Giáo án PPT Địa lí 6 chân trời Bài 18: Biển và đại dương

BÀI 18: BIỂN VÀ ĐẠI DƯƠNG

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

Theo đề xuất của Tổ chức Thủy văn quốc tế thì Trái đất bao gồm năm đại dương. Sự “xuất hiện” thêm đại đương thứ năm - Nam Đại Dương (Nam Băng Dương) đã gây ra nhiễu cuộc tranh luận của các nhà Địa lí. Tuy nhiên, chúng ta không thể phủ nhận rằng hiện nay cũng chỉ có một “Đại đương thế giới”, bởi vì trong thực tế các đại dương đều nối liền với nhau. Em có đồng ý không? Chúng ta sẽ cùng nhau đi tìm câu trả lời cho bài học ngày hôm nay - Bài 18: Biển và Đại dương. 

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

1. Các đại dương trên thế giới

Dựa vào Hình 18.1 SHS trang 173, em hãy kể tên các đại dương trên thế giới và cho biết mỗi đại dương tiếp giáp với lục địa nào?

Ghi nhớ:

- Kết quả Phiếu học tập số 1:

2. Nhiệt độ, độ muối của biển và đại dương

+ Nhiệt độ trung bình của nước biển và đại dương là bao nhiêu? Nhiệt độ đó thay đổi hay giữ nguyên?

+ Đơn vị đo độ muối là gì? Độ muối của nước biển và đại dương là bao nhiêu?

+ Độ muối của biển và đại dương có đặc điểm gì?

+ Cho biết sự khác biệt về nhiệt độ và độ muối giữa vùng biển nhiệt đới và vùmg biển ôn đới. Giải thích tại sao có sự khác biệt như vậy?

Ghi nhớ:

- Nhiệt độ trung bình của nước biển và đại dương là 17 độ. Nhiệt độ đó thay đổi phụ thuộc vào vị trí địa lí, điều kiện khí hậu và một số điều kiện tự nhiên khác. 

- Đơn vị đo độ muối là %o. Độ muối của nước biển và đại dương là 35%o.

- Độ muối của biển và đại dương có đặc điểm: có xu hướng giảm dần từ vùng có vĩ độ thấp đến vùng có vĩ độ cao. 

- Nước biển vùng nhiệt đới có độ muối cao hơn so với nước biển vùng ôn đới.

- Nguyên nhân do vùng nhiệt đới có độ bốc hơi cao hơn cho nên hàm lượng muối trong nước biển sẽ cao hơn so với vùng ôn đới.

3. Sự vận động của nước biển và đại dương

+ Em hãy trình bày khái niệm sóng biển và sóng thần. Cho biết nguyên nhân hình thành hai loại sóng này. 

+ Nguyên nhân sinh ra hiện tượng thủy triều là gì?

+ Trình bày biểu hiện của hiện tượng thủy triều.

+ Thế nào là triều cường? Thế nào là triều kém?

+ Xác định thời điểm xảy ra triều cường và thời điểm xảy ra triều kém. 

+ Dòng biển là gì? Dòng biển có mấy loại? Cho biết hướng chảy của các dòng biển?

+ Dòng biển được hình thành do đâu? 

+ Vai trò của dòng biển?

Ghi nhớ:

a. Sóng

- Khái niệm và nguyên nhân hình thành sóng biển và sóng thần:

+ Sóng biển: Được sinh ra chủ yếu là do gió. Gió càng mạnh thì sóng càng lớn.

+ Sóng thần: Được sinh ra do động đất hoặc núi lửa hoạt động ngầm dưới đáy biển. Loại sóng này có thể cao vài chục mét, gây nhiều tác hại nghiêm trọng.

b. Thủy triều

- Sự thay đổi mực nước ở hai thời điểm khác nhau: 

+ Bãi biển lúc mở rộng, lúc thu hẹp. 

+ Nước biển có lúc dâng lên, lấn sâu vào đất liền, lúc lại rút xuống, lùi ra xa. 

- Nguyên nhân sinh ra hiện tượng thủy triều: nhờ sức hút của Mặt trời và Mặt trăng mà nước trong nước biển có sự vận động lên xuống tạo ra thủy triều.

- Biểu hiện của hiện tượng thủy triều: 

+ Có nơi, mỗi ngày thuỷ triều lên - xuống hai lần, gọi là bán nhật triều. 

+ Có nơi thủy triều chỉ lên xuống mỗi ngày một lần, gọi là nhật triều. 

- Kết quả Phiếu học tập số 2: 

+ Triều cường (thuỷ triều dao động nhiều nhất) xảy ra vào ngày trăng tròn (giữa tháng) và ngày không trăng (đầu tháng) khi Mặt trời, Mặt trăng và Trái đất nằm thẳng hàng.

+ Triều kém (thuỷ triểu dao động ít nhất) xảy ra vào những ngày trăng lưỡi liềm đầu tháng và cuối tháng khi Mặt trời, Mặt trăng và Trái đất ở vị trí vuông góc.

c. Dòng biển

- Dòng biển là các dòng nước chảy trong biển và đại dương.

+ Có hai loại dòng biển: Dòng biển nóng chảy từ vĩ độ thấp lên vĩ độ cao và dòng biển lạnh chảy từ vĩ độ cao xuống vĩ độ thấp. Dòng biển nóng hay lạnh là so với nhiệt độ nước biển xung quanh.

- Nguyên nhân chính tạo nên các dòng biển là gió. Gió luôn thay đổi, nhưng các dòng biển tương đối ổn định. 

- Dòng biển có vai trò quan trọng đối với việc điều hoà khí hậu, giao thông vận tải trên biển, đánh bắt hải sản.

C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

- GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi 2 SHS phần Luyện tập trang 176: Tìm mối quan hệ giữa nhiệt độ và độ muối của nước biển và đại dương. 

D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

- GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi phần Vận dụng SHS trang 176: Nêu những lợi ích kinh tế mà sóng, thủy triều hoặc dùng biển đem lại cho chúng ta. Liên hệ với Việt Nam. 

--------------------------------------

--------------------- Còn tiếp ----------------------