Giáo án điện tử bài 2: Đặc điểm dân cư, xã hội châu âu

CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI BUỔI HỌC NGÀY HÔM NAY

KHỞI ĐỘNG

• Em có thể đoán tên các thành phố trong ảnh không?
• Theo em, đây là những thành phố đông dân hay thưa dân?
• Hãy nêu một số hiểu biết của em về dân cư, xã hội ở châu Âu. Ở châu Âu, phần lớn dân cư tập trung ở nông thôn hay thành thị?
• KHỞI ĐỘNG
• Đây là những thành phố tập trung đông đúc dân cư.
• Ở châu Âu, phần lớn dân cư tập trung ở các đô thị, dân cư phân bố ở các vùng nông thôn khá thưa thớt.

BÀI 2: ĐẶC ĐIỂM DÂN CƯ, XÃ HỘI CHÂU ÂU

NỘI DUNG BÀI HỌC

1. Cơ cấu dân cư
2. Đô thị hoá
3. Di cư
4. Cơ cấu dân cư

HOẠT ĐỘNG CẶP ĐÔI

Đọc thông tin mục 1, quan sát Bảng 1, 2 và trả lời câu hỏi:

• Em hãy cho biết những đặc điểm nổi bật của dân cư châu Âu?
• Nêu hậu quả của cơ cấu dân số già đối với nền kinh tế châu Âu.
• Năm 2020, dân số châu Âu là 747 triệu người, đứng thứ 4 thế giới.
• Châu Âu có cơ cấu dân số già:
• Tỉ lệ người dưới 15 tuổi thấp và có xu hướng giảm.
• Tỉ lệ người từ 65 tuổi trở lên cao và có xu hướng tăng.
• Châu Âu có tình trạng mất cân bằng giới tính với số nữ nhiều hơn số nam.
• Dân cư châu Âu có trình độ học vấn cao, ảnh hưởng rõ rệt đến năng suất lao động ở châu Âu.

Mở rộng về vấn đề già hoá dân số ở châu Âu

• Dự kiến đến năm 2050, số người từ 65 tuổi trở lên ở châu Âu sẽ chiếm 27% - hơn ¼ dân số (theo WHO).
• Để giải quyết vấn để dân số già, các quốc gia châu Âu đã đưa ra nhiều biện pháp, một trong số đó là tăng tỉ lệ sinh.
• Theo Liên hợp quốc, 2/3 các quốc gia ở châu Âu đã đưa ra các biện pháp để tăng tỉ lệ sinh như thưởng tiền, nghỉ phép có lương cho các cha mẹ khi sinh con,...
• Ví dụ:
• Ở Hy Lạp, mỗi đứa bé sinh ra sẽ được tặng 2 000 Ơ-rô để khuyến khích người dân sinh thêm con.
• Ở Phần Lan, ngoài khoản tiền thưởng 10 000 Ơ-rô khi sinh con, các ông bố cũng sẽ được nghỉ thai sản có lương giống như các bà mẹ.
• Ở Hung-ga-ri, khi một phụ nữ sinh con thứ tư, sẽ được miễn thuế thu nhập cá nhân vĩnh viễn.

2. Đô thị hoá

Giới thiệu chung

"Châu Âu được biết đến là một châu lục có nền công nghiệp triển mạnh, đi kèm với đó là sự hình thành các đô thị, siêu đô thị.”

Đô thị làng quê ở châu Âu

Thủ đô Paris của Pháp

Đọc thông tin mục 2, quan sát bản đồ Hình 1 và trả lời câu hỏi:

• Em hãy cho biết các đặc điểm đô thị hóa ở châu Âu.
• Dựa vào hình 1, hãy kể tên các đô thị từ 5 triệu người trở lên ở châu Âu.

Đặc điểm đô thị hóa ở châu Âu:

• Lịch sử đô thị hóa lâu đời (từ thế kỉ XIX), gắn liền với quá trình công nghiệp hóa.
• Nhiều đô thị được mở rộng là nối liền với nhau tạo thành dải đô thị, cụm đô thị xuyên biên giới.
• Đô thị hóa nông thôn phát triển nhanh => Các đô thị vệ tinh.
• Mức độ đô thị hóa cao và có sự khác nhau giữa các khu vực.
• Một số đô thị lớn (trên 5 triệu dân) ở châu Âu: Pa-ri, Mát-xcơ-va, Luân Đôn, Ma-drit,…

3. Di cư

HOẠT ĐỘNG NHÓM

Đọc thông tin mục 3 và thảo luận theo bàn các câu hỏi sau:

• Hãy cho biết đặc điểm di cư ở châu Âu.
• Xem video và cho biết, tại sao tỉ lệ người di cư đến châu Âu lại tăng mạnh trong những năm gần đây? Chủ yếu những người di cư đến từ đâu?
• Di cư là một trong những nguyên nhân quan trọng khiến châu Âu là một châu lục đông dân từ thời cổ đại.
• Từ dầu thế kỉ XX đến đầu thế kỉ XXI, số lượng người từ các châu lục, khu vực khác nhập cư vào châu Âu ngày càng nhiều.
• Di cư trong nội bộ châu Âu ngày càng giai tăng và có ảnh hưởng đến dân số của các quốc gia châu Âu.
• Nguyên nhân dẫn đến tình trạng đổ xô di cư đến châu Âu là do tốc độ phát triển kinh tế và điều kiện sống ở các quốc gia châu Âu là tốt hơn hẳn so với những quốc gia đang phát triển.

LUYỆN TẬP

Dựa vào bảng 1 SGK tr.101, em hãy vẽ biểu đồ tròn thể hiện cơ cấu dân số theo nhóm tuổi ở châu Âu năm 1990 và năm 2020. Nêu nhận xét.

Nhận xét:

Châu Âu có cơ cấu dân số già. Giai đoạn 1990 - 2020, trong cơ cấu dân số châu Âu, nhóm 0 - 14 tuổi và 15 - 64 tuổi có xu hướng giảm, nhóm trên 65 tuổi có xu hướng tăng.

• Nhóm 0 - 14 tuổi chiếm tỉ lệ thấp, có xu hướng giảm. Năm 1990 là 20,5%, năm 2020 giảm xuống còn 16,1% (giảm 4,4%).
• Nhóm 15 - 64 tuổi chiếm tỉ lệ lớn nhất nhưng cũng đang có xu hướng giảm. Năm 1990 là 66,9%, năm 2020 là 64,8% (giảm 2,1%).
• Nhóm từ 65 tuổi trở lên tăng nhanh. Năm 1990 chiếm tỉ lệ 12,6%, năm 2020 tăng lên 19,1% (tăng 6,5%).

Trò chơi “Ai nhanh hơn”

• Hai đội suy nghĩ, thảo luận, thi đua trả lời.
• Đội nào trả lời đúng và nhanh nhất sẽ là đội chiến thắng.

Câu 1. Đâu không phải là đặc điểm của dân số châu Âu?

1. Cơ cấu dân số già
2. Mất cân bằng giới tính
3. Là châu lục đông dân nhất thế giới
4. Có trình độ học vấn cao

Câu 2. Cơ cấu dân số già ảnh hưởng như thế nào đến nền kinh tế - xã hội châu Âu?

1. Thiếu hụt nguồn lao động
2. Tốc độ phát triển kinh tế chậm lại
3. Nền kinh tế bị tụt hậu so với các quốc gia khác
4. Cả ba phương án trên

Câu 3. Đâu không phải một đô thị ở châu Âu?

1. Xanh Pê-téc-bua
2. Bác-xê-lô-na
3. A-ten
4. Tokyo

Câu 4. Nguyên nhân quan trọng khiến châu Âu trở thành châu lục đông dân từ thời cổ đại là:

1. Các nền văn minh phát triển sớm
2. Tỉ lệ người nhập cư cao
3. Tỉ lệ sinh cao, tỉ lệ tử vong thấp
4. B và C

Câu 5. Phát biểu nào sau đây là đúng về vấn đề di cư?

1. Di cư nội địa là hoạt động di dân giữa các vùng miền, các đơn vị hành chính trong một nước.
2. Di cư mang đến cho nền kinh tế các tác động tích cực, góp phần phát triển xã hội.
3. Di cư quốc tế là việc di chuyển của người dân đang sinh sống ở quốc gia, vùng lãnh thổ này đến cư trú một quốc gia, vùng lãnh thổ khác.
4. Do nhu cầu về nguồn lao động nên việc di cư trong nội bộ châu Âu ngày càng tăng.

VẬN DỤNG

Tìm hiểu về ảnh hưởng của cơ cấu dân số già đến sự phát triển kinh tế - xã hội ở châu Âu.

HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ

• Ôn lại kiến thức đã học.
• Tìm hiểu về đặc điểm dân cư, xã hội châu Âu.
• Làm bài tập bài 2 trong Sách bài tập Lịch sử và Địa lí 7 – Phần địa lí.
• Đọc và tìm hiểu trước Bài 3: Khai thác, sử dụng và bảo vệ thiên nhiên ở châu Âu

CẢM ƠN CÁC EM ĐÃ LẮNG NGHE BÀI HỌC, HẸN GẶP LẠI!