Nội dung chính Khoa học máy tính 12 Cánh diều bài 4: Thực hành phân tích dữ liệu

CHỦ ĐỀ : GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ VỚI SỰ TRỢ GIÚP CỦA MÁY TÍNH

GIỚI THIỆU HỌC MÁY VÀ KHOA HỌC DỮ LIỆU

BÀI 4: THỰC HÀNH PHÂN TÍCH DỮ LIỆU

Nhiệm vụ 1. Trích xuất thông tin ước tính kì hạn vay từ dữ liệu cho trước

Ví dụ minh hoạ:

a) Các dữ liệu đầu vào thu thập được 

- Số tiền cần vay: 500 triệu VNĐ; 

- Số tiền có thể trả góp hằng tháng: khoảng 10 triệu VNĐ; 

- Lãi suất theo năm khi đi vay dao động tuỳ ngân hàng, ví dụ có các mức là 6,5%; 7,0%; 7,5%; 8,0%.

b) Các bước thao tác

Bước 1. Lập khối ô tính PMT.  

- Nhập số tiền vay vào ô C4. 

- Nhập mức lãi suất vay vào ô C5. 

- Nhập kì hạn vay vào ô C6. 

- Nhập vào ô C7 hàm: 

=PMT(C5/12, C6, -C4).

Vay tiền là đầu tư với giá trị âm nên để kết quả của hàm PMT ra một số dương ta dùng dấu trừ “–” trước tham số pv (C4). Kết quả nhận được như Hình 1.

Hình 1. Lập khối ô tính PMT

Bước 2. Phân tích dự báo What-If Analysis theo một biến lãi suất. 

- Nhập dãy giá trị biến thiên của mức lãi suất trong một cột (hoặc hàng).

Ví dụ: Khối ô B13: B16. 

- Nhập vào ô C12 hàm: 

=PMT(C5/12, C6, -C4).

- Đánh dấu chọn khối ô B12:C16. 

- Chọn Data  Chọn What-If Analysis trong nhóm lệnh Forecast Chọn Data Table (Hình 2). 

Hình 2. Chọn Data Table khi phân tích What-if Analysis

- Hộp thoại Data Table xuất hiện (Hình 3), nhập $C$5 vào ô Column input cell và chọn OK. Kết quả nhận được như khối ô B12:C16 trong Hình 4.

Hình 3. Hộp thoại Data Table

Hình 4. Phân tích What-if Analysis 
theo một biến (khối ô B12:C16)

Bước 3. Phân tích dự báo What-If Analysis theo hai biến lãi suất và kì hạn vay. 

- Để dễ theo dõi, nhập dữ liệu cho khối ô E13:E16 tương tự như B13:B16. 

- Bổ sung thêm dãy giá trị biến thiên của kì hạn vay vào khối ô F12:I12 để tạo thành khối ô hình chữ nhật. 

- Nhập vào ô E12 hàm: 

=PMT(C5/12, C6, -C4).

- Lặp lại các thao tác để xuất hiện hộp thoại Data Table như ở Bước 2. 

- Nhập $C$5 vào ô Column input cell. 

- Nhập $C$6 vào ô Row input cell. 

- Chọn OK. Kết quả nhận được khối ô E12:I16 trong Hình 4. 

Hình 4. Phân tích What-if Analysis
theo hai biến (khối ô E12: 116)

Bước 4. Trích xuất thông tin về ước tính kì hạn vay theo khả năng trả góp hằng tháng căn cứ vào kết quả nhận được. 

Giá trị trong khối ô I13:I16 xấp xỉ 10 triệu VND. 

 Thời hạn vay sẽ vào khoảng 60 tháng.

Nhiệm vụ 2. Đưa ra dự báo dựa trên chuỗi thời gian

a) Thực hiện các bước sau (cho yêu cầu a và c)

Bước 1. Chọn khối ô chứa dữ liệu chuỗi thời gian rồi chọn Data. 

Bước 2. Chọn Forecast Sheet trong nhóm lệnh Forecast. Hộp thoại Create Forecast Worksheet xuất hiện. 

Bước 3. Chọn Create, kết quả dự báo được tạo ra theo các thiết lập mặc định và lưu thành một trang mới. 

Bước 4. Chọn Options để mở rộng hộp thoại Create Forecast Worksheet (Hình 6) và xem thiết lập mặc định cho các tham số: Forecast Start, Forecast End, Confidence Interval. 

Hình 6. Kết quả dự báo dưới dạng 
biểu đồ đường dựa trên 
chuỗi thời gian trong Hình 5

Bước 5. Kết quả thông tin được khai phá từ dữ liệu là dự báo cho một số tháng tiếp theo. 

- Hình 6 là kết quả dự báo dựa trên tệp dữ liệu đã có dưới dạng biểu đồ đường:

• Đường màu xanh biểu diễn dữ liệu hiện có (số lượng hành khách từ 01/01/2009 đến 01/09/2013).
• Đường màu cam biểu diễn dự đoán dữ liệu trong tương lai (số lượng hành khách từ 01/09/2013 đến 01/09/2015). 

- Hình 7 là kết quả dự báo được trình bày trong khối ô C59:C82.

Hình 7. Kết quả dự báo dựa trên 
chuỗi thời gian trong Hình 5

b) Thực hiện yêu cầu b

- Lặp lại các thao tác như trên cho đến Bước 2. Tiếp theo, chọn Options để thay đổi một số tham số trước khi chọn Create xem kết quả và giải thích ý nghĩa. 

- Bỏ đánh dấu chọn Confidence Interval trước khi chọn Create, rút ra kết luận về tác dụng của lựa chọn này. Đánh dấu lựa chọn Confidence Interval, thay đổi tăng/giảm giá trị của Confidence Interval, chọn Create, cho biết tác động của sự thay đổi này tới đồ thị biểu diễn.