Giáo án và PPT Mĩ thuật 9 chân trời bản 1 bài 3: Vẽ tranh siêu thực

BÀI 3: VẼ TRANH SIÊU THỰC

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV cho HS quan sát một số hình ảnh và yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Quan sát hình ảnh dưới đây và cho biết đâu là tranh vẽ siêu thực?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Quan sát – nhận thức về tranh siêu thực

GV yêu cầu HS làm việc cặp đôi, quan sát Hình 1 – 4 SGK tr.14 (tranh vẽ siêu thực) và trả lời câu hỏi:

• Em có cảm nhận như thế nào khi xem tranh siêu thực? 
• Tranh siêu thực là gì?

Sản phẩm dự kiến:

 - Tranh siêu thực thường sử dụng những hình ảnh phi hiện thực trong một không gian khác biệt với thực tại.

→ Tạo nên vẻ đẹp, ý tưởng thẩm mĩ cho bức tranh.

- Cảm nhận khi quan sát tranh siêu thực: hình ảnh, họa tiết được sáng tạo bởi trí tưởng tượng, ảo giác của người nghệ sĩ, mang giá trị nghệ thuật cao; tái hiện thế giới ảo giữa đời thực, gợi mở sự huyền bí, kích thích trí tò mò và sự khai phá.

Hoạt động 2: Cách vẽ tranh siêu thực lấy cảm hứng từ một tác phẩm.

GV trình chiếu hình ảnh cho HS thảo luận và trả lời câu hỏi: 

• Nêu các bước vẽ tranh siêu thực lấy cảm hứng từ tác phẩm của họa sĩ.

• Yếu tố phi hiện thực trong tranh được thể hiện ở bước nào?

Sản phẩm dự kiến:

- Các bước vẽ tranh siêu thực:

+ Bước 1: vẽ phác một hình siêu thực lấy cảm hứng từ tác phẩm của họa sĩ.

+ Bước 2: vẽ thêm cảnh vật theo phong cách siêu thực. 

+ Bước 3: vẽ màu khái quát cho bức tranh. 

+ Bước 4: điều chỉnh hình và màu, hoàn thiện tranh siêu thực. 

- Yếu tố phi hiện thực trong tranh được thể hiện ở: Yếu tố phi hiện thực trong tranh thường được thể hiện ở bước sáng tạo và biểu lộ ý tưởng. Đây là giai đoạn mà nghệ sĩ sử dụng trí tưởng tượng và sáng tạo để biến những ý nghĩ, cảm xúc, hoặc những khía cạnh của thế giới vật chất thành hình ảnh trên bề mặt của tác phẩm hội họa.

Hoạt động 3: Vẽ tranh siêu thực lấy cảm hứng từ một tác phẩm

GV nêu câu hỏi gợi mở cho HS thảo luận: 

• Em ấn tượng với bức tranh siêu thực nào?

• Em lựa chọn hình ảnh phi hiện thực nào trong tranh để phát triển ý tưởng sáng tạo của mình?

Sản phẩm dự kiến:

 - Một trong những bức tranh siêu thực mà em rất ấn tượng là "Persistence of Memory" (Sự kiên trì của thời gian) của Salvador Dalí. Đây là một tác phẩm nổi tiếng và mang tính biểu tượng cao của phong trào siêu thực.

+Bức tranh này được vẽ vào năm 1931 và nổi bật với các hình ảnh đồng hồ lún, những con mối tan chảy và cảnh vật mênh mang. Đây là một tác phẩm mà Dalí sử dụng để thể hiện một không gian thời gian bị biến dạng và mênh mông, thể hiện sự lận đận và sự chảy trôi của thời gian.

+Điều mà em thích về bức tranh này là sự sáng tạo mạnh mẽ của Dalí trong việc biểu hiện thời gian và không gian một cách trừu tượng và mê hoặc. Các đồng hồ lún và các con mối tan chảy tạo ra một cảm giác bất thường, mơ hồ và thú vị, khiến người xem phải suy nghĩ sâu sắc về thời gian và sự thực tế.

- Một trong những hình ảnh phi hiện thực trong tranh mà em có thể lựa chọn để phát triển ý tưởng sáng tạo là "The Elephants" (Những con voi) của Salvador Dalí:

+ Trong bức tranh này, Dalí sử dụng một phong cách siêu thực để biểu hiện những con voi có chân dài, có cơ thể mảnh mai và dài ra bất thường. Hình ảnh những con voi này không chỉ là một biểu tượng về sự mở rộng và sự khổng lồ mà còn là một cách để thể hiện một cảm giác của sự chuyển động và sự linh hoạt của thế giới tưởng tượng. 

+Việc sử dụng hình ảnh này có thể khơi gợi ra những ý tưởng về sự thay đổi và biến dạng của hiện thực, về mặt hình ảnh và cảm xúc. Bạn có thể suy ngẫm về ý nghĩa sâu xa của những hình ảnh phi thực tế này và áp dụng vào sáng tạo của mình, ví dụ như tạo ra các tác phẩm hội họa, trừu tượng hoặc sử dụng những yếu tố này trong thiết kế đồ hoạ và các dự án nghệ thuật khác. 

Hoạt động 4: Trưng bày sản phẩm và chia sẻ

GV nêu câu hỏi gợi mở cho HS thảo luận: 

Kể tên một số tác phẩm theo phong cách siêu thực mà em biết.

Sản phẩm dự kiến:

- Dưới đây là một số tác phẩm nổi tiếng theo phong cách siêu thực:

+ The Elephants (Những con voi) - Salvador Dalí: Bức tranh biểu hiện những con voi có hình dạng mảnh mai và chân dài bất thường.

+ The Red Tower (Tháp đỏ) - Giorgio de Chirico: Bức tranh thể hiện một cảnh thành phố bí ẩn với những tháp và không gian trống rỗng lạnh lẽo.

Hoạt động 5: Tìm hiểu thêm về tranh siêu thực

GV nêu câu hỏi gợi mở cho HS thảo luận: 

• Tranh siêu thực có điểm chung nào?

•  Hội họa siêu thực của Việt Nam và trên thế giới có điểm chung gì?

Sản phẩm dự kiến:

- Các bức tranh theo phong cách siêu thực có những điểm chung sau đây:

+ Biểu tượng và trừu tượng

+ Sự phi thực và biến dạng.

+ Các bức tranh siêu thực thường chứa đựng những thông điệp tâm lý sâu sắc, thể hiện những cảm xúc, mơ ước, nỗi sợ hãi hoặc sự lo âu của con người.

+ Sự phản ánh và suy ngẫm về hiện thực.

- Hội họa siêu thực ở Việt Nam và trên thế giới có một số điểm chung nhất định, dù có sự khác biệt về ngữ cảnh văn hóa và các yếu tố địa lý. Dưới đây là những điểm chung chính:

+ Cả hai đều khai thác sự trừu tượng và biểu tượng trong việc diễn đạt những ý tưởng, cảm xúc và nhận thức sâu sắc hơn về thế giới xung quanh. Họa sĩ siêu thực thường không chỉ đơn giản tái hiện thế giới một cách chân thực mà còn sử dụng các hình tượng, biểu tượng để truyền tải một thông điệp sâu sắc hơn.

+ Cả hai phong cách đều có xu hướng biến dạng hiện thực và tạo ra những hình ảnh phi thực. Việc sử dụng các kỹ thuật như phóng đại, biến dạng, hoặc sắp đặt không gian một cách không thực tế là để thu hút sự chú ý và kích thích sự tò mò của người xem.

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Câu 1: Cảm xúc thẩm mĩ không gian trong tranh siêu thực là: 

A. Chiều sâu.

B. Đa chiều. 

C. Sự tương phản.

D. Sự bắt mắt.

Câu 2:  Không gian trong tranh siêu thực có đặc điểm gì?

A. Tương đồng với thực tại. 

B.  Khác với thực tại. 

C.  Giống thực tại. 

D.  Không gian 3D. 

Câu 3: Tranh siêu thực là gì?

A. sử dụng các hình ảnh phi hiện thực trong một không gian khác biệt với thực tại tạo nên vẻ đẹp và ý tưởng mới cho bức tranh. 

B. sử dụng các hình ảnh phi hiện thực trong một khoảng thời gian khác biệt với thực tại tạo nên vẻ đẹp và ý tưởng mới cho bức tranh.

C. sử dụng các hình ảnh phi hiện thực trong một không gian tương đối giống với với thực tại tạo nên vẻ đẹp và ý tưởng mới cho bức tranh.

D. sử dụng các hình ảnh phi hiện thực trong một không gian khác biệt với thực tại tạo nên vẻ đẹp và ý tưởng mới cho bức tranh.

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Nghệ thuật siêu thực xuất hiện và phát triển từ khi nào?

Câu 2:Cảm xúc thẩm mĩ của hình trong tranh siêu thực là gì?