm thấy phiền phức và không chơi với bạn.

+ Tình huống 2: Lan chạy đi chỗ khác mà không giúp bạn bị ngã đau đứng dậy. Sự cố bị ngã làm bạn đau, chúng ta cần hỗ trợ bạn đứng dậy hoặc giúp bạn đến phòng y tế.

+ Tình huống 3: Phù hợp vì Đức biết hỏi han, chia sẻ với nỗi buồn của bạn

Bài tập 2: Đưa ra lời khuyên

- GV yêu cầu HS đọc tình huống trong SGK và đưa ra lời khuyên phù hợp.

- GV cho HS thời gian để tìm ra lời khuyên phù hợp.

- GV mời 2 – 4 HS đưa ra lời khuyên cho tình huống. Các HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có). 

- GV nhận xét, rút ra những lời khuyên phù hợp.

+ HS khuyên Hoàng không nên nghĩ như thế vì trẻ em mồ côi rất khó khăn, tặng quà Tết giúp các em vui vẻ và ấm lòng hơn. Việc này là điều chúng ta nên làm, cũng giúp Hoàng thể hiện mình là người tử tế, có lòng nhân ái, biết yêu thương, cảm thông, giúp đỡ người gặp khó khăn.

Bài tập 3: Đọc tình huống và trả lời câu hỏi

- GV chia lớp thành các nhóm học tập.

- GV yêu cầu các nhóm đọc tình huống trong SGK và trả lời câu hỏi:

+ Em có nhận xét gì về lời nói và hành động của An.

+ Nếu em là An, em sẽ làm gì để thể hiện mình là người biết cảm thông, giúp đỡ người gặp khó khăn?

- GV đại diện các nhóm đưa ra cách ứng xử phù hợp. Các nhóm khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có). 

- GV nhận xét, rút ra những cách ứng xử phù hợp.

+ Việc An đến thăm hỏi Hạnh là điều phù hợp; việc nói câu “Bố mình khoẻ lắm, hồi trước còn đạt huy chương thể thao” là chưa phù hợp vì việc so sánh sức khỏe với bố An sẽ làm cho Hạnh càng buồn hơn.

+ Nếu là An, em sẽ động viên Hạnh về sức khỏe của bố Hạnh, chia sẻ những khó khăn mà Hạnh và gia đình Hạnh đang gặp phải.

D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

a. Mục tiêu: HS ứng dụng được những điều đã học vào thực tiễn qua những việc làm thể hiện lòng cảm thông, giúp đỡ người gặp khó khăn.

b. Cách tiến hành

- GV hướng dẫn HS liệt kê các biểu hiện của sự cảm thông, giúp đỡ người gặp khó khăn đã được học.

- GV hướng dẫn HS cách sưu tầm những câu chuyện hoặc hình ảnh về một tấm gương biết cảm thông, giúp đỡ người gặp khó khăn.

- GV mời 2 – 3 HS chia sẻ trước lớp về tấm gương biết cảm thông, giúp đỡ người gặp khó khăn. Các HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có). 

- GV nhận xét, động viên HS tích cực thể hiện sự cảm thông, giúp đỡ người gặp khó khăn.

- GV gợi ý cho HS câu chuyện về sự cảm thông, giúp đỡ người gặp khó khăn: Câu chuyện “Hiếu cõng Minh đi học”:

+ Tình bạn của Ngô Văn Hiếu và Nguyễn Tất Minh (cùng ngụ thôn 1, xã Đồng Thắng, H. Triệu Sơn, Thanh Hóa) vẫn được người dân địa phương, thầy cô và bạn bè thán phục, ví như câu truyện cổ tích giữa đời thường.

+ Suốt 10 năm qua, không kể ngày mưa hay nắng, Hiếu đều đặn đưa Minh đến trường trên đôi chân của mình vì Minh bị dị tật bẩm sinh.

+ Giờ đây, đôi bạn thân này lại sắp cùng nhau bước vào giảng đường đại học.

* CỦNG CỐ

- GV nhận xét, tóm tắt lại những nội dung chính của bài học. 

- GV nhận xét, đánh giá sự tham gia của HS trong giờ học, khen ngợi những HS tích cực; nhắc nhở, động viên những HS còn chưa tích cực, nhút nhát.

* DẶN DÒ

- GV nhắc nhở HS:

+ Đọc lại bài học Em nhận biết sự cảm thông, giúp đỡ người gặp khó khăn.

+ Thể hiện được sự cảm thông, giúp đỡ người gặp khó khăn bằng lời nói, việc làm cụ thể phù hợp với lứa tuổi.  

+ Nhắc nhở bạn bè, người thân có thái độ, hành vi cảm thông, giúp đỡ người gặp khó khăn.

+ Đọc trước Bài 4 – Em thể hiện sự cảm thông, giúp đỡ người khó khăn (SHS tr.18).

- HS chơi trò chơi.

- HS lắng nghe GV hướng dẫn luật chơi.

- HS lắng nghe GV nêu câu hỏi.

- HS trả lời câu hỏi.

- HS lắng nghe, tiếp thu.

- HS lắng nghe, tiếp thu vào bài mới.

- HS quan sát tranh.

- HS trả lời. 

- HS lắng nghe, tiếp thu. 

- HS đọc câu chuyện.

- HS trả lời câu hỏi.

- HS lắng nghe, tiếp thu. 

- HS làm việc theo nhóm.

- HS đọc các ý kiến.

- HS trả lời.

- HS lắng nghe, tiếp thu.

- HS chia thành các nhóm.

- HS lắng nghe GV nêu câu hỏi.

- HS trả lời câu hỏi.

- HS lắng nghe, tiếp thu.

…………………………………………….

- HS đọc tình huống.

- HS trả lời.

- HS lắng nghe, tiếp thu.

- HS thực hành theo nhóm.

- HS đọc tình huống và trả lời.

- HS trả lời.

- HS lắng nghe, tiếp thu.

- HS thực hành theo hướng dẫn của GV.

- HS chia sẻ trước lớp.

- HS lắng nghe, tiếp thu.

- HS lắng nghe, tiếp thu.

- HS tiếp thu, ghi nhớ.