Giáo án PPT Lịch sử 6 chân trời Bài 19: Bước ngoặt lịch sử đầu thế kỉ X

BÀI 19: BƯỚC NGOẶT LỊCH SỬ ĐẦU THẾ KỈ X

 (2 tiết)

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

Những cuộc khởi nghĩa từ Hai Bà Trưng đến Phùng Hưng lần lượt nổ ra và thất bại nhưng khát khao giành độc lập của nhân dân ta vẫn rực cháy suốt ngàn năm Bắc thuộc. Đầu thế kỉ X, một bước ngoặt lịch sử quan trọng đã xảy ra, biến khát khao thiêng liêng đó của dân tộc trở thành hiện thực. Để tìm hiểu rõ hơn về bước ngoặt lịch sử quan trọng này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu trong bài học ngày hôm nay - Bài 19: Bước ngoặt lịch sử đầu thế kỉ X. 

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

1. Cuộc đấu tranh giành quyền tự chủ của họ Khúc, họ Dương

Việc nhà Đường công nhận chức Tiết độ sứ cho Khúc Thừa Dụ thể hiện điều gì?

- GV yêu cầu HS quan sát Sơ đồ 19.1 SHS trang 96 và trả lời câu hỏi:

+ Hãy cho biết những việc làm của Khúc Thừa Dụ và Khúc Hạo để xây dựng nền tự chủ cho dân tộc?

+ Theo em, những việc làm của cha con Khúc Thừa Dụ có ý nghĩa như thế nào?

Ghi nhớ:

a. Họ Khúc xây dựng nền tự chủ

- Việc nhà Đường công nhận chức Tiết độ sứ cho Khúc Thừa Dụ thể hiện:

+ Nhà Đường suy yếu.

+ Khúc Thừa Dụ thực hiện một cuộc cướp chính quyền một cách khéo léo, đẩy nhà Đường vào thế đã rồi - buộc phải công nhận chính quyền tự chủ của người Việt.

- Những việc làm của Khúc Thừa Dụ và Khúc Hạo để xây dựng nền tự chủ cho dân tộc: 

+ Tổ chức lại các đơn vị hành chính.

+ Bãi bỏ chính sách bóc lột của quan lại đô hộ.

+ Chiêu mộ thêm binh lính.

+ Chỉnh lại mức thuế. Đặt quan lại mới phụ trách việc thu thuế. 

- Những việc làm của cha con Khúc Thừa Dụ có ý nghĩa: xây dựng chính quyền tự chủ, độc lập với phong kiến phương Bắc cho người Việt, chính quyền của riêng người Việt - do người Việt nắm giữ.

b. Dương Đình Nghệ chống quân Nam Hán, củng cố nền tự chủ

- Diễn biến chính cuộc chống quân Nam Hán do Dương Đình Nghệ lãnh đạo:

+ Từ làng Giàng (Thiệu Dương, Thanh Hoá), Dương Đình Nghệ xây dựng lực lượng ngày càng lớn mạnh. 

+ Năm 931, ông đem quân ra tấn công thành Đại La. Quân Nam Hán lo sợ, vội cho người về nước xin viện binh. 

+ Viện binh chưa đến nơi thì đội quân của Dương Đình Nghệ đã chiếm được Đại La và chủ động đón đánh quân tiếp viện. 

+ Quân Nam Hán đại bại, chủ tướng Trình Bảo bị chém đầu.

- Kết quả cuộc chống quân Nam Hán do Dương Đình Nghệ lãnh đạo: Sau khi đánh tan quân Nam Hán, Dương Đình Nghệ tự xưng là Tiết độ sứ, khôi phục nền tự chủ. 

2: Ngô Quyền và chiến thắng Bạch Đằng năm 938

- GV yêu cầu HS đọc thông tin mục II SHS trang 98-99 và trả lời câu hỏi:

+ Ngô Quyền kéo quân ra Bắc để làm gì?

+ Mục đích xâm lược lần thứ hai của quân Nam Hán là gì?

+ Ngô Quyền đã chuẩn bị kế hoạch cho trận thủy chiến chặn giặc như thế nào? 

+ Theo em, trận địa cọc Bạch Đằng sẽ gây khó khăn gì cho quân giặc?

- GV yêu cầu HS quan sát Lược đồ 19.4, hãy thuật lại ngắn gọn diễn biến trận chiến trên sông Bạch Đăng năm 938.

Ghi nhớ:

- Ngô Quyền kéo quân ra Bắc để trị tội kẻ phản nghịch Kiều Công Tiễn.

- Mục đích xâm lược lần thứ hai của quân Nam Hán: mưu đồ trả thù lần thất bại trước đó và dã tâm bành trướng, mở rộng lãnh thổ của nhà Nam Hán. 

- Ngô Quyền đã chuẩn bị kế hoạch cho trận thủy chiến chặn giặc: sai người đem cọc vạt nhọn đầu bịt sắt đóng ngầm trước ở cửa biển, thuyền của bọn chúng theo nước triều lên vào trong hàng cọc thì sau đó ta dễ bề chế ngự, không cho chiếc nào ra thoát.

- Trận địa cọc Bạch Đằng sẽ gây khó khăn  cho quân giặc: quân Nam Hán sẽ bị động, bất ngờ, không kịp trở tay.

- Diễn biến trận chiến trên sông Bạch Đăng năm 938: 

+ Cuối năm 938, đoàn thuyền chiến do Lưu Hoằng Tháo chỉ huy tiến vào cửa sông Bạch Đằng. Nhân lúc thuỷ triểu lên, Ngô Quyền cho thuyền nhỏ ra khiêu chiến, nhử quân giặc tiến sâu vào cửa sông. 

+ Lưu Hoằng Tháo cho quân đuổi theo, vượt qua bãi cọc ngầm. 

+ Đợi khi thuỷ triều rút, Ngô Quyền hạ lệnh tấn công. 

--------------------------------------

--------------------- Còn tiếp ----------------------