Thực hiện được các thao tác sắp xếp, lọc dữ liệu.
Nêu được một số tình huống thực tế cần sử dụng các chức năng sắp xếp, lọc dữ liệu.
Sử dụng được phần mềm bảng tính trợ giúp giải quyết bài toán thực tế.
Sao chép được dữ liệu từ tệp văn bản sang trang tính.

2. Năng lực

Năng lực chung:

Tự chủ và tự học: biết lắng nghe và chia sẻ ý kiến cá nhân với bạn, nhóm và GV. Tích cực tham gia các hoạt động trong lớp.
Giao tiếp và hợp tác: có thói quen trao đổi, giúp đỡ nhau trong học tập; biết cùng nhau hoàn thành nhiệm vụ học tập theo sự hướng dẫn của thầy cô.
Giải quyết vấn đề và sáng tạo: biết phối hợp với bạn bè khi làm việc nhóm, có sáng tạo khi tham gia các hoạt động tin học.

Năng lực riêng:

Phát triển năng lực tự học thông qua việc tìm tòi, nghiên cứu và khai thác thông tin.
Giải quyết được vấn đề với sự hỗ trợ của công nghệ thông tin và truyền thông.
Ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông trong học và tự học.

3. Phẩm chất

Rèn luyện tinh thần trách nhiệm trong sử dụng thông tin và phẩm chất trung thực trong trích dẫn thông tin.
Rèn luyện đức tính chăm chỉ, sáng tạo không ngừng nâng cao hiệu suất lao động.

II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU

1. Đối với giáo viên

SGK, SGV, SBT Tin học 8.
Máy tính có phần mềm bảng tính, máy chiếu.
Các tệp Kết quả hội khỏe Phù Đổng.xlsx, Bảng chỉ số BMI.docx.
Tệp văn bản Kết quả hội khỏe Phù Đổng.docx.
Phòng thực hành tin học.

2. Đối với học sinh

SGK, SBT Tin học 8.

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Dẫn dắt, gợi mở kiến thức cho HS trước khi vào bài học.

b. Nội dung: GV hướng dẫn HS thảo luận, tìm hiểu tình huống SGK.

c. Sản phẩm học tập: Câu trả lời của HS.

d. Tổ chức thực hiện:

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV nêu ra tình huống:

Hình 1 là bảng kết quả hội khỏe Phù Đổng được lập bằng phần mềm bảng tính. Em hãy trao đổi với bạn để đưa ra cách thực hiện sắp xếp các trường theo thứ tự giảm dần của Tổng huy chương (Hình 2).

BÀI MẪU

- GV có thể gợi ý để HS thực hiện sắp xếp bảng tính theo thứ tự tăng dần của Tổng huy chương bằng cách áp dụng thuật toán sắp xếp nổi bọt (lần lượt tìm và di chuyển hàng có tổng số huy chương lớn nhất lên trên).

- GV có thể nêu câu hỏi gợi ý để HS tìm tòi, khám phá cách thực hiện sắp xếp dễ dàng, nhanh chóng, chính xác bằng tính năng có sẵn trong Excel:

+ Trường nào có tổng số huy chương nhiều nhất?

+ Trường nào có tổng số huy chương ít nhất?

+ Những trường nào có tổng số huy chương bằng nhau?

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS vận dụng kiến thức đã học, kiến thức của bản thân để trả lời yêu cầu.

- GV hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

Dự kiến trả lời:

Bước 1: Nháy chuột chọn một ô tính trong cột cần sắp xếp dữ liệu - cột E.

Bước 2: Chọn thẻ Data.

Bước 3: Chọn để sắp xếp thứ tự giá trị dữ liệu giảm dần (Tổng huy trương giảm dần).

- GV mời HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung.

Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV đánh giá, nhận xét, chuẩn kiến thức.

- GV dẫn dắt HS vào bài học: Đối với các bài toán yêu cầu sắp xếp dữ liệu, nếu dữ liệu quá lớn, quá nhiều, liệu có cách nào để có thể đơn giản hóa công việc sắp xếp hoặc lọc dữ liệu theo một tiêu chí cho trước hay không? Làm thế nào để thực hiện được những công việc đó một cách nhanh nhất? Hôm nay chúng ta cùng đi tìm hiểu bài học – Bài 6: Sắp xếp, lọc dữ liệu.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

1. Hoạt động 1: Sắp xếp dữ liệu

a. Mục tiêu:

Nêu được một số ví dụ thực tế về nhu cầu cần sắp xếp dữ liệu.
Trình bày được các thực hiện sắp xếp theo dữ liệu ở một cột và nhiều cột.

b. Nội dung: HS đọc thông tin mục 1, quan sát Hình 3 – 6 trang 24 – 26 SGK và thực hiện nhiệm vụ được giao.

c. Sản phẩm học tập: Sắp xếp dữ liệu.

d. Tổ chức hoạt động:

2. Hoạt động 2: Lọc dữ liệu

a. Mục tiêu:

Trình bày được cách thực hiện lọc dữ liệu.
Nêu được một số tình huống thực tế cần sử dụng các chức năng lọc dữ liệu.
Biết được cần sao chép dữ liệu từ tệp văn bản sang trang tính để xử lí.

b. Nội dung: GV tổ chức cho HS làm việc theo nhóm, đọc thông tin, quan sát Hình 7 -12 SGK và thực hiện nhiệm vụ được giao.

c. Sản phẩm học tập: Lọc dữ liệu.

d. Tổ chức hoạt động:

C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

a. Mục tiêu: HS củng cố kiến thức về sắp xếp và lọc dữ liệu.

b. Nội dung: GV cho HS tham gia trò chơi trắc nghiệm, hoàn thành các bài tập phần Luyện tập SGK tr.28-29.

c. Sản phẩm học tập: Câu trả lời của HS.

d. Tổ chức hoạt động:

Nhiệm vụ 1: Khoanh tròn vào đáp án đặt trước câu trả lời đúng

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV nêu yêu cầu: Khoanh tròn vào đáp án đặt trước câu trả lời đúng

Câu 1: Có mấy thao tác sắp xếp dữ liệu thường được sử dụng trong phần mềm bảng tính?

Câu 2: Phát biểu nào sau đây sai?

Dữ liệu được sắp xếp có thể ở dạng văn bản
Dữ liệu được sắp xếp có thể ở dạng số
Dữ liệu được sắp xếp có thể ở dạng thời gian
Dữ liệu được sắp xếp chỉ ở dạng văn bản và số

Câu 3: Phát biểu nào dưới đây sai về sắp xếp và lọc dữ liệu?

Có thể sắp xếp được dữ liệu kiểu kí tự (text).
Chỉ sắp xếp được dữ liệu kiểu số.
Trong mục Number Filters, ta có thể chọn, chỉnh sửa điều kiện để lọc dữ liệu kiểu số.
Trong mục Text Filters, ta có thể chọn, chỉnh sửa điều kiện để lọc dữ liệu kiểu kí tự (text).

Câu 4: Cách lọc dữ liệu trong bảng tính Excel là?

Chọn một ô tính trong vùng dữ liệu cần sắp xếp, chọn lệnh Sort trong nhóm lệnh Sort & Filter, cửa sổ Sort được mở ra.
Trong cửa sổ Sort, thực hiện thêm mức sắp xếp, chọn cột, tiêu chí, cách sắp xếp, sau đó chọn OK.
Chọn một ô tính trong cột cần sắp xếp dữ liệu, nháy chuột chọn lệnh hoặc trong bảng chọn Data để sắp xếp theo thứ tự dữ liệu tăng dần hoặc giảm dần.
Chọn một ô tính trong vùng dữ liệu cần lọc rồi chọn thẻ Data, chọn lệnh Filter. Tiếp theo, nháy chuột vào nút trong ô tính chứa tiêu đề cột dữ liệu cần lọc rồi chọn giá trị cần lọc hoặc chọn, chỉnh sửa điều kiện để lọc dữ liệu mong muốn, sau đó chọn OK.

Câu 5: Để lọc dữ liệu em thực hiện

Mở dải lệnh Data và chọn lệnh Filter
Mở dải lệnh Data và chọn lệnh AutoFilter
Mở dải lệnh Data và chọn lệnh Sort
Tất cả đều sai

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS vận dụng kiến thức đã học và trả lời câu hỏi.

- GV hướng dẫn, theo dõi, hỗ trợ HS nếu cần thiết.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời đại diện HS trả lời:

Câu 1. Đáp án C.

Câu 2. Đáp án D.

Câu 3. Đáp án B.

Câu 4. Đáp án D.

Câu 5. Đáp án A.

- GV mời đại diện HS khác nhận xét, bổ sung.

Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV đánh giá, nhận xét, chuẩn kiến thức.

Nhiệm vụ 2: Trả lời câu hỏi phần Luyện tập SGK tr.28-29

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV nêu yêu cầu:

Bài tập 1. Phát biểu nào dưới đây sai về sắp xếp và lọc dữ liệu?

a) Chỉ sắp xếp được dữ liệu kiểu số.

b) Có thể sắp xếp được dữ liệu kiểu kí tự (text).

c) Trong mục Number Filters, ta có thể chọn, chỉnh sửa điều kiện để lọc dữ liệu kiểu số.

d) Trong mục Text Filters ta có thể chọn, chỉnh sửa điều kiện để lọc dữ liệu kiểu kí tự (text).

Bài tập 2. Phát biểu nào dưới đây sai?

a) Khi sắp xếp dữ liệu, phần mềm bảng tính thực hiện hoán đổi vị trí các hàng để giá trị dữ liệu trong cột cẩn sắp xếp được sắp xếp theo thứ tự tăng (hoặc giảm) dần theo chiều từ trên xuống dưới.

b) Để bỏ chế độ lọc, ta nháy chuột vào nút lệnh Y trong dải lệnh Data.

c) Ta chỉ có thể thiết lập điều kiện lọc bằng cách chọn các giá trị trong danh mục giá trị dữ liệu có trong cột cẩn lọc.

Bài tập 3. Phát biểu nào dưới đây sai khi nói về lọc dữ liệu?

a) Khi lọc dữ liệu, các hàng thỏa mãn điều kiện được giữ lại và các hàng không thoả mãn điều kiện bị xóa.

b) Khi lọc dữ liệu, các hàng thỏa mãn điều kiện được hiển thị và các hàng không thoả mãn điều kiện được ẩn đi.

c) Khi bỏ chế độ lọc, bảng dữ liệu sẽ trở về trạng thái trước khi đặt chế độ lọc.

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS làm việc cá nhân, dựa vào kiến thức đã học để trả lời câu hỏi.

- GV hướng dẫn, theo dõi, hỗ trợ HS nếu cần thiết.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời đại diện HS trình bày trước lớp:

Bài tập 1. A là phát biểu sai bởi vì ngoài các dữ liệu kiểu số, phần mềm bảng tính còn cho phép sắp xếp dữ liệu kiểu kí tự theo thứ tự trong bảng chữ cái.

Bài tập 2. C là phát biểu sai bởi vì ngoài thiết lập điều kiện lọc bằng cách chọn các giá trị trong danh mục giá trị dữ liệu có trong cột cần lọc, ta có thể chọn hay chỉnh sửa một số điều kiện lọc do Excel cung cấp sẵn để lọc dữ liệu theo ý muốn.

Bài tập 3. A là phát biểu sai vì khi lọc dữ liệu, các hàng thỏa mãn điều kiện được hiển thị và các hàng không thoả mãn điều kiện được ẩn đi, khi bỏ chế độ lọc thì tất cả các hàng đã được ấn đi sẽ xuất hiện trở lại.

- GV mời đại diện HS khác nhận xét, bổ sung.

Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV đánh giá, nhận xét, chuẩn kiến thức.

D. HOẠT ĐỘNG THỰC HÀNH

a. Mục tiêu:

- Thực hiện được sao chép dữ liệu từ tệp văn bản sang trang tính.

- Thực hiện được sắp xếp dữ liệu ở một cột, nhiều cột theo yêu cầu.

- Thực hiện được lọc dữ liệu theo yêu cầu.

b. Nội dung: GV hướng dẫn HS thực hiện các nhiệm vụ trong phần Thực hành.

c. Sản phẩm học tập: Các nhóm HS hoàn thành nhiệm vụ thực hành.

d. Tổ chức hoạt động:

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS làm việc nhóm để hoàn thành bài thực hành dưới sự hỗ trợ, hướng dẫn của GV:

Bài tập 1. Mở tệp văn bản Kết quả hội khoẻ Phù Đổng.docx (giáo viên cung cấp) có nội dung như ở Hình 13 và thực hiện sao chép dữ liệu sang trang tính Excel; chỉnh sửa, định dạng để có trang tính tương tự như ở Hình 1; sao chép thành 5 trang tính (sheet) và lưu tệp bảng tính. Sau đó, thực hiện mỗi yêu cầu sau đây trên một trang tính:

a) Sắp xếp dữ liệu theo thứ tự giảm dần của Tổng huy chương.

b) Sắp xếp dữ liệu theo thứ tự giảm dần của số huy chương vàng, huy chương bạc, huy chương đồng.

c) Lọc ra các trường có số huy chương lớn hơn trung bình cộng tổng huy chương của các trường.

d) Lọc ra các trường có số huy chương vàng nhỏ hơn trung bình cộng số huy chương vàng của các trường.

e) Sắp xếp dữ liệu theo thứ tự tăng dần của cột Tên trường.

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

Độc lập – Tự do – Hạnh phúc

KẾT QUẢ HỘI KHỎE PHÙ ĐỔNG CẤP QUẬN/HUYỆN

Tên trường	Huy chương vàng	Huy chương bạc	Huy chương đồng	Tổng huy chương
Tân Mai	0	9	10	19
Nguyễn Trãi	1	8	8	17
Yên Nghĩa	3	5	7	15
Việt Đức	7	5	2	14
An Bình	4	6	3	13
Ba Sơn	7	3	3	13
Xuân Mai	4	6	1	11
Quang Trung	8	1	1	10
Lương Sơn	5	2	2	9

Hình 13. Bảng kết quả trong tệp văn bản

Gợi ý:

- HS thực hiện sao chép dữ liệu từ tệp văn bản Kết quả Hội khỏe Phù Đổng.docx sang trang tính; định dạng, trình bày để có được trang tính như Hình 1 trong SGK. Sao chép trang tính thành 5 trang tính giống nhau để phục vụ cho 5 yêu cầu (từ mục a đến mục e) sắp xếp, lọc dữ liệu.

- Nhiệm vụ thực hành ở mỗi mục a, b, c, d, e được thực hiện trên một trang tính. HS thực hiện yêu cầu sắp xếp, lọc dữ liệu theo hướng dẫn, tìm hiểu ở phần Khám phá. HS các nhóm kiểm tra chéo kết quả thực hành của nhau.

Bài tập 2. Tạo bảng tính mới, nhập dữ liệu và định dạng trang tính để có bảng tính tương tự Hình 7, sao chép thành 4 trang tính và thực hiện mỗi yêu cầu sau trên một trang tính:

a) Lọc ra các bạn nữ.

b) Lọc ra các bạn có chiều cao lớn hơn hoặc bằng 1.62 (mét),

c) Lọc ra các bạn có cân nặng nhỏ hơn hoặc bằng 50 (kg).

d) Lọc ra các bạn có chỉ số BMI trên mức trung bình của các bạn trong nhóm.

Gợi ý:

- HS nhập, định dạng được trang tính như ở Hình 7 trong SGK, sao chép thành 4

trang tính để phục vụ 4 yêu cầu lọc dữ liệu (từ mục a đến mục d).

- Nhiệm vụ thực hành ở mỗi mục a, b, c, d, e được thực hiện trên một trang tính. HS thực hiện yêu cầu lọc dữ liệu theo hướng dẫn, tìm hiểu ở phần Khám phá. HS các nhóm

kiểm tra chéo kết quả thực hành của nhau.

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- Các nhóm thảo luận, hoàn thành bài thực hành.

- GV hướng dẫn, theo dõi, hỗ trợ HS nếu cần thiết.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- Các nhóm trình bày kết quả sản phẩm.

- GV mời đại diện HS khác nhận xét, bổ đánh giá.

Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, tuyên dương ý thức thực hành của các nhóm.

E. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

a. Mục tiêu: Vận dụng kiến thức đã học để giải quyết vấn đề thực tiễn.

b. Nội dung: HS trao đổi nhóm đôi, phát biểu thảo luận trước lớp.