BÀI 12: CÁC VƯƠNG QUỐC

ĐÔNG NAM Á TRƯỚC THẾ KỈ X

(2 tiết)

KHỞI ĐỘNG

Theo em, Đông Nam Á ngày nay có bao nhiêu quốc gia nào? Đó là những quốc gia nào?

• Đông Nam Á bắt đầu từ những vương quốc đầu tiên ra đời cách đây trên dưới 2.000 năm.
• Những vùng đất hoang sơ dần dần nhường chỗ cho khu dân cư, làng xóm, bến thuyền và đô thị.

HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

1. VỊ TRÍ ĐỊA LÍ CỦA ĐÔNG NAM Á

Đông Nam Á là một khu vực khá rộng nằm ở phía đông nam châu Á, bao gồm hai khu vực riêng biệt là Đông Nam Á lục địa và Đông Nam Á hải đảo.

Quan sát Lược đồ 12.1

Em hãy trình bày vị trí, điều kiện tự nhiên của các nước Đông Nam Á.

Vị trị, điều kiện tự nhiên của các nước

• Vị trí: Nằm án ngữ trên con đường hàng hải nối liền giữa Ấn Độ Dương và Thái Bình Dương, là cầu nối giữa Trung Quốc và Ấn Độ, giữa lục địa Á - Âu với châu Đại Dương.
• Khí hậu: nhiệt đới gió mùa, nóng ấm, mưa nhiều.

Những điều kiện tự nhiên đã mang lại những thuận lợi gì cho sự phát triển của các quốc gia Đông Nam Á?

• Phát triển cây lúa nước.
• Phát triển nhiều loại cây quý hiếm khác như: trầm hương, đinh hương, đậu khấu, sa nhân,...

Mở rộng

• Lào là quốc gia duy nhất không giáp biển.
• Một số con sông lớn ở Đông Nam Á lục địa như: I-ra-oa-đi, Mê Công, Chao Phray-a, sông Hồng mang lại nguồn nước tưới phong phú, dồi dào, lượng phù sa màu mỡ, thuận lợi cho cuộc sống định cư của cư dân làm nông nghiệp.

2. SỰ XUẤT HIỆN CỦA CÁC VƯƠNG QUỐC CỔ TỪ ĐẦU CÔNG NGUYÊN ĐẾN THẾ KỈ VII

Một thời gian dài sau khi nhà nước Văn Lang, Âu Lạc của người Việt ở đồng bằng sông Hồng bị phong kiến phương Bắc đô hộ, một số vương quốc cổ lần lượt xuất hiện ở Đông Nam Á vào những thế kỉ đầu Công nguyên.

Điều kiện tự nhiên thuận lợi nào cho sự ra đời của các vương quốc cổ?

• Có những dòng sông lớn đổ ra biển, thuận lợi cho phát triển nông nghiệp và giao lưu với thế giới bên ngoài.
• Sự phát triển của nghề nông trồng lúa nước và kĩ thuật luyện kim càng ngày càng tiến bộ.
• Sự giao lưu kinh tế, văn hoá với Ấn Độ, Trung Quốc.

Thảo luận và trả lời câu hỏi vào Phiếu học tập số 1

Hãy xác định vị trí các vương quốc cổ Đông Nam Á từ đầu CN đến thế kỉ VII. Các vương quốc đó thuộc quốc gia Đông Nam Á nào ngày nay?

Các vương quốc cổ ĐNA từ đầu CN đến TK VII xuất hiện ở cả lục địa và hải đảo.

+ Pe-gu, Tha-ton —› My-an-ma.

+ Chăm-pa, Phù Nam —› Việt Nam

+ Đốn Tốn, Xích Thố —› Miền Nam Thái Lan và Ma-lai-xi-a.

+ Malayu, Taruma —› In-đô-nê-xi-a.

3. SỰ HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN CỦA CÁC VƯƠNG QUỐC PHONG KIẾN TỪ ĐẦU THẾ KỈ VII ĐẾN THẾ KỈ X

• Thế kỉ VII, Phù Nam sụp đổ, thương cảng Óc Eo cũng lụi tàn. Con đường giao thương ở Đông Nam Á chuyển hướng xuống vùng eo biển Ma-lắc-ca.
• Nhiều quốc gia mới xuất hiện ở cả Đông Nam Á lục địa và Đông Nam Á hải đảo.

Thảo luận và trả lời câu hỏi vào Phiếu học tập số 2

Quan sát Lược đồ 12.3

Em hãy xác định những vương quốc phong kiến ở Đông Nam Á từ thế kỉ VII đến thế kỉ X, cho biết vị trí của các vương quốc đó thuộc các quốc gia Đông Nam Á nào ngày nay?

+Pagan, Pegu, Thaton thuộc Mi-an-ma ngày nay.

+Ha-ri-pun-giay-a, Đva-ra-va-ti thuộc Thái Lan ngày nay.

+ Cam-pu-chia vẫn thuộc Cam-pu-chia ngày nay.

+ Đại Cồ Việt, Chăm-pa thuộc Việt Nam ngày nay.

+ Tu-ma-sic thuộc Xing-ga-po ngày nay

+Sri-vi-giay-a, Ka-lin-ga thuộc In-đô-nê-xi-a ngày nay

Như vậy

Sự xuất hiện, hình thành và phát triển của các vương quốc phong kiến từ đầu thế kỉ VII đến thế kỉ X đã tạo cơ sở cho sự phát triển của khu vực Đông Nam Á giai đoạn sau đó (thế kỉ X-XV).

LUYỆN TẬP

Đông Nam Á là cầu nối giữa hai đại dương:

1. Đại Tây Dương, Thái Bình Dương
2. Bắc Băng Dương, Ấn Độ Dương
3. Thái Bình Dương, Bắc Băng Dương
4. Thái Bình Dương, Ấn Độ Dương

Đáp án D

Từ TK VII – TK X, vương quốc ra đời trên lãnh thổ Việt Nam ngày nay:

1. Chăm-pa
2. Pê-gu
3. Tha-tơn
4. Ma-lay-u

Đáp án A

Từ đầu Công nguyên đến TK VII, vương quốc ra đời trên lãnh thổ Mi-an-ma ngày nay:

1. Phù Nam
2. Kê-đa
3. Đốn Tốn
4. Pê-gu

Đáp án D

VẬN DỤNG

Sông Mê Công gắn bó với lịch sử của những vương quốc cổ nào ở Đông Nam Á? Những vương quốc đó thuộc về các quốc gia nào ngày nay?

Phù Nam (Việt Nam)

Chân Lạp (Cam-pu-chia)

HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ

Trả lời câu 2 , SGK trang 66

Làm bài tập Bài 12, Sách bài tập

Đọc trước Bài 13 – Giao lưu thương mại và văn hóa ở Đông Nam Á