Giáo án PowerPoint Địa lí 6 Chân trời sáng tạo bài 3: Tìm đường đi trên bản đồ

Bài 3: Tìm đường đi trên bản đồ

KHỞI ĐỘNG

Chỉ cần một thiết bị di động kết nối Internet, với thao tác đơn giản, con người được hướng dẫn chính xác nơi họ muốn đến. Tuy nhiên ngày nay chúng ta vẫn cần đến bản đồ đường đi. Bởi nó rất hữu ích để lựa chọn tuyến đường đi, tìm vị trí của các địa điểm, ước tính thời gian đi,…

HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

1. Phương hướng trên bản đồ

Đọc nội dung SGK và quan sát hình vẽ trả lời câu hỏi:

- Các phương hướng chính trên bản đồ là gì?

- Cách xác định phương hướng trên bản đồ có kinh, vĩ tuyến thực hiện như thế nào?

- Cách xác định phương hướng trên bản đồ không có kinh, vĩ tuyến thực hiện như thế nào?

• Có 8 hướng chính trên bản đồ: bắc, nam, đông, tây, đông bắc, tây bắc, tây nam, đông nam
• Dựa vào hệ thống kinh tuyến, vĩ tuyến để xác định phương hướng: phần chính giữa bản đồ là trung tâm, phía trên kinh tuyến chỉ hướng bắc, phía dưới chỉ hướng nam, bên phải vĩ tuyến chỉ hướng đông, bên trái vĩ tuyến chỉ hướng tây
• Nếu bản đồ không có hệ thống kinh tuyến, vĩ tuyến dựa vào mũi tên chỉ hướng Bắc, kim chỉ nam hoặc la bàn để xác định các hướng còn lại.

Quan sát hình vẽ và xác định: vị trí tòa nhà thư viện. Siêu thị ở phía nào của lược đồ. Công viên ở phía nào của lược đồ?

- Siêu thị ở phía Đông của lược đồ

- Công viên ở phía Đông Bắc của lược đồ

Dựa vào hình vẽ xác định:

• Vị trí của Dinh Độc Lập, chợ Bến Thành, Nhà hát Thành phố, nhà thờ Đức Bà.
• Bảo tàng HCM nằm ở phía nào của Hội trường Thống Nhất? Bảo tàng HCM ở phía nào chợ Bến Thành?

2. Tỉ lệ bản đồ

Diện tích thực tế trên đất liền và các đảo của Việt Nam là:  331 212km²

=> Tỉ lệ bản đồ cho biết điều gì?

Thảo luận nhóm:

Chia lớp thành 4 nhóm thảo luận trong thời gian 3 phút.

Yêu cầu: Dựa vào nội dung SGK và trả lời câu hỏi:

• Tỉ lệ số là gì? Tỉ lệ thước là gì?
• Để đo tính khoảng cách trên thực tế dựa vào tỉ lệ bản đồ cần thao tác như thế nào?

Kết luận:

• Tỉ lệ bản đồ cho biết mức độ thu nhỏ của khoảng cách trên bản đồ so với khoảng cách trên thực địa
• Tỉ lệ thước: Là thước đo được tính sẵn, mỗi đoạn đều ghi số độ dài tương ứng trên thực địa.
• Tỉ lệ số: Là phân số có tử luôn là 1. Mẫu số càng lớn thì tỉ lệ bản đồ càng nhỏ và ngược lại.
• Để đo tính khoảng cách trên thực tế dựa vào tỉ lệ bản đồ cần:
• Đo khoảng cách giữa hai điểm trên bản đồ bằng thước kẻ
  • Đọc độ dài đoạn vừa đo trên thước kẻ
  • Dựa vào tỉ lệ bản đồ để tính khoảng cách thực tế.

Câu hỏi:

Quan sát tỉ lệ bản đồ

- Đọc số tỉ lệ của bản đồ ?

- Thước tỉ lệ được chia làm mấy đoạn bằng nhau ?

- Mỗi đoạn tương ứng với bao nhiêu m?

Trả lời

Số tỉ lệ của bản đồ là 1 : 7 500

Tức là 1cm trên bản đồ tương ứng với 7 500 cm (hay 75m) trên thực địa.

- Thước tỉ lệ chia làm 4 đoạn. Mỗi đoạn dài 1cm tương ứng với 75m trên thực địa.

Câu hỏi:

Bản đồ nào có tỉ lệ lớn hơn ?

Bản đồ nào thể hiện được nhiều đối tượng địa lí hơn ?

Bản đồ có tỉ lệ lớn hơn=> Thể hiện được nhiều đối tượng địa lí hơn

Bản đồ có tỉ lệ nhỏ hơn=> Thể hiện được ít đối tượng địa lí hơn.

=> Tỉ lệ bản đồ càng lớn  thì mức độ chi tiết của bản đồ càng cao

=> Dựa vào tỉ lệ bản đồ để do và tính khoảng cách đường chim bay từ bảo tàng Chứng tích chiến tranh đến UBND TP. Chiều dài đường Nam kì khởi nghĩa đoạn từ ngã tư với đường Nguyễn Đình Chiểu đến ngã tư với đường Lý Tự Trọng.

Khoảng cách trên bản đồ từ Bảo tàng Chứng tích chiến tranh đến UBND TP là: 10 cm

=>Khoảng cách đường chim bay từ Bảo tàng Chứng tích chiến tranh đến UBND TP là:  10 x 10 000 = 100 000cm

Khoảng cách trên bản đồ chiều dài đường Nam kì khởi nghĩa đoạn từ ngã tư với đường Nguyễn Đình Chiểu đến ngã tư với đường Lý Tự Trọng là 7cm

=> Khoảng cách đường chim bay chiều dài đường Nam kì khởi nghĩa đoạn từ ngã tư với đường Nguyễn Đình Chiểu đến ngã tư với đường Lý Tự Trọng là: 7 x 10 000 = 70 000cm

TRÒ CHƠI: VÒNG QUAY MAY MẮN

Hãy điền dấu thích hợp vào chỗ trống giữa các số tỉ lệ bản đồ sau:

 >  >

Số ghi tỉ lệ của bản đồ sau đây là 1 : 200 000

Cho biết 5cm trên bản đồ ứng với:

1. 20km trên thực địa
2. 10km trên thực địa
3. 8km trên thực địa
4. 1km trên thực địa

Đáp án B

Để tính được khoảng cách trên bản thực tế từ bản đồ ta phải:

1. Dựa vào tỉ lệ số
2. Dựa vào tỉ lệ thước
3. Dựa vào cả tỉ lệ số và cả tỉ lệ thước
4. Chỉ cần dựa vào 1 trong 2 dạng tỉ lệ số hoặc tỉ lệ thước mà bản đồ thể hiện

Đáp án D

Cho biết tỉ lệ bản đồ 1: 10 000 thì 1 cm trên bản đồ tương ứng với bao nhiêu m ngoài thực địa?

Với tỉ lệ bản đồ 1 : 10 000 thì 1 cm trên bản đồ tương ứng với 10cm ngoài thực địa

Giữa hai bản đồ tự nhiên Việt Nam có tỉ lệ 1 : 10 000 000 và 1 : 15 000 000, bản đồ nào có tỉ lệ lớn hơn, bản đồ nào thể hiện được nhiều đối tượng địa lí hơn?

Giữa hai bản đồ tự nhiên Việt Nam có tỉ lệ 1 : 10 000 000 và 1 : 15 000 000, bản đồ tỉ lệ 1 : 10 000 000 có kích thước lớn hơn và thể hiện được nhiều đối tượng địa lí hơn.

HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ

Làm bài tập phần vận dụng sgk trang 127

Làm các bài tập trong SBT địa lí 6

Chuẩn bị nội dung theo hướng dẫn của GV

Đọc trước nối dung bài 4: Lược đồ trí nhớ