Giáo án điện tử Địa lí 8 cánh diều Bài 9: Thổ nhưỡng Việt Nam

CHÀO MỪNG CÁC EM
ĐẾN VỚI TIẾT HỌC HÔM NAY!

KHỞI ĐỘNG

Lắng nghe bài hát Hành trình trên đất phù sa (sáng tác: nhạc sĩ Thanh Sơn)

Em hãy nêu tên vùng, miền được nhắc đến trong bài hát.

Các vùng, miền được nhắc đến trong bài hát: Đồng bằng sông Cửu Long – Long An, Mộc Hóa, Mỹ Tho, Vĩnh Long, Tháp Mười, Trà Vinh, Cần Thơ, Sóc Trăng, Bạc Liêu, Cà Mau, sông Cửu Long,…

Một số loại đất ở nước ta

Đất phù sa

Đất feralit

Đất thịt đen

Đất sét

Đất đỏ bazan

Đất cát

CHƯƠNG 3. THỔ NHƯỠNG VÀ SINH VẬT VIỆT NAM

BÀI 9. THỔ NHƯỠNG VIỆT NAM

NỘI DUNG BÀI HỌC

Tính chất nhiệt đới gió mùa của lớp phủ thổ nhưỡng

Các nhóm đất chính

Tính cấp thiết của

vấn đề chống thoái hoá đất

PHẦN I

TÍNH CHẤT NHIỆT ĐỚI GIÓ MÙA CỦA LỚP PHỦ THỔ NHƯỠNG

Thổ nhưỡng là lớp vật chất mỏng, vụn bở, bao phủ trên bề mặt các lục địa và đảo, được đặc trưng bởi độ phì.

Các nhân tố hình thành thổ nhưỡng ở nước ta: đá mẹ, khí hậu, sinh vật, địa hình, thời gian, con người.

HOẠT ĐỘNG CẶP ĐÔI

Khai thác thông tin mục I (SGK tr.125, 126) và trả lời câu hỏi: Hãy chứng minh tính chất nhiệt đới gió mùa của lớp phủ thổ nhưỡng ở nước ta.

Đất feralit

Quá trình feralit: là quá trình hình thành đất đặc trưng ở nước ta.

Khí hậu nhiệt đới gió mùa

+ địa hình đồi núi

Rửa trôi các chất ba-zơ

Tích lũy ôxít sắt và nhôm

Đất feralit điển hình, diện tích lớn, phân bố ở nhiều nơi

Nhiệt độ cao, độ ẩm lớn,

chế độ mùa mưa

Thúc đẩy quá trình xói mòn – rửa trôi ở vùng đồi núi

Mỏng tầng đất mặt ở đỉnh, sườn, tích lũy vật chất ở chân đồi, núi

Vật liệu bị xói mòn lắng đọng, tích tụ tại vùng trũng thấp

Đất phù sa ở đồng bằng, ven sông suối

Đất phù sa ở châu thổ sông Mê Kông

Quá trình xói mòn – rửa trôi xảy ra phổ biến ở khu vực đồi núi

Khu vực chuyển tiếp giữa gò đồi và đồng bằng

Quá trình đá ong hóa làm đất bị suy thoái

Đá ong

Ở đồng bằng, quá trình rửa trôi + canh tác chưa hợp lí

Đất bị bạc màu

Ở vùng trũng, nước bị ứ đọng

Hình thành đất glây

PHẦN II CÁC NHÓM ĐẤT CHÍNH

HOẠT ĐỘNG NHÓM

• Nhóm 1, 2: Khai thác Hình 9.1 – 9.3, mục Em có biết, thông tin mục I.1 (SGK tr.126 – 128) và trả lời câu hỏi:
• Trình bày đặc điểm, sự phân bố và giá trị sử dụng của đất fe-ra-lit trong sản xuất nông, lâm nghiệp ở nước ta.
• Hình 9.1. Bản đồ phân bố các nhóm đất chính ở Việt Nam

Hình 9.2. Trồng keo trên đất fe-ra-lít ở huyện Đa-krông (Quảng Trị)

Hình 9.3. Trồng hoa hướng dương trên đất đỏ ba-dan ở huyện Nghĩa Đàn (tỉnh Nghệ An)

• Nhóm 3, 4: Khai thác Hình 9.1, 9.4 – 9.6, mục Em có biết, thông tin mục I.2

(SGK tr.128 – 130) và trả lời câu hỏi:

Trình bày đặc điểm, sự phân bố và giá trị sử dụng của đất phù sa trong sản xuất nông, thủy sản ở nước ta.

Hình 9.4. Đất phù sa sông Hồng

Hình 9.5. Trồng lúa trên đất phù sa ở tỉnh Thái Bình

Hình 9.6. Trồng lạc trên đất phù sa ở tỉnh Quảng Nam

• Nhóm 5, 6: Khai thác Hình 9.1, thông tin mục I.3 (SGK tr.130) và trả lời câu hỏi:
• Trình bày đặc điểm, sự phân bố của nhóm đất mùn núi cao ở nước ta
• Hình 9.1. Bản đồ phân bố các nhóm đất chính ở Việt Nam

1. Nhóm đất feralit

Đặc điểm

• Chứa nhiều ô-xít sắt và nhôm, có màu đỏ vàng.
• Chua, nghèo mặn, thoáng khí.
• Hình thành trên đá ba-dan.
• Đất fe-ra-lit hình thành trên đá vôi có tầng đất dày, giàu mùn, ít chua, độ phì cao.
• Đất feralit trên đá badan
• Đất feralit trên đá vôi

Phân bố

• Diện tích: chiếm 65%
• Phân bố: các tỉnh trung du và miền núi
• Đất feralit trên đá ba-dan Tây Nguyên và Đông Nam Bộ
• Đất feralit trên đá vôi Tây Bắc, Đông Bắc và Bắc Trung Bộ

Giá trị sử dụng

• Trong nông nghiệp: trồng các loại
  • Cây công nghiệp lâu năm: cao su, cà phê, điều, chè,…
  • Cây ăn quả: cam, nhãn, vải, na, sầu riêng,…
• Trong lâm nghiệp:
• Trồng rừng lấy gỗ: dổi, lát, keo,…
• Trồng cây dược liệu: hồi, quế, sâm,…

Trồng keo ở Bắc Kạn

Rừng hồi ở Lạng Sơn