BÀI 6

CHIẾC LÁ CUỐI CÙNG

(Ô Hen-ri)

KHỞI ĐỘNG

Trong những năm học Tiểu học, em có kỉ niệm đáng nhớ nhất nào không? Hãy kể lại cho các bạn cùng nghe.

NỘI DUNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

1. Tác giả Ô Hen-ri

- O Hen-ri (1862-1910) nhà văn người Mỹ.

-  Sở trường: truyện ngắn.

• Tuổi thơ nghèo khổ, phải mưu sinh để kiếm sống, không được học hành.
• Truyện của ông thường nhẹ nhàng và tràn đầy tinh thần nhân đạo cao cả.
• Tác phẩm tiêu biểu: Căn gác xép, Tên cảnh sát và gã lang thang, Qùa tặng của các đạo sĩ…

2. Tác phẩm Chiếc lá cuối cùng

Xuất xứ: Trích tác phẩm cùng tên.

Thể loại: Truyện ngắn.

Truyện kể theo ngôi thứ 3.

Phương thức biểu đạt: tự sự,  miêu tả và biểu cảm.

BỐ CỤC

Đoạn 1: Từ đầu => Hà Lan: Giôn-xi  chờ đợi cái chết.

Đoạn 2: Tiếp =>Vịnh Na-pơ: Giôn-xi  hồi sinh.

Đoạn 3: Đoạn còn lại: Sự ra đi bất ngờ của cụ Bơ-men.

1. ĐỌC HIỂU
2. Nhân vật Giôn-xi

THẢO LUẬN NHÓM

• Nhóm I: Tìm những chi tiết thể hiện hoàn cảnh của nhân vật Giôn-xi.
• Nhóm II: Tìm những chi tiết thể hiện diễn biến tâm trạng của Giôn-xi.
• Nhóm III: Em có nhận xét gì về cô gái trẻ này?

- Hoàn cảnh: Nữ hoạ sĩ trẻ, bị sưng phổi nặng, nghèo túng.

=> Tuyệt vọng, chán nản, không muốn sống.

- Diễn biến tâm trạng:

+ Khi nghĩ chiếc lá cuối cùng sẽ bị rụng: thẫn thờ,        thều thào, lá rụng thì cô sẽ chết.

=> Yếu đuối, buông xuôi.

1. Nhân vật Giôn-xi

- Diễn biến tâm trạng:

- Khi chiếc lá vẫn còn:

+ Muốn ăn cháo, uống sữa, ngắm mình trong gương vẽ vịnh Na-pơ.

+ Thấy mình tệ, thấy muốn chết là một cái tội.

=> Lấy lại được nghị lực và dần hồi sinh.

=> Giôn-xi bệnh tật, nghèo khổ, cô bi quan, yếu đuối nhưng tràn đầy nội lực.

=> Bằng nghị lực, bằng tình yêu cuộc sống, bằng sự đấu tranh bền bỉ, con người ta có thể chiến thắng bệnh tật.

2. Nhân vật Xu

Tìm các chi tiết thể hiện nỗi lo sợ, hành động của Xu khi chưa biết việc làm của cụ Bơ-mơn? Vì sao Xu ngạc nhiên? Từ đó, em hãy trình bày diễn biến tâm trạng của Xu?

• Nỗi lo sợ: lá thường xuân còn rất ít, sợ mất đi người bạn thân.
• Hành động: động viện bạn, chăm sóc, làm theo yêu cầu của Giôn-xi một cách chán nản.
• Ngạc nhiên vì chiếc lá cuối cùng vẫn còn.
• Tâm trạng: Từ lo sợ => chiều chuộng => động viên => chăm sóc => ngạc nhiên=>  sung sướng.

=> Một tình yêu thương bao la, sâu nặng, vô bờ dành cho bạn, tìm mọi cách để cứu sống bạn.

3. Nhân vật cụ Bơ-mơn

THẢO LUẬN CẶP ĐÔI

1. Tìm chi tiết thể hiện hoàn cảnh của cụ Bơ-mơn?
2. Khi Giôn-xi bị ốm, cụ đã có thái độ, hành động như thế nào? Mục đích của việc cụ Bơ-mơn vẽ chiếc lá là gì?
3. Tìm những chi tiết chứng tỏ chiếc lá là một kiệt tác?
4. Nhân vật cụ Bơ-mơn giúp em rút ra bài học gì cho bản thân?

* Hoàn cảnh:

- Họa sĩ già, nghèo khổ.

- Thất bại trong nghệ thuật.

- Làm mẫu vẽ.

- Ước mơ: vẽ một kiệt tác, chưa thực hiện được.

* Thái độ: sợ sệt, lo lắng, im lặng không nói gì.

* Hành động: Âm thầm vẽ chiếc lá cuối cùng trong đêm mưa tuyết.

=> Chiếc lá đã tạo cho Giôn-xi nghị lực sống.

* Mục đích vẽ chiếc lá: Mang lại niềm tin, niềm hi vọng để cứu sống Giôn-xi.

=> Tạo bất ngờ cho Giôn-xi và cả Xu, đồng thời mang lại cảm giác hồi hộp, bất ngờ  cho Xu và người đọc.

* Chiếc lá là một kiệt tác:

- Hoàn cảnh vẽ chiếc lá vô cùng khắc nghiệt.

- Lá vẽ rất giống thật, cuống lá màu xanh, rìa lá nhuộm vàng.

- Được vẽ bằng tấm lòng thương yêu, đức hi sinh thầm lặng của người hoạ sĩ.

- Chiếc lá đã cứu sống Giôn-xi.

 =>  Đây là tác phẩm nghệ thuật chân chính.

 => Con người thầm lặng, sự hi sinh cao thượng, yêu thương người khác hơn chính bản thân mình.

III. TỔNG KẾT

NỘI DUNG

- Ca ngợi tình yêu thương cao cả giữa những người nghèo khổ và Sức mạnh của nghệ thuật chân chính.Qua đó, thể hiện tấm lòng nhân đạo, tinh thần nhân văn của nhà văn O.Hen-ri.

- Nghệ thuật đảo ngựơc tình huống hai lần gây bất ngờ cho người đọc tạo sức hấp dẫn.

- Dàn dựng cốt truyện chu đáo, các tình tiết được sắp xếp tạo nên hứng thú đối với độc giả.

LUYỆN TẬP

Đọc tác phẩm và hoàn thiện bảng sau:

VẬN DỤNG

Hãy kể lại câu chuyện Chiếc lá cuối cùng theo ngôi kể Giôn-xi.