BÀI 15: ĐỜI SỐNG CỦA NGƯỜI VIỆT

THỜI KÌ VĂN LANG, ÂU LẠC

(2 tiết)

KHỞI ĐỘNG

Nghe điệu hát ru con

Lời hát ru có từ bao đời nay đưa chúng ta trở về nguồn cội của dân tộc mình. Cha ông ta đã làm nhà, xây làng, dựng nước, chống giặc ngoại xâm, để lại cho chúng ta một giang sơn gấm vóc, một nền văn hoá phù hợp với điều kiện tự nhiên và lối sống của dân tộc.

HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

1. ĐỜI SỐNG  VẬT  CHẤT

Quan sát Hình 15.1, 15.2, 15.3

• Hình ảnh hoa văn trên mặt trống đồng miêu tả đời sống sản xuất và sinh hoạt hàng ngày của người Việt thời kì Văn Lang, Âu Lạc.
• Hình ảnh nam nữ giã gạo, mặt trời, chim cò, trâu bò, đồ dựng bằng gốm và thạp đồng cho thấy ngành nông nghiệp trồng lúa nước đã trở thành một nghề chủ yếu, cố định của người Việt thời dựng nước.

Thảo luận và trả lời câu hỏi vào Phiếu học tập số 1

Em hãy miêu tả một số nét về đời sống vật chất của cư dân Văn Lang, Âu Lạc theo bảng sau:

Đời sống vật chất của cư dân Văn Lang, Âu Lạc

Quan sát các Hình 15.3, 15.5, 15.7

Em hãy cho biết cư dân Âu Lạc dùng những đồ dùng sau để làm gì?

Muôi đồng

Thạp đồng

Nhà sàn

Cư dân Văn Lang, Âu Lạc sử dụng:

• Muôi đồng: ăn cơm, gắp thức ăn
• Thạp đồng: đựng lúa, thạp đồng được trang trí rất công phu.
• Nhà sàn: tránh thú dữ.

2. ĐỜI SỐNG TINH THẦN

Em hay cho biết tư liệu lịch sử này nói lên điều gì

• Những hoạt động quan sát được: nhảy múa, chèo thuyền, giao long, chim bay, người đóng khố, váy, mũ lông chim,...: nét truyền thống và văn hoá lâu đời của người Việt cổ.
• Hình ảnh các loài chim: sự sùng bái thiên nhiên với quan niệm chim chính là tổ tiên của loài người, hoà mình cùng thiên nhiên, thích ứng với tự nhiên một cách văn minh.

Thảo luận và trả lời câu hỏi

Em hãy cho biết những điểm nổi bật trong đời sống tinh thần của cư dân Văn Lang, Âu Lạc?

Đời sống tinh thần của cư dân Văn Lang, Âu Lạc

• Tục thờ cúng tổ tiên, thờ các vị thần trong tự nhiên. Người chết được chôn cắt trong thạp, bình,....
• Nhuộm răng đen, xăm mình.
• Trong những ngày lễ hội, tổ chức vui chơi, đấu vật, đua thuyền, nhảy múa, ca hát bên tiếng khèn, sáo, trống, chiêng.

LUYỆN TẬP

Theo em, những công cụ dưới đây được dùng để làm gì trong hoạt động sản xuất của cư dân Văn Lang, Âu Lạc?

Em hãy nêu một câu ca dạo, tục ngữ, câu chuyện liên quan đến một truyền thống từ xa xưa của người Văn Lang, Âu Lạc

             Yêu nhau cau sáu bổ ba

Ghét nhau cau sáu bổ ba thành mười

             Sự tích Trầu cau

   Miếng trầu là đầu câu chuyện

VẬN DỤNG

Những phong tục nào trong văn hóa Việt Nam hiện nay được kế thừa từ thời Văn Lang, Âu Lạc?

+ Trầu cau trong lễ cưới

+ Làm bánh chưng, bánh giày

+ Chôn cất người chết

Liên quan đến tục ăn trầu của cư dân Văn Lang, Âu Lạc , em hãy kể lại câu chuyện Sự tích trầu cau

HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ

Làm bài tập Bài 15 – Sách bài tập

Đọc trước bài 16 SGK trang 81