Giáo án điện tử Lịch sử và Địa lí 4 cánh diều Bài 6: Thiên nhiên vùng Đồng bằng Bắc Bộ

NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI BÀI HỌC MỚI

KHỞI ĐỘNG

Đọc đoạn thơ sau:

“Tôi đi trên bờ đê sông Hồng

Một chiều mùa đông

Cây vàng chưa trút lá,

Ruộng vừa xanh sắc mạ,

Dòng sông đầy, nước đỏ phù sa.”.

[theo Hoàng Trung Thông, Trích bài thơ Sông Hồng Hà, Quê hương chiến đấu, Thơ (1948 – 1954), NXB Văn nghệ, 1955]

• Em hãy cho biết những cảnh vật nào được nhắc đến trong bài thơ
• Theo em những cảnh vật đó có ở những vùng đất nào của nước ta?

> Những cảnh vật được nhắc đến trong bài thơ: bờ đê sông Hồng, mùa đông, ruộng xanh sắc mạ, phù sa,…

Đồng bằng Bắc Bộ

VÙNG ĐỒNG BẰNG BẮC BỘ

BÀI 6: THIÊN NHIÊN VÙNG ĐỒNG BẰNG BẮC BỘ

NỘI DUNG BÀI HỌC

Vị trí địa lí

Đặc điểm thiên nhiên

Thuận lợi và khó khăn của địa hình, sông ngòi

Một số biện pháp bảo vệ thiên nhiên

PHẦN 1 VỊ TRÍ ĐỊA LÍ

VỊ TRÍ ĐỊA LÍ

Đọc thông tin, quan sát hình 1 và cho biết:

• Chỉ ranh giới vùng Đồng bằng bắc bộ.
• Cho biết vùng Đồng bằng Bắc Bộ tiếp giáp với những vùng nào, vịnh biển nào.

>>> 

• Vùng Đồng bằng Bắc Bộ có dạng hình tam giác.
• Tiếp giáp với Trung du miền núi Bắc bộ, Duyên hải miền Trung và vịnh Bắc Bộ.

PHẦN 2 ĐẶC ĐIỂM THIÊN NHIÊN

ĐỊA HÌNH

Thảo luận nhóm

Đọc thông tin, quan sát hình ảnh:

Em hãy nêu đặc điểm địa hình vùng Đồng bằng Bắc Bộ.

• Vùng đồng bằng Bắc Bộ có địa hình khá bằng phẳng và thấp dần về biển.
• Trên bề mặt đồng bằng có một số đồi núi thấp, ô trũng và hệ thống đê.
• Phía trong đê gồm các khu đất cao và ô trũng, không được bồi đắp phù sa hằng năm như phía ngoài đê.
• Đồng bằng hiện nay vẫn tiếp tục được mở ra biển.

SÔNG NGÒI

Thảo luận nhóm

Đọc thông tin và quan sát các hình 1, 2, 3, 4 em hãy:

• Chỉ sông Hồng và sông Thái Bình.
• Nêu đặc điểm sông ngòi của vùng Đồng bằng Bắc Bộ.

Sông Hồng được hình thành từ 3 sông nhánh lớn là sông Đà, sông Lô và sông Thao.

Sông Thái Bình được hình thành từ 3 nhánh sông: Cầu, Thương và Lục Nam.

• Vùng Đồng bằng Bắc Bộ có nhiều sông ngòi.
• Hai con sông lớn bồi đắp nên đồng bằng Bắc bộ là sông Hồng và sông Thương.
• Mực nước ở các con sông thay đổi theo mùa: mùa cạn nước sông xuống thấp; mùa lũ nước dâng cao nên thường gây ra ngập lụt ở những vùng trũng.

EM CÓ BIẾT?

Người dân ở vùng Đồng bằng Bắc Bộ đã xây dựng các công trình thủy lợi để khắc phục tình trạng thiếu nước vào mùa cạn, nước thừa vào mùa lũ. Hệ thống thủy lợi Bắc Hưng Hải được xây dựng từ năm 1958, là một công trình thủy lợi tiêu biểu.

Hình 5. Cống Xuân Quan (tỉnh Hưng Yên) – một phần của hệ thống thủy lợi Bắc Hưng Hải.

ĐẤT

Thảo luận nhóm

Đọc thông tin trong SGK và cho biết:

Em hãy nêu đặc điểm đất ở vùng Đồng bằng Bắc Bộ.

Đồng bằng Bắc Bộ có nhiều loại đất khác nhau. Phần lớn diện tích là đồng bằng với đất phù sa. Ngoài ra còn có đất mặn, đất phèn,…

Đất phù sa sông Hồng

Đất phèn

Đất nhiễm mặn

KHÍ HẬU

Thảo luận nhóm

Đọc thông tin trong SGK và cho biết:

Em hãy nêu đặc điểm khí hậu ở vùng Đồng bằng Bắc Bộ.

Khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa với mùa đông lạnh.

Mùa đông nhiệt độ có thể hạ xuống rất thấp, mùa hè chịu ảnh hưởng của bão.

PHẦN 3 THUẬN LỢI VÀ KHÓ KHĂN CỦA ĐỊA HÌNH, SÔNG NGÒI