Đáp án Đạo đức 5 cánh diều Bài 1: Em biết ơn những người có công với quê hương, đất nước

BÀI 1. EM BIẾT ƠN NHỮNG NGƯỜI CÓ CÔNG VỚI QUÊ HƯƠNG, ĐẤT NƯỚC

KHỞI ĐỘNG

Nghe hoặc hát bài hát Nhớ ơn Bác của nhạc sĩ Phan Huỳnh Điểu và trả lời câu hỏi: Cảm xúc của em như thế nào khi nghe hoặc hát bài hát trên?

Hướng dẫn chi tiết:

Cảm xúc khi nghe bài hát trên:

- Rất biết ơn những công lao của Bác,

- Biết ơn những gì Bác đã làm cho các em thiếu nhi, cho đất nước Việt Nam.

- Tự hứa với mình sẽ chăm ngoan học giỏi để thể hiện sự biết ơn đối với Bác Hồ, đối với tổ quốc.

KHÁM PHÁ

1. Quan sát tranh và thực hiện yêu cầu:

a. Các nhân vật trên có đóng góp gì cho quê hương, đất nước?

b. Hãy kể thêm tên và đóng góp của những người có công với quê hương, đất nước mà em biết.

Hướng dẫn chi tiết:

a, Những đóng góp của các nhân vật trong hình: 

+ Hình 1: Vua Hùng:

- Vua Hùng là nhân vật quan trọng trong lịch sử Việt Nam.

- Ông được coi là người sáng lập và là vị vua đầu tiên của nước Việt. 

- Vua Hùng có tên thật là Kinh Dương Vương, và ông được xem như là tổ tiên của dân tộc Việt.

+ Hình 2: Hai Bà Trưng:

 - Là những người đầu tiên lãnh đạo nhân dân ta đứng lên khởi nghĩa, giành độc lập cho dân tộc sau hơn 2 thế kỉ bị đô hộ.

- Bước đầu xây dựng một chính quyền độc lập, tự chủ, thực hiện xá thuế cho nhân dân 3 quận trong 2 năm.

- Lãnh đạo nhân dân ta kháng chiến chống lại quân xâm lược của nhà Hán do Mã Viện chỉ huy.

+ Hình 3: Anh hùng Nguyễn Viết Xuân: 

- Là một chiến sĩ của Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, được biết đến nhiều qua khẩu hiệu "Nhằm thẳng quân thù! Bắn!" trong Chiến tranh Việt Nam.

+ Hình 4: Đội tuyển bóng đá nữ quốc gia Việt Nam 2023: 

- Khi Đội tuyển Bóng đá nữ Quốc gia Việt Nam lần đầu tiên xuất hiện tại FIFA World Cup nữ 2023, cả thế giới không chỉ dừng ở sự trầm trồ, tò mò về bóng đá nữ Việt Nam.

- Hơn hết, dù phải dừng chân sớm, các cô gái Việt Nam vẫn để lại nhiều ấn tượng tốt bởi tinh thần thi đấu quả cảm, kiên cường khi đối mặt với những đội bóng mạnh nhất của bóng đá nữ thế giới hiện tại.

- Đáng nói, ý chí mạnh mẽ, kiên cường cũng chính là ấn tượng của đông đảo bạn bè quốc tế về phụ nữ Việt qua tư liệu những cuộc chiến đấu hào hùng của dân tộc Việt Nam trước giặc ngoại xâm.

+ Hình 5: Nhạc sĩ Văn Cao: 

- Văn Cao là một nhạc sĩ Việt Nam nổi tiếng.

- Ông là tác giả của Tiến quân ca - Quốc ca của Việt Nam, đồng thời cũng là một trong những nhạc sĩ có sức ảnh hưởng lớn nhất của nền tân nhạc Việt Nam.

- Văn Cao còn là một chiến sĩ cách mạng, họa sĩ, nhà thơ với nhiều tác phẩm giá trị.

+ Hình 6: Bác sĩ Tôn Thất Tùng: 

- Giáo sư, Viện sĩ, bác sĩ Tôn Thất Tùng là người đầu tiên nghiên cứu thành công phương pháp “cắt gan có kế hoạch”, còn được gọi là “phương pháp cắt gan khô” hay “phương pháp Tôn Thất Tùng”. 

- Ông là một bác sĩ nổi tiếng ở Việt Nam và thế giới trong lĩnh vực gan và giải phẫu. 

- Suốt cuộc đời, ông luôn gắn bó với bệnh viện và bệnh nhân. 

- Ông làm việc không mệt mỏi cho đến tận cuối đời và để lại 123 công trình khoa học có giá trị

b, Một số người có công với đất nước mà em biết: 

+ Mẹ Việt Nam anh hùng Nguyễn Thị Thứ: 

- Mẹ Thứ là Mẹ Việt Nam anh hùng có con cháu đã hy sinh cho hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ cứu nước của dân tộc nhiều nhất tỉnh Quảng Nam. 

- Chồng, 9 người con ruột, 1 con rể và 2 cháu ngoại của mẹ Thứ là liệt sĩ đã hy sinh vì nền độc lập dân tộc.

- Mẹ đã được Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam và Quốc hội Việt Nam trao tặng danh hiệu Mẹ Việt Nam anh hùng vào ngày 17/12/1994.

+ Đại tướng Võ Nguyên Giáp: 

- Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã có công lớn xây dựng một đội quân hùng mạnh, góp phần quyết định cùng toàn dân đánh thắng hai đế quốc là thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược

- Đại tướng Võ Nguyên Giáp có công lao to lớn góp phần vào việc hình thành và phát triển học thuyết quân sự - đường lối chiến tranh nhân dân độc đáo của Việt Nam thời đại Hồ Chí Minh

2. Đọc câu chuyện “Lý Tự Trọng – sống mãi tên anh” và trả lời câu hỏi:

a. Lý Tự Trọng đã có đóng góp gì cho quê hương, đất nước?

b. Vì sao chúng ta phải biết ơn những người có công với quê hương, đất nước?

Hướng dẫn chi tiết:

a. Lý Tự Trọng đã có rất nhiều đóng góp đối với quê hương, đất nước. Anh đã tham gia cách mạng, được giao làm liên lạc, vận chuyển tài liệu qua đường tàu biển. Anh đã bắn chết tên thanh tra mật thám của địch để giải cứu đồng đội của mình. Tuy bị địch tra tấn dã man nhưng anh không khai bất cứ thông tin gì. Trước toà án, anh dõng dạc vạch mặt bọn xâm lược và vẫn hiên ngang hát vang bài Quốc tế ca khi bị xử tử. Qua đó ta thấy được lòng yêu nước, sẵn sàng cống hiến, hi sinh vì tổ quốc.

b, Chúng ta phải biết ơn người có công với quê hương, đất nước vì người có công với quê hương đã đấu tranh và hy sinh để bảo vệ quyền tự do, độc lập của đất nước. Nhờ những nỗ lực đó, chúng ta có thể sống trong một môi trường tự do và hoà bình. Công lao của những người đi trước đã góp phần quan trọng trong việc xây dựng và phát triển đất nước. Họ đã đóng góp vào sự phát triển kinh tế, xây dựng cơ sở hạ tầng, cải thiện giáo dục, y tế và nhiều lĩnh vực khác, tạo điều kiện thuận lợi cho sự tiến bộ của chúng ta. Người có công với quê hương đã bảo tồn và phát huy những giá trị văn hóa, truyền thống và danh dự của dân tộc. Bằng cách giữ gìn và truyền đạt những giá trị này, chúng ta có thể tìm thấy sự nhất quán và định hướng trong cuộc sống. Biết ơn người có công với quê hương là một cách thể hiện lòng biết ơn và tôn trọng của chúng ta đối với những người đã đặt lợi ích chung lên trên lợi ích cá nhân và hy sinh cho cộng đồng. Điều này giúp tạo dựng một tinh thần đoàn kết và lòng yêu nước trong xã hội.

3. Quan sát tranh và thảo luận nhóm

a. Em hãy nêu những lời nói, việc làm của các bạn trong tranh thể hiện lòng biết ơn những người có công với quê hương, đất nước.

b. Hãy kể thêm những lời nói, việc làm khác thể hiện lòng biết ơn những người có công với quê hương, đất nước mà em biết.

Hướng dẫn chi tiết:

a. Những lời nói, việc làm của các bạn trong tranh thể hiện lòng biết ơn những người có công với quê hương, đất nước. Đến viếng, tặng vòng hoa và tưởng niệm tại đài liệt sĩ. Đến thăm hỏi, tặng quà những bà mẹ Việt Nam anh hùng hoặc gia đình của những người liệt sĩ, người có công với đất nước. Thể hiện lòng biết ơn, tự hào đối với các anh hùng dân tộc. Phấn đấu học hỏi để đạt được thành công. Tổ chức các chương trình văn nghệ để ghi nhớ công lao của những người có công. Tìm hiểu, đọc sách báo, tài liệu để rõ hơn những vai trò, đóng góp của những tấm gương sáng. 

b. Những lời nói, việc làm khác thể hiện lòng biết ơn những người có công với quê hương, đất nước mà em biết: Giúp đỡ các bạn học thuộc gia đình thương binh, liệt sĩ. Kể lại cho anh, chị, em nghe về những tấm gương có công với đất nước. Tổ chức cuộc thi tìm hiểu về những người có công. 

LUYỆN TẬP

Câu 1: Nhận xét các ý kiến dưới đây:

a. Biết ơn các cô, chú, bác thương binh, liệt sĩ là thể hiện đạo lí “uống nước nhớ nguồn”.

b. Chúng ta phải biết ơn những người có công với quê hương, đất nước vì họ giúp cho đất nước ta ngày càng giàu mạnh, tươi đẹp.

c. Vì còn nhỏ tuổi nên học sinh không thể làm gì để giúp các cô, chú, bác thương binh và gia đình liệt sĩ.

d. Nhắc nhở để bạn bè có thái độ, hành vi biết ơn những người có công với quê hương, đất nước cũng là việc làm thể hiện lòng biết ơn.

e. Phấn đấu học tập và rèn luyện để trở thành người có ích cho xã hội là việc làm thể hiện lòng biết ơn những người có công với quê hương, đất nước.

g. Chỉ có những anh hùng, liệt sĩ đã hi sinh trong kháng chiến chống giặc ngoại xâm mới là người có công với quê hương, đất nước.

Hướng dẫn chi tiết:

a. Đúng

- Biết ơn các cô, chú, bác thương binh và liệt sĩ là một cách thể hiện lòng biết ơn và tôn trọng đối với những người đã hy sinh và đóng góp cho quê hương và đất nước.

- Đạo lí "uống nước nhớ nguồn" nhấn mạnh việc nhớ và biết ơn nguồn gốc, nguồn cội của mình.

b. Phần đầu câu không hoàn toàn chính xác.

- Biết ơn những người có công với quê hương, đất nước không chỉ liên quan đến việc làm cho đất nước giàu mạnh và tươi đẹp, mà còn vì các đóng góp của họ trong nhiều lĩnh vực khác như bảo vệ tự do, giữ gìn văn hóa và truyền thống, xây dựng xã hội công bằng và hòa bình.

c. Không hoàn toàn chính xác.

- Dù cho học sinh còn nhỏ tuổi, họ vẫn có thể thể hiện lòng biết ơn bằng cách tôn trọng và quan tâm đến các cô, chú, bác thương binh và gia đình liệt sĩ

- Tham gia các hoạt động tưởng niệm và giữ gìn những giá trị mà những người có công đã góp phần xây dựng.

d. Đúng

- Nhắc nhở bạn bè có thái độ và hành vi biết ơn là một việc làm quan trọng để lan tỏa tinh thần biết ơn.

- Khuyến khích mọi người đối xử tốt và tỏ lòng biết ơn đối với những người đã có công với quê hương, đất nước.

e. Đúng

- Phấn đấu học tập và rèn luyện để trở thành người có ích cho xã hội là một cách thể hiện lòng biết ơn và tôn trọng đối với những người đã có công với quê hương, đất nước.

- Bằng cách đóng góp và phát triển bản thân, chúng ta có thể tạo ra giá trị và hậu quả tích cực cho xã hội.

g. Không hoàn toàn chính xác.

- Ngoài anh hùng và liệt sĩ trong kháng chiến chống giặc ngoại xâm, còn có nhiều người khác đã đóng góp và có công với quê hương, đất nước như: cô lao công, anh chiến sĩ canh gác ở đảo xa,..cũng đang đóng góp thầm lặng cho đất nước .

Câu 2: Em đồng tình hay không đồng tình với những việc làm dưới đây? Vì sao?

…