Giáo án điện tử Lịch sử và Địa lí 4 cánh diều Bài 4: Dân cư, hoạt động sản xuất và một số nét văn hoá ở vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ

CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI BÀI HỌC NGÀY HÔM NAY!

KHỞI ĐỘNG

Các em hãy xem video về ruộng bậc thang ở vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ và chia sẻ

Nếu được đi du lịch đến vùng này, em mong muốn được chiêm ngưỡng cảnh vật và nét văn hóa nào?

BÀI 4

DÂN CƯ, HOẠT ĐỘNG SẢN XUẤT VÀ MỘT SỐ NÉT VĂN HOÁ Ở VÙNG TRUNG DU VÀ MIỀN NÚI BẮC BỘ

NỘI DUNG BÀI HỌC

1. Dân cư
2. Hoạt động sản xuất
3. Một số nét văn hoá

PHẦN 1: DÂN CƯ

HOẠT ĐỘNG NHÓM

Hình 1. Lược đồ mật độ dân số ở vùng trung du và miền núi Bắc Bộ năm 2000

Đọc thông tin, quan sát hình 1 và thực hiện yêu cầu:

• Kể tên một số dân tộc sinh sống ở vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ.
• Nêu tên những tỉnh có mật độ dân số dưới 100 người/km² và từ 100 đến 500 người/km².
• Nhận xét về sự phân bố dân cư ở vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ.

>>> 

• Một số dân tộc sinh sống ở vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ:

Kinh                Mường                  Tày

Thái                 Mông

• Những tỉnh có mật độ dân số dưới 100 người/km²:

Cao Bằng              Bắc Kạn               Lạng Sơn

Lai Châu              Điện Biên             Sơn La

• Những tỉnh có mật độ dân số dưới 100 người/km²:

Lào Cai                 Hà Giang              Yên Bái                Tuyên Quang

Thái Nguyên         Phú Thọ                Hoà Bình              Bắc Giang

Quảng Ninh

Hình 1. Lược đồ mật độ dân số ở vùng trung du và miền núi Bắc Bộ năm 2000

Nhận xét

• Dân cư thưa thớt.
• Phân bố có sự khác nhau giữa miền núi và trung du.
• Ở những vùng cao, dân cư thưa hơn các vùng thấp và đô thị.

PHẦN 2 HOẠT ĐỘNG SẢN XUẤT

HOẠT ĐỘNG NHÓM

Nhóm 1, 4

Tìm hiểu về hoạt động làm ruộng bậc thang

• Ruộng bậc thang thường được làm ở đâu? Người dân làm ruộng bậc thang như thế nào?
• Người dân thường trồng cây gì trên ruộng bậc thang?

Hình 2. Ruộng bậc thang (tỉnh Hà Giang)

Nhóm 2, 5: Tìm hiểu về hoạt động xây dựng các công trình thuỷ điện

• Nêu cách khai thác sức nước để sản xuất điện.
• Tìm và chỉ hai nhà máy thủy điện Hòa Bình và Sơn La trên hình 1 bài 3. Chia sẻ những thông tin em biết về hai nhà máy thủy điện này.

Hình 3. Một góc Nhà máy Thuỷ điện Hoà Bình (tỉnh Hoà Bình)

Nhóm 3, 6

Tìm hiểu về hoạt động khai thác khoáng sản

• Tìm và chỉ vị trí các mỏ: than đá, sắt, đồng, thiếc, a-pa-tit trên hình 1 bài 3.
• Khai thác khoáng sản ở mỏ lộ thiên khác với khai thác trong hầm lò như thế nào?

Hình 4. Khai thác sắt ở tỉnh Hà Giang

HOẠT ĐỘNG NHÓM

Hình 1 (Bài 3). Lược đồ tự nhiên vùng trung du và miền núi Bắc Bộ

1. a) Làm ruộng bậc thang

Vị trí: Thường được làm ở sườn núi, sườn đồi có nguồn nước từ khe suối, có khả năng tạo mặt bằng, ít sỏi đá

Cách làm: San thành các mặt bằng ruộng nối tiếp nhau như bậc thang và làm bờ để giữ nước, chặn đất khỏi bị xói mòn

Cây trồng trên ruộng bậc thang: Lúa nước

Ruộng bậc thang Hoàng Su Phì (Hà Giang)

Ruộng bậc thang Mù Căng Chải (Yên Bái)

1. b) Xây dựng các công trình thuỷ điện

• Cách khai thác sức nước để sản xuất điện:

Đắp đập, ngăn sông

Tạo thành hồ lớn

Dùng sức nước từ trên cao chảy xuống

Chạy tua bin để sản xuất điện

Mở rộng kiến thức

Nhà máy thủy điện Hòa Bình

• Được xây dựng tại tỉnh Hòa Bình, trên dòng sông Đà
• Khánh thành: năm 1994
• Công dụng:
  • Phòng chống lũ lụt
  • Phát điện
  • Cung cấp nước tưới tiêu
  • Phục vụ giao thông vận tải

Nhà máy thủy điện Sơn La

Được xây dựng tại tỉnh Sơn La, trên dòng sông Đà

Khánh thành: năm 2012

Là nhà máy thủy điện lớn nhất Việt Nam

1. c) Khai thác khoáng sản