Chương 2: Trái Đất – hành tinh của hệ Mặt Trời

BÀI 5: VỊ TRÍ TRÁI ĐẤT TRONG HỆ MẶT TRỜI. HÌNH DẠNG, KÍCH THƯỚC CỦA TRÁI ĐẤT

KHỞI ĐỘNG

Chúng ta đang sống trên Trái Đất, chắc hẳn không ít lần chúng ta đặt câu hỏi: Trái Đất nằm ở đâu trong Vũ Trụ? Trái Đất có hình dạng như thế nào?

HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

1. Vị trí của Trái Đất trong hệ Mặt Trời

Quan sát hình và kể tên các hành tinh quay quanh Mặt Trời? Sắp xếp các hành tinh theo thứ tự xa dần Mặt Trời? Trái Đất xếp ở vị trí thứ mấy?

• Hệ Mặt trời gồm 8 hành tinh: Mộc tinh, Kim tinh, Trái Đất, Hỏa tinh, Thủy tinh, Thổ tinh, Thiên vương tinh, Hải vương tinh.
• Trái Đất nằm ở vị trí thứ 3 trong theo thứ tự xa dần mặt trời.
• Trái Đất là hành tinh duy nhất trong hệ Mặt Trời có sự sống

Câu hỏi: Vì sao Trái Đất là hành tinh duy nhất trong hệ Mặt Trời có sự sống?

2. Hình dạng, kích thước của Trái Đất

Hình cầu: Quan sát hình vẽ cho biết: Trái Đất có hình gì?

Ví dụ:

• Đứng trên đài quan sát, ta có thể nhìn thấy một chiếc thuyền buồm hay một chiếc tàu biển dần dần xuất hiện trên đường chân trời khi chúng chuyển động vào bờ.
• Các nhà du hành vũ trụ trên tàu Apolo 17 của Hoa Kì đã chụp được ảnh Trái Đất có hình cầu.

Câu hỏi: Tại sao nhìn con tàu ngoài khơi xa qua kính viễn vọng, ta thấy boong tàu gần như đang bị chìm trong nước biển, Do dạng hình cầu của Trái Đất). trong sự thật thì không phải thế?

=> Vì Trái đất có hình cầu nên khi đứng trên cao, nhìn xuống hai bên đều thấp hơn nên chúng ta có thể quan sát dễ dàng những con tàu ngoài xa đang lênh đênh trên mặt nước biển.

“Có bạn cho rằng Trái Đất là một mặt phẳng”. Bằng hiểu biết và các thông tin, hình ảnh trong bài, em hãy nêu một số ví dụ để thuyết phục bạn đó rằng Trái Đất có dạng hình cầu.

Câu hỏi:

Quan sát hình vẽ hãy cho biết:

+ Độ dài của bán kính Trái đất tại Xích đạo.

+ Độ dài đường Xích đạo

+ Nhận xét kích thước của Trái Đất so với các hành tinh khác.

Trả lời

- Trái Đất có dạng hình cầu

- Có kích thước rất lớn:

+ Bán kính Trái Đất tại Xích đạo: 6378km

+ Diện tích bễ mặt Trái Đất hơn 510 triệu km²

KÍCH THƯỚC CỦA CÁC HÀNH TINH TRONG HMT

TRÒ CHƠI Ô CHỮ

Câu hỏi 1:  Nêu tên các hành tinh theo thứ tự xa dần Mặt Trời?

Đáp án: Theo thứ tự xa dần Mặt Trời: Thủy tinh, Kim tinh, Trái Đất, Hỏa tinh, Mộc tinh, Thổ tinh, Thiên Vương tinh, Hải Vương tinh

Câu hỏi 2: Trái Đất nằm ở vị trí thứ mấy trong HMT theo thứ tự xa dần MT?

Đáp án: Thứ ba.

Câu hỏi 3: Trái Đất có hình dạng gì?

Đáp án: Trái Đất có hình cầu

Câu hỏi 4: Hệ Mặt Trời gồm bao nhiêu hành tinh?

Đáp án: Hệ Mặt Trời gồm 8 hành tinh

Câu hỏi 5:Trái Đất có bán kinh xích đạo bao nhiêu?

A: 510 triệu km

B: 6378 km

C: 490 triệu km

D: 200 triệu km

Đáp án B

Hướng dẫn về nhà

1. Lập sơ đồ hệ thống hóa kiến thức về vị trí, hình dạng, kích thức của Trái Đất
2. Sưu tầm một số thông tin hoặc hình ảnh về Trái Đất hoặc Mặt Trời
3. Đọc trước nội dung bài 6: Chuyển động tự quay quanh trục của Trái Đất và hệ quả