Đáp án Đạo đức 5 cánh diều Bài 5: Em bảo vệ cái đúng, cái tốt

BÀI 5. EM BẢO VỆ CÁI ĐÚNG, CÁI TỐT

KHỞI ĐỘNG

Nghe hoặc hát theo bài hát Nói lời hay – Làm việc tốt của nhạc sĩ Mai Trâm và trả lời câu hỏi 

Bạn trong bài hát trên đã làm được những việc tốt nào? 

Hướng dẫn chi tiết:

Những việc tốt mà các bạn đã thực hiện: 

- Kính trọng thầy cô, không nói dối

- Biết cảm ơn và xin lỗi

- Học tập tốt, chuyên cần

- Nhặt được của rơi trả lại người bị mất

- Chia sẻ những tin tốt cho nhau

KHÁM PHÁ

1. Mô tả việc làm của các bạn trong tranh dưới đây và trả lời câu hỏi 

a. Theo em, cái đúng, cái tốt nào cần bảo vệ qua lời nói, việc làm của các bạn trong những tranh trên

b. Em hãy kể thêm những cái đúng, cái tổ khác cần được bảo vệ 

Hướng dẫn chi tiết:

a. Theo em, cái đúng, cái tốt nào cần bảo vệ qua lời nói, việc làm của các bạn trong những tranh trên

+ Tranh 1: Nhắc nhở hai bạn nam giữ trật tự trong giờ chào cờ

+ Tranh 2: Dắt bà cụ qua đường

+ Tranh 3: Cứu giúp bạn bị đuối nước

+ Tranh 4: Trả lại tiền cho người bán hàng khi cô bán hàng trả thừa tiền

b. Em hãy kể thêm những cái đúng, cái tổ khác cần được bảo vệ 

- Phụ giúp bố mẹ làm việc nhà

- Nhặt được của rơi, trả lại người mất

- Vứt rác đúng nơi quy định

- Dỗ dành, nhường đồ chơi cho em nhỏ. 

2. Đọc câu chuyện “Chú cảnh sát đáng mến” và trả lời câu hỏi:

a. Em có nhận xét gì về việc làm của chú cảnh sát trong câu chuyện trên 

b. Theo em, vì sao phải bảo vệ cái đúng, cái tốt? 

Hướng dẫn chi tiết:

a, Em thấy việc làm trên rất đúng đắn.

- Không phân biệt giàu nghèo hay ở bất kì vị trí nào, chúng ta cũng phải làm theo cái đúng, cái tốt.

- Và anh cảnh sát đã vô cùng chính trực, không sợ uy quyền của tổng thống mà làm trái luật lệ. 

b, Chúng ta cần bảo vệ cái đúng, cái tốt vì điều đó giúp chúng ta xây dựng được một xã hội tốt đẹp, mọi người sống hoà thuận và tôn trọng lẫn nhau; điều đó giúp bảo vệ quyền lợi và sự công bằng cho mọi người. Nếu chúng ta không bảo vệ cái đúng, cái tốt, người khác có thể bị tổn thương hoặc bị xâm phạm quyền lợi; giúp chúng ta phát triển bản thân, trở thành những con người tốt đẹp. 

3. Quan sát tranh và thực hiện yêu cầu

a. Theo em, đâu là cách để bảo vệ cái đúng, cái tốt

b. Hãy kể thêm các cách mà bảo vệ cái đúng cái tốt khác mà em biết 

Hướng dẫn chi tiết:

a, Những cách bảo vệ cái đúng, cái tốt trong tranh

+ Tranh 1: Can ngăn người phụ nữ vứt rác bừa bãi ra đường

+ Tranh 2: Cùng nhau tưới cây để lan toả việc làm tốt

+ Tranh 3: Ngăn cản bạn hái trộm xoài vì đây là hành động sai trái

+ Tranh 4: Biểu dương người tốt, việc tốt

b. Các cách khác bảo vệ cái đúng, cái tốt: 

 + Dù sắp muộn giờ học nhưng Lan vẫn giúp cụ già qua đường, bạn nam gần đấy cũng ủng hộ hành động của Lan

+ Anh trai khuyên em nên thu dọn bát đũa sau khi ăn cơm, còn anh trai sẽ nhận phần rửa bát

LUYỆN TẬP

Câu 1: Em đồng tình hay không đồng tình với ý kiến nào dưới đây? Vì sao? 

a. Những việc làm sai trái mà không cần liên quan đến mình thì không cần lên tiếng bảo vệ 

b. Đấu tranh bảo vệ cái đúng, cái tốt sẽ được mọi người yêu quý và kính trọng 

c. Bảo vệ cái đúng, cái tốt làm cho xã hội tiến bộ và văn minh hơn. 

d. Sự thờ ơ, vô cảm tạo điều kiện cho cái xấu, cái ác lây lan trong xã hội

e. Bảo vệ cái đúng, cái tốt chỉ là việc làm của người lớn

g. Đấu tranh, bảo vệ cái đúng, cái tốt giúp rèn luyện đức tính dũng cảm, sống có trách nhiệm 

Hướng dẫn chi tiết:

a. Em không đồng tình với ý kiến này vì:

- Việc làm sai trái không chỉ ảnh hưởng đến người khác, mà còn có thể gây hại cho xã hội nói chung.

- Mỗi người đều có trách nhiệm đứng lên và lên tiếng bảo vệ cái đúng, cái tốt để đảm bảo một xã hội công bằng và hòa bình.

b. Em đồng tình với ý kiến này vì: 

- Khi đấu tranh bảo vệ cái đúng, cái tốt, mọi người thường sẽ đánh giá và tôn trọng những người có lòng dũng cảm và đứng lên vì sự công bằng và đúng đắn. => Điều này có thể tạo ra sự đồng lòng và sự ủng hộ từ cộng đồng.

c. Em đồng tình với ý kiến này vì:

- Bảo vệ cái đúng, cái tốt là một phần quan trọng trong quá trình xây dựng một xã hội tiến bộ và văn minh hơn.

- Khi mọi người đồng lòng bảo vệ những giá trị đúng đắn, xã hội có thể phát triển và tiến bộ hơn.

d. Em đồng tình với ý kiến này vì:

- Sự thờ ơ và vô cảm có thể làm tăng khả năng lan truyền của cái xấu và cái ác trong xã hội.

- Bằng cách đấu tranh và bảo vệ cái đúng, cái tốt, chúng ta có thể ngăn chặn sự lây lan của những giá trị tiêu cực và tạo ra một môi trường tốt đẹp hơn.

e. Em không đồng tình với ý kiến này vì:

- Việc bảo vệ cái đúng, cái tốt không chỉ là việc của người lớn.

- Mỗi cá nhân, bất kể tuổi tác, đều có thể đóng góp vào việc bảo vệ giá trị đúng đắn và hướng tới sự phát triển của xã hội.

g. Em đồng tình với ý kiến này vì:

- Đấu tranh và bảo vệ cái đúng, cái tốt không chỉ giúp xã hội tiến bộ mà còn giúp rèn luyện đức tính dũng cảm và sống có trách nhiệm trong mỗi cá nhân.

Câu 2: Xử lí tình huống:

Tình huống 1: Trên đường đi học về, Nam và Hà phát hiện một nhóm người đang lấy cắp nhiều đoạn rào chắn bằng sắt, Nam rất bình tĩnh, nhưng Hà nói: “Thôi kệ đi, việc này không liên quan đến mình”

Nếu là Nam, em sẽ làm gì? 

Tính huống 2: Trong tiết sinh hoạt lớp, Lan nói với Hiền: “Tuần này, lớp mình có một số thành viên vi phạm nội quy. Mình muốn có ý kiến nhưng lại sợ các bạn không vui và ghét mình 

Nếu là Hiền, em sẽ khuyên Lan điều gì? Vì sao? 

Tình huống 3: Hoa bị khuyết tật ở chân nên gặp khó khăn khi đi lại, Huyền đã tình nguyện đèo Hoa tới trường mỗi ngày dù trời nắng hay mưa. Biết hành động cao đẹp của Huyền, Nga băn khoăn không biết mình nên làm gì để lan toả câu chuyện đẹp của Huyền đến mọi người 

Nếu là Nga, em sẽ làm gì? Vì sao? 

Tình huống 4: Trong giờ thảo luận nhóm, Ân không làm các nhiệm vụ được phân công mà ngồi làm việc riêng. Kết thúc thảo luận, cô giáo đề nghị đánh giá mức độ tham gia của các thành viên. Thuỷ nói: “Hôm nay, Ân không tích cực thực hiện nhiệm vụ”. Ân phản ứng và cho rằng Thuỷ không thích mình nên đánh giá như vậy. 

Nếu là thành viên của nhóm, em sẽ làm gì? Vì sao? 

Hướng dẫn chi tiết:

Tình huống 1: Nếu là Nam, em sẽ không đồng ý với ý kiến của Hà.

- Em sẽ lên tiếng và gợi ý cho Hà cùng tham gia bảo vệ.

- Em có thể nói với Hà rằng lấy cắp đồ của người khác là vi phạm pháp luật và đây là cơ hội để chúng ta đứng lên làm điều đúng đắn, bảo vệ tài sản của người khác và góp phần vào trật tự công cộng.

Tình huống 2: Nếu là Hiền, em sẽ khuyên Lan nên lên tiếng và trình bày ý kiến của mình về việc vi phạm nội quy trong lớp.

- Em sẽ nhắc Lan rằng việc nêu ý kiến không chỉ giúp cải thiện tình hình mà còn thể hiện sự trách nhiệm và quan tâm đến lớp học.

- Đồng thời, em cũng sẽ động viên Lan rằng sự thay đổi và tiến bộ thường đòi hỏi những khó khăn nhất định, và những người thật sự quan tâm sẽ đồng hành và ủng hộ.

Tình huống 3: Nếu là Nga, em có thể lan toả câu chuyện đẹp của Huyền bằng cách chia sẻ câu chuyện này với các bạn khác trong trường hoặc trong cộng đồng.

- Em có thể sử dụng các phương tiện truyền thông xã hội, viết bài blog hoặc đăng tải hình ảnh để kể về hành động cao đẹp của Huyền.

- Bằng cách này, em giúp lan tỏa thông điệp tích cực và khích lệ mọi người khác để đóng góp và lan toả những hành động tốt.

Tình huống 4: Nếu là thành viên của nhóm, em sẽ đứng lên và trung thực với Ân.

- Em có thể nêu ra các tình huống cụ thể và các nhiệm vụ mà Ân không thực hiện được.

- Đồng thời, em cũng sẽ đề xuất cùng nhau xem xét và thảo luận về cách cải thiện hiệu quả làm việc của nhóm.

- Việc này giúp tạo ra một môi trường làm việc chuyên nghiệp và đồng đội có thể nhận ra trách nhiệm của mình và cải thiện tương lai.

Câu 3: Đọc nhận định sau và xây dựng bài thuyết trình theo nhóm về cách bảo vệ cái đúng, cái tốt

“Trong thế giới này, chúng ta không chỉ xót xa vì những hành động và lời nói của người xấu mà còn cả vì sự im lặng đáng sợ của người tốt”

Mác tin Lu dơ Kinh

Hướng dẫn chi tiết:

1. Giải thích:

- "Kẻ xấu": là những kẻ có tâm địa độc ác.

- "Lời nói và hành động của kẻ xấu": những lời phỉ báng, gièm pha, bôi nhọ, vu oan giá hoạ, những hành động côn đồ hung ác làm tổn hại đến người khác.

- "Người tốt": người nhân hậu, không làm gì tổn hại người khác...

- "Im lặng": không hành động, phản ứng gì trước những việc làm của kẻ xấu hoặc thờ ơ, vô cảm trước nỗi đau của những người xung quanh.

- "Sự im lặng của cả người tốt": thái độ bàng quan, thiếu trách nhiệm, lạnh lùng, vô cảm của những người vốn nhân hậu, không biết làm những hành động sai trái.... Đây cũng là một cách ứng xử tiêu cực

-> Nội dung câu nói:

- Bày tỏ thái độ phê phán với những kẻ có tâm địa độc ác dùng lời phỉ báng, gièm pha, bôi nhọ, vu oan và có những hành động côn đồ hung ác làm phương hại đến những người khác

- Những người có thái độ thờ ơ, vô cảm, thiếu trách nhiệm trước những bất công, đau khổ của những người xung quanh.

2. Phân tích, chứng minh:

…