BÀI 12: LỚP VỎ KHÍ. KHỐI KHÍ. KHÍ ÁP VÀ GIÓ TRÊN TRÁI ĐẤT

KHỞI ĐỘNG

Trò chơi:          Con số may mắn

Đồng bằng lớn nhất Việt Nam là đồng bằng nào?

Đường nối các điểm có cùng vĩ độ được gọi là gì?

Núi cao nhất thế giới là núi nào? Cao bao nhiêu

Vàng thuộc loại khoáng sán nào?

KT:

Lớp không khí bao quanh Trái Đất được gọi là lớp vỏ khí. Lớp vỏ khí gồm những thành phần nào, cấu tạo ra sao? Khí áp và gió phân bố như thế nào trên Trái Đất?

HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

1. Các tầng khí quyển và thành phần khí quyển
2. Các tầng khí quyển

- Là lớp không khí bao quanh Trái Đất, được giữ lại do sức hút của Trái Đất.

• Gồm 3 tầng:

+ Tầng đối lưu

+ Tầng bình lưu

+ Các tầng cao

1. Khí quyển gồm những tầng nào?
2. Mô tả đặc điểm cơ bản của từng tầng.

THẢO LUẬN NHÓM

GV chia nhóm (4 HS/ nhóm) và giao nhiệm vụ:

Quan sát hình vẽ bên và tìm hiểu đặc điểm các tầng khí quyển, rồi điền vào phiếu học tập.

Trả lời

Em có biết !

OZON = O3

2. Thành phần không khí

Xem thí nghiệm và cho biết trong không khí có chứa chất gì?

- Thành phần của không khí bao gồm:

+ Khí Nitơ (chiếm 78%)

+ Khí ôxi (chiếm 21%)

+ Hơi nước, cacbonic và các khí khác chiếm 1%)

Nêu vai trò của khí oxi, cacbonic và hơi nước trong tự nhiên và đời sống.

Khí oxi cần thiết cho sự cháy và hô hấp

Hơi nước là nguồn gốc sinh ra các hiện tượng khí tượng

Khí CO2 giúp cây quang hợp,…

Ô nhiễm không khí

Thành phần không khí thay đổi

Là học sinh, em cần làm gì để bảo vệ bầu khí quyển, lớp ozon?

1. Các khối khí

- Dựa vào tính chất:

+ Khối khí lạnh thường hình thành ở những vùng vĩ độ cao, nhiệt độ thấp.

+ Khối khí nóng hình thành những vùng vĩ độ thấp, có nhiệt độ cao.

- Dựa vào bề mặt tiếp xúc:

+ Khối khí lục địa: hình thành trên đất liền và thường mang tính chất khô.

+ Khối khí đại dương: được hình thành trên biển có tính chất ẩm.

=> Các khối khí ở xích đạo thường nóng ẩm, các khối khí ở vùng cực thường lạnh và khô.

Các khối khí khi chuyển qua khu vực địa hình khác nhau sẽ thay đổi tính chất và làm thay đổi thời tiết nơi chúng đi qua.

III. Khí áp và gió

1. Khí áp

   - Khí áp là sức nén của không khí xuống bề mặt Trái Đất.

• Dụng cụ đo khí áp là khí áp kế.
• Đơn vị đo khí áp là mmHg.

+ Khí áp trung bình: 760 mmHg

Áp cao > 760 mmHg > Áp thấp

Câu hỏi: Em hãy đọc trị số khí áp và cho biết trị số này là áp cao hay áp thấp?

1,2 mmb > Áp cao

1004 mmb> áp thấp

Áp cao > 760 mmHg > Áp thấp

1013,1 mmb

1. Khí áp
2. Đọc tên của các vành đai áp cao và áp thấp trên Trái Đất.
3. Nhận xét về sự phân bố của các vành đai khí áp trên TĐ.

- Khí áp là sức nén của không khí xuống bề mặt Trái Đất.

- Các vành đại khí áp trên Trái đất xen kẽ nhau và đối xứng qua đai áp thấp xích đạo.

  Các đai khí áp trên Trái Đất

- Các đai áp thấp: ở xích đạo, khoảng vĩ tuyến  60⁰B và 60⁰N.

- Các đai áp cao: ở khoảng vĩ tuyến 30⁰B, 30⁰N và hai vùng cực.

1. Gió

Câu hỏi:

Trên Trái Đất có bao nhiêu loại gió chính?

Các loại gió phân bố như thế nào?

   - Là sự di chuyển của khối không khí từ vùng khí áp cao về vùng khí áp thấp.

   - Nguyên nhân: do sự chênh lệch khí áp.

LUYỆN TẬP

Dựa vào thông tin vừa tìm hiểu, nối các ô ở cột Các khối khí với các ô ở cột Đặc điểm cho phù hợp:

Đáp án

Nóng=> Có nhiệt độ tương đối cao, hình thành trên các vùng vĩ độ thấp.

Lạnh=> Có nhiệt độ tương đối thấp, hình thành trên các vùng vĩ độ cao.

Đại dương=> Có độ ẩm lớn, hình thành trên biển và đại dương.

Lục địa=>Có tính chất khô, hình thành trên các vùng đất liền.

Hãy cho biết khối khí lạnh phương Bắc tràn xuống miền Bắc nước ta vào mùa nào và gây ảnh hưởng gì đến cuộc sống của con người? Nêu ví dụ chứng minh.

TRÒ CHƠI Ô SỐ MAY MĂN

Tầng đối lưu thay đổi theo độ cao như thế nào?

Đáp án: càng lên cao nhiệt độ càng giảm (lên cao 100m giảm 0,6°C)

Khí Oxi chiếm bao nhiêu phần trăm trong thành phần không khí?

Đáp án: khí oxi chiếm 21%

Khối khí nóng hình thành ở đâu? Có đặc điểm như thế nào?

Đáp án: khối khí nóng hình thành ở nơi có vĩ độ thấp, nhiệt độ tương đối cao

Để đo khí áp người ta sử dụng dụng cụ nào?

Đáp án: khí áp kế

Trên thế giới, người ta chia khí áp thành những loại nào?

Đáp án: khí áp cao và khí áp thấp

Kể tên các loại gió chính trên Trái Đất?

Đáp án: gió Mậu dịch, gió Tây ôn đới, gió Đông cực

Vận dụng

Hãy tìm kiếm thông tin trên internet về câu hỏi: Tại sao máy bay thường bay ở độ cao trên 10.000m?

Hãy cho biết các tầng khí quyển ảnh hưởng như thế nào đến sự sống trên Trái Đất? Vì sao?

Dựa vào hình 12.5, hãy xác định hướng thổi của gió Đông cực ở hai bán cầu?

Hãy cho biết lãnh thổ Việt Nam nằm trong phạm vi ảnh hưởng của loại gió nào?