Giáo án PowerPoint Lịch sử 6 Chân trời sáng tạo bài 2: Thời gian trong lịch sử

BÀI 2: THỜI GIAN TRONG LỊCH SỬ
(1 tiết)

1. KHỞI ĐỘNG

Kiểm tra bài cũ

Em hãy cho biết đây là loại tư liệu lịch sử nào? Nêu 3 thông tin mà em tìm hiểu được.

Bia chủ quyền quần đảo Hoàng Sa tại đảo Nam Yết (Khánh Hòa, Việt Nam, được công nhận là di tích lịch sử quốc gia năm 2019

1. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Tôi thông thái

1. Em hãy cho biết hôm nay là thứ mấy, ngày, tháng năm nào? Vì sao em biết điều này?
2. Em hãy mở trang 36 và trang 89 của SHS và tính tuổi của xác ướp vua Tu-tan-kha-mun, tính năm Hai Bà Trưng khởi nghĩa đến thời điểm hiện tại.
3. ÂM LỊCH, DƯƠNG LỊCH

Em có biết để tính được ngày

dương lịch và âm lịch dựa vào đâu không?

 Mặt trăng quay xung quanh Trái đất

Trái đất quay xung quanh Mặt Trời

Người xưa tính thời gian bắt đầu từ sự phân biệt sáng - tối (ngày - đêm) trên cơ sở quan sát, tính toán quy luật di chuyển của Mặt Trăng, Mặt Trời từ Trái Đất và sáng tạo ra lịch.

Khái niệm

Âm lịch

• Là cách tính thời gian theo chu kì Mặt Trăng quay xung quanh Trái Đất. Thời gian Mặt Trăng chuyển động hết một vòng quanh Trái Đất là một tháng.

Dương lịch

• Là cách tính thời gian theo chu kì Trái Đất quay xung quanh Mặt Trời. Thời gian Trái Đất chuyển động hết một vòng quanh Mặt Trời là một năm.

Mở rộng:

• Xa xưa, một số dân tộc phương Đông tính thời gian theo âm lịch, còn nhiều tộc người ở phương Tây tính theo dương lịch.
• Do nhận thức và nhu cầu thực tiễn cuộc sống mà con người đã nghĩ ra các cách làm lịch khác nhau, đó là âm lịch và dương lịch.

Thảo luận và trả lời câu hỏi

• Câu đồng dao “Mười rằm trăng náu, mười sáu trăng treo” thể hiện cách tính của người xưa theo âm lịch hay dương lịch?
• Từ ngày 10 trở đi, tính theo lịch âm, trăng bắt đầu tỏ (trăng náu, nhìn rõ) và ngày 16 là trăng tròn nhất (trăng treo). Hai câu đồng dao miêu tả Mặt Trăng từ ngày 10 đến ngày 16 mỗi tháng âm lịch.

Cách tính thời gian của người xưa
(Hình 2.2)

• Người xưa dùng một cái mâm tròn, trên có kẻ nhiều đường tròn đồng tâm, dùng một cái que gỗ cắm ở giữa mâm rồi để ra ngoài ánh nắng mặt trời. Bóng của cái que chỉ đến vạch vòng tròn nào đó là chỉ mấy giờ trong ngày.

Ý nghĩa của việc xác định thời gian

+ Muốn phục dựng lại lịch sử thì phải xác định được thời gian và phải sắp xếp các sự kiện trong quá khứ theo thứ tự thời gian.

+Giúp ta biết được sự kiện đó đã diễn ra cách đây bao lâu, để thấy được giá trị và hạn chế của nó.

1. CÁCH TÍNH THỜI GIAN

Em có biết các nước trên thế giới hiện nay đang sử dụng lịch dương hay lịch âm không? Con người tính thời gian bằng những cách nào?

Cách sử dụng lịch

• Lịch chính thức của thế giới hiện nay dựa theo cách tính thời gian của dương lịch, gọi là công lịch.
• Hiện nay, ở Việt Nam, Công lịch được dùng chính thức trong văn bản của nhà nước, tuy nhiên, âm lịch vẫn được sử dụng rộng rãi trong nhân dân.

Thảo luận và trả lời câu hỏi:

• Vì sao trên thế giới cần một thứ lịch chung?
• Xã hội loài người ngày càng phát triển, để thuận lợi cho việc giao lưu, trao đổi, đa số các quốc gia đều thống nhất sử dụng Công lịch (lịch dương).
• Người Việt Nam hiện nay đón Tết Nguyên đán theo loại lịch nào?
• Người Việt Nam hiện nay đón Tết Nguyên đán theo lịch âm.

Một số khái niệm về thời gian

Công nguyên: Công lịch lấy năm 1 là năm làm năm đầu tiên của Công nguyên.

TCN SCN: Trước năm 1 là trước Công nguyên (TCN). Sau năm đó là Công nguyên (SCN).

Khái niệm: Một thập kỉ là 10 năm. Một thế kỉ là 100 năm. Một thiên niên kỉ là 1000 năm.

Cách tính thời gian

Dựa vào hình dưới đây em hãy xác định từ thời điểm xảy ra các sự kiện ghi trên sơ đồ đến hiện tại là bao nhiêu năm, bao nhiêu thập kỉ, bao nhiêu thế kỉ?

Tính từ năm 179 TCN - 2021: 2.200 năm, 220 thập kỉ, 22 thế kỉ.

 Tính từ năm 111 TCN - 2021: 2.132 năm, hơn 213 thập kỉ, hơn 21 thế kỉ.

 Tính từ năm 1 đến - 2021: 2021 năm, hơn 202 thập kỉ, hơn 20 thế kỉ.

Tính từ năm 544 - 2021: 1477 năm, hơn 147 thập kỉ, hơn 14 thế kỉ.

Tính từ năm 938 - 2021: 1083 năm, hơn 108 thập kỉ, hơn 10 thế kỉ.

1. LUYỆN TẬP MỞ RỘNG

Luyện tập mở rộng

+Em hãy nêu một số cách tính thời gian trong lịch sử?

Tl: Ngày, tháng, năm.

Thập kỉ, thế kỉ, thiên niên kỉ.

Hãy cho biết những ngày lễ quan trọng của nước Việt Nam: Giỗ tổ Hùng Vương, tết Nguyên đán, ngày Quốc khánh, ngày Giải phóng miền Nam thống nhất đất nước được tính theo loại lịch nào?

Ngày lễ được tính theo loại lịch dương: ngày Quốc khánh, ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.

Ngày lễ được tính theo loại lịch âm: Giỗ tổ Hùng Vương, tết Nguyên đán.

Liên hệ bản thân

Hãy xây dựng thời gian những sự kiện quan trọng của cá nhân em?

Hướng dẫn về nhà