Giáo án PowerPoint ngữ văn 6 Kết nối tri thức bài 5 tiết: Hang én

Tiết 62 – 63:
Hang Én

KHỞI ĐỘNG

Hãy kể tên một số hang động nổi tiếng ở Việt Nam mà em biết.

VD:

Tam Cốc Bích Động

Động Hương Tích

Hang Sơn Đoòng

NỘI DUNG BÀI HỌC

1. Tìm hiểu chung
2. Thông tin về văn bản

- Trích dẫn văn bản viết giới thiệu về hang Én trên trang thông tin điện tử Sở Du lịch Quảng Bình; truy cập: 14/10/2020.

- Tác giả: Hà My.

2. Đọc – kể tóm tắt

Dựa vào phần Tri thức ngữ văn đã học trong các tiết trước, em hãy cho biết VB thuộc thể loại nào? Nhân vật “tôi” đã kể hành trình khám phá hang Én theo trình tự nào? Nêu tác dụng của trình tự đó với VB.

- Thể loại: Kí.

- Phương thức biểu đạt: Tự sự kết hợp miêu tả, biểu cảm.

1. Tìm hiểu chi tiết
   1. Hành trình đến hang Én
2. Hành trình đến hang Én

Thảo luận nhóm

Nhóm 1:

Cách thức di chuyển vào hang Én có gì đặc biệt?

Nhóm 2:

Việc đi bộ sẽ cho tác giả cơ hội trải nghiệm những điều kì thú của thiên nhiên như thế nào?

Nhóm 3:

Tìm những chi tiết miêu tả địa hình, cây cối, loài vật trên đường đến hang Én. Những chi tiết này gợi cho em cảm nhận gì về rừng nguyên sinh?

- Đến được hang Én là một thách thức, đòi hỏi con người có nghị lực, sự quyết tâm, kiên trì và khát vọng chinh phục.

- Chỉ có cách đi bộ à cách duy nhất à có thời gian để khám phá và hòa mình vào thiên nhiên:

+ Thách thức, nguy hiểm

+ Có nhiều vẻ đẹp.

2. Vẻ đẹp bên trong hang Én

Kích thước của hang Én được thể hiện qua các số liệu nào? Các số liệu đó nói lên điều gì?

1. Kích thước

- Số đo: rộng nhất là 110m², cao nhất là 120m, sông ở hang chính len lỏi qua hang ngầm khoảng 4 km.

- Có thể chứa được hàng trăm người, tương đương với tòa nhà bốn mươi tầng à So sánh để cụ thể hóa, dễ hình dung.

 Hang Én rất cao, rộng, dài

Con người trở nên nhỏ bé trước thiên nhiên rộng lớn.

1. Vẻ đẹp trong hang Én

- Sự kiến tạo của tự nhiên:

+ Trần hang đẹp như mái vòm của một thánh đường;

+ “Bờ sông cát mịn, nước mát lạnh, trong veo, đáy toàn sỏi đá đã bào nhẵn tạo thành một bãi tắm thiên nhiên hoàn hảo”;

+ Dải hóa thạch sò, ốc, san hô; nhũ đá, măng đá, ngọc động

tuyệt đẹp, trăm triệu năm bào mòn hay bồi đắp mới nên

Những vật vô tri nhưng đều có sự sống, sinh thành, biến hóa qua chiều dài của lịch sử địa chất.

Chiều sâu của lịch sử, cội nguồn của sự sống trên hành tinh.

1. Vẻ đẹp trong hang Én

Sinh vật sống trong hang Én là gì? Sinh vật đó được miêu tả như thế nào?

- Chim én:

+ “dày đặc” à Tính từ

+ Nhân hóa, cách dùng từ, viết câu thể hiện tình cảm, cảm xúc:

• Én – bố mẹ, anh chị; én ra ràng, bạn én thiếu niên
• Ngủ nướng; say giấc; ngủ tiếp
• Không mảy may để ý đến sự hiện diện của nhóm du khách; ung dung mổ cơm trong lòng bàn tay.

Thảo luận nhóm

Nhóm 1:

Tìm những chi tiết miêu tả khung cảnh hang Én vào buổi tối.

- Khung cảnh trong hang Én thay đổi theo thời gian:

Tối

• Bóng tối trùm trong hang, khoảng trời trên cửa hang vẫn sáng rất lâu.
• Đàn én bay về hang; tứ bề tiếng chim líu ríu, chíu chít, tiếng phân chim rơi lộp độp trên mái lều.
• Tiếng nước chảy âm âm.

Sáng

• Năm giờ - luồng nắng ban mai rực rỡ

à sáng bừng cả lòng hang, tưởng bật điện.

• Khói mơ lãng đãng trên mặt nước do nắng và hơi nước mỏng cộng lại à thơ mộng, bình yên, trong trẻo, mát lành, tinh khiết.
• Đảo ngữ “lãng đãng khói mơ”;

Thảo luận nhóm

• Nhóm 1: Phân tích cách con người gọi hang Én.
• Nhóm 2: Tìm và phân tích cách con người cư xử với đàn bướm, cư xử với chim én.
• Nhóm 3: Tìm và phân tích cách cư xử với thiên nhiên của tộc người A-rem.
• Nhóm 4: Tìm và phân tích cách những du khách cư xử với thiên nhiên khi ở trong hang.

- Cách con người tương tác với tự nhiên:

+ Cách gọi hang Én:

• “cái tổ” à nguyên thủy, ấm áp, gần gũi.
• “mẹ Thiên Nhiên” à ngưỡng vọng, biết ơn, trân trọng sự dồi dào, phong phú, vẻ đẹp của thiên nhiên.

 Cách con người tương tác với tự nhiên:

+ Cư xử với đàn bướm: yêu thích, bước đi cùng đàn bướm, ngắm cánh hồ điệp monh manh à trân trọng, nâng niu vẻ đẹp mong manh.

+ Cư xử với chim én: đặt lên vai, cho ăn trong lòng bàn tay à gần gũi, thân thiện, dịu dàng.

1. Vẻ đẹp trong hang Én

+ Tộc người A-rem:

Sống trong hang: có bàn chân mỏng, ngón dẹt – dấu tích của bao thế hệ leo vách đá à con người sống giữa thiên nhiên, hòa hợp và thích ứng với thiên nhiên

Khi ra ngoài sinh sống: vẫn giữ lễ hội “ăn én”.

- Cách con người tương tác với tự nhiên:

+ Sống trong hang:

• Ngồi bệt trên cát, chân trần à trực tiêp tiếp xúc với thiên nhiên, không cần vật bảo hộ, ngăn, kê, lót.
• Tối: Ngắm sông, ngắm trời;
• Sáng: ngoài người ra khỏi lều

=> Cách con người tương tác với tự nhiên

=>Tâm trạng, thái độ: yêu thích, cảm phục, ngưỡng vọng, kết giao với tự nhiên, cảm thấy được sống an nhiên trong cái “tổ” của “Mẹ Thiên Nhiên”.

TỔNG KẾT

1. Nghệ thuật
   - Sử dụng các từ ngữ giàu hình ảnh, cảm xúc à tăng khả năng liên tưởng, tưởng tượng và khơi lên tình cảm trong lòng người đọc.
   - Lối kể tuyến tính phù hợp với thể kí giúp câu chuyện trở nên gần gũi, sống động, chân thực với người đọc.

Viết đoạn văn (khoảng 5 – 7 câu) nêu cảm nhận của em về hang Én.

LUYỆN TẠP

Gợi ý:

Chú ý những chi tiết như phải đi bao lâu, bao xa mới đến được hang Én, bên trong hang Én có gì đặc biệt, cách sinh hoạt ở hang Én, v.v...

Hướng dẫn về nhà

- Ôn tập nội dung bài Hang Én.

- Chuẩn bị bài Thực hành tiếng Việt tiếp theo.