Giáo án PowerPoint Công dân 6 Cánh diều Bài 4: Tôn trọng sự thật

KHỞI ĐỘNG

Cùng trao đổi, thảo luận:

Bình, Minh và Hưng cùng đi học. Trên đường đi, Bình rẽ vào cửa hàng đồ chơi điện tử nên đến lớp muộn nhưng Minh báo với cô giáo là bị hỏng xe giữa đường.

Nếu là Bình và Hưng, em sẽ lựa chọn cách ứng xử như thế nào?

Bài 4: TÔN TRỌNG SỰ THẬT

NỘI DUNG BÀI HỌC

1. Biểu hiện của tôn trọng sự thật
2. Vì sao phải tôn trọng sự thật?

KHÁM PHÁ

Cuộc tranh cãi 20 thế kỷ: Dù sao Trái Đất vẫn quay

Dù không phải người đầu tiên tuyên bố Trái Đất quay quanh Mặt Trời, Galileo Galilei đóng góp lớn vào việc chứng minh chân lý này sau hơn 20 thế kỷ tranh cãi.

Đọc câu chuyện và trả lời câu hỏi  

GA-LI-LÊ VÀ CHÂN LÍ “ DÙ SAO TRÁI ĐẤT VẪN QUAY”

        Từ thời Hy Lạp cổ đại cho đến tận thế kỉ XVI, con người vẫn quan niệm rằng Trái Đất đứng yên, là trung tâm của vũ trụ. Mặt Trời, Mặt Trăng và các thiên thể khác quay quanh Trái Đất.

        Ga-li-lê (Galileo Galilei) là một nhà thiên văn học, vật lí học, toán học và triết học I-ta-li-a (Italia). Ông đã ủng hộ quan điểm cho rằng Mặt Trời là trung tâm của vũ trụ và Trái Đất cùng mọi hành tinh đều quay xung quanh nó”.

        Tuy nhiên, trong thời kì Ga-li-lê sinh sống, quan điểm “Trái Đất là trung tâm của vũ trụ và luôn đứng yên" được coi là quan điểm chính thống trong xã hội. Tất cả những ý kiến phản bác lại điều đó đều không được chấp nhận. Vì vậy, quan điểm mà Ga-li-lê ủng hộ rằng Trái Đất mới là một hành tinh quay xung quanh Mặt Trời” là trái ngược với quan điểm này, bị cho là chống đối. Vào ngày 22/6/1633, Ga-li-lê đã bị đưa ra trước toà án đề xét xử. Tương truyền rằng, sau khi bước ra khỏi cửa toà án, ông đã bực tức nói to: “Dù sao Trái Đất vẫn quay.

Theo Pháp luật đời sống: Người đưa tin, ngày 23/6/2016

Đọc câu chuyện “Ga-li-lê và chân lí Dù sao Trái Đất vẫn quay”; trả lời theo ba câu hỏi:

1. a) Em hãy tìm ra từ ngữ nói lên “Sự thật ” trong câu chuyện trên

+ Mặt Trời, Trái Đất, Mặt Trăng, các thiên thể

+ “quan điểm chính thống”

+ Trái Đất vẫn quay

+ Trái Đất là trung tâm của vũ trụ

1. b) Câu nói nổi tiếng của Ga-li-lê “Dù sao Trái Đất vẫn quay” chứng tỏ ông là người như thế nào? Vì sao?

Chứng tỏ ông là người tôn trọng sự thật, nói đúng sự thật đang diễn ra là Trái Đất quay xung quanh Mặt Trời.

1. Tôn trọng sự thật có biểu hiện như thế nào trong cuộc sống?

Thảo luận nhóm

1. Việc học sinh cần làm để thầy cô giáo biết, khi:

• Bạn ngồi bên cạnh hay nhìn bài của mình để được điểm tốt?
• Một nhóm bạn mất đoàn kết, hoặc cãi nhau?
• Bạn thân của mình không học bài, làm bài tập ở nhà?

2. Việc học sinh cần làm để bố mẹ biết, khi :

• Bị điểm kém trong học tập?
• Bị bạn trong lớp, trong trường bắt nạt ?

3. Việc em cần làm khi chứng kiến kẻ gian lấy trộm đồ của người khác, hành vi cố tình làm hỏng công trình công cộng,…

=> Từ trao đổi trên, em hãy cho biết, tôn trọng sự thật có biểu hiện như thế nào trong cuộc sống?

KẾT LUẬN

• Tôn tọng sự thật là công nhận cái có thật đã và đang diễn ra trong thực tế; suy nghĩ, nói và làm theo đúng sự thật.
• Biểu hiện của tôn trọng sự thật là HS nói đúng sự thật với thầy cô, bạn bè và những người xung quanh; người dân nói thật, cung cấp đúng thông tin với những người có trách nhiệm; nhận xét, đánh giá đúng sự thật, dù có thể không có lợi cho mình.

2. Tôn trọng sự thật

Thảo luận theo cặp tình huống sau:

Mai và Thảo cùng học lớp 6C do Mai làm lớp trưởng. Hai bạn rất thân với nhau. Mai học giỏi, còn Thảo thì học hành chưa được chăm chỉ, hay thiếu bài tập về nhà.  Là cán bộ lớp, Mai báo cáo với cô giáo về tình hình chuẩn bị bài của lớp mình, nhưng lại không báo cáo với cô về tình hình của Thảo. Trong việc này, ở lớp có các ý kiến khác nhau:

- Có ý kiến cho rằng, Mai làm như vậy thể hiện Mai là một người bạn tốt của Thảo

- Một số ý kiến khác thì cho rằng, Mai làm như vậy là không nói đúng sự thật, cũng không tốt cho Thảo

1. a) Em đồng ý hay không đồng ý với ý kiến nào trên đây? Vì sao
2. b) Nếu em là Mai, em sẽ làm gì? Vì sao?

Đáp án:

• Đồng ý với ý kiến thứ 2
• Vì Mai làm như vậy là không nói đúng sự thật, cũng không tốt cho Thảo. Nếu Mai tiếp tục che giấu thì Thảo sẽ vẫn lười nhác, không làm bài.
• Mai nên nói chuyện với Thảo, khuyên Thảo cần làm bài tập đầy đủ
• Nếu Thảo vẫn lười nhác, không chịu làm bài, Mai cần báo cáo với cô như các bạn trong lớp khác

KẾT LUẬN

• Tôn trọng sự thật giúp chúng ta hiểu rõ về thực chất của sự việc, hiện tượng, từ đó có cái nhìn đúng đắn để giải quyết tốt mọi công việc.
• Người tôn trọng sự thật là người thẳng thắn, trung thực, được mọi người tin tưởng và kính trọng.

LUYỆN TẬP

Câu 1: Em lựa chọn cách giải quyết nào trong những tình huống dưới đây?

1) Trong quá trình thảo luận nhóm với nhau, em sẽ

1. Nghe theo ý kiến nào được nhiều bạn đồng tính nhất.
2. Lắng nghe ý kiến của bạn, tự đánh giá ý kiến nào đúng đắn nhất thì theo.
3. Không bao giờ đưa ra ý kiến của riêng mình

=> đáp án B

2) Khi người bạn thân của em mắc khuyết điểm, em sẽ

1. Bỏ qua khuyết điểm đó và vẫn chơi thân với bạn như bình thường.
2. Xa lánh, không chơi với bạn.
3. Nói thật về khuyết điểm của bạn và giúp đỡ bạn sửa chữa

=> đáp án C

3) Khi em thấy cô giáo tiếng Anh dịch nhầm một câu thoại, em sẽ

1. Vẫn nghe theo cô giáo.
2. Tự mình dịch lại cho đúng.
3. Xin phép cô giáo được trao đổi và trình bày ý kiến của mình.

=> đáp án C

Câu 2:  Em đồng tình hay không đồng tính với những ý kiến nào dưới đây?

VẬN DỤNG

Đọc câu chuyện dưới đây và trả lời câu hỏi:

CÁI GIÁ CỦA TÔN TRỌNG SỰ THẬT

Một buổi chiều thứ bảy đầy nắng ở thành phố Oklahora (miền Nam nước Mỹ), một người bố dẫn hai đứa con của mình đến vui chơi tại một sở thú. Người bố tiến đến quầy vé và hỏi:

- Vé vào cửa là bao nhiêu? Bán cho tôi ba vé.

Người bán vẽ trả lời.

• 3 đô la một vé. Chúng tôi đặc biệt miễn phí cho trẻ em dưới sáu tuổi. Các cậu bé này bao nhiêu tuổi
• Đứa lớn sáu tuổi và đứa nhỏ thì liên ba. Như vậy tôi phải trả cho ông 6 đô la tất cả – Người bố trả lời

Người bán vé ngước lên với cặp mắt ngạc nhiên:

• Sao ông không nói rằng đứa lớn chỉ mới năm tuổi? Như thế có phải là tiết kiệm được 3 đô la không ?Người bố nhìn người bán về rồi chậm rãi nói:
• Dĩ nhiên, tôi có thể nói như vậy và ông cũng sẽ không nhận ra. Nhưng bọn trẻ thì biết đấy. Tôi không muốn bán đi sự kinh trọng của những đứa con và phẩm chất tôn trọng sự thật của mình chỉ với 3 đô la.

                                                                        (Hồng Diễm – Theo The Stories of Life)

THẢO LUẬN THEO NHÓM

1. a) Người bố trong câu chuyện trên đã tôn trong sự thật như thế nào

Người bố đã không vì lòng tham mà nói dối tuổi của con trai mình.

1. b) Từ câu chuyện trên, em thấy tôn trọng sự thật mang lại ý nghĩa gì cho mỗi người trong cuộc sống

Mỗi chúng ta cần tôn trọng sự thật trong cuộc sống, từ đó sẽ mang lại giá trị ý nghĩa với những người xung quanh

1. c) Em rút ra được bài học gì cho bản thân qua câu chuyện trên 
   Tôn trọng sự thật giúp chúng ta sống thanh thản, tạo nên uy tín, tin tưởng, nể trọng của người khác, tôn trọng sự thật mang lại niềm vui, được mọi người quý mến
   CÂU CHUYỆN 3 LƯỠI RÌU

Bài học cuộc sống:

Người thật thà, ngay thẳng "thường thua thiệt" chỉ là suy nghĩ của những kẻ ích kỉ, nhỏ nhen mà thôi. Vì suy cho cùng, tuy cuộc sống có đẩy bạn vào hoàn cảnh khắc nghiệt ngày hôm nay, thậm chí ngày mai thì đến lúc thích hợp chắc chắn rằng bạn sẽ được đền đáp xứng đáng. Dù ông trời lấy đi thứ gì của bạn cũng không thể nào lấy đi lòng trung thực đáng tự hào của bạn nếu như bạn quyết tâm giữ lấy nó.

HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ

1. Đọc lại bài cũ
2. Sưu tầm một số mẩu chuyện tôn trọng sự thật
3. Đọc trước và chuẩn bị bài 5: Tự lập