Giáo án và PPT Kinh tế pháp luật 10 kết nối Bài 11: Khái niệm, đặc điểm và vai trò của pháp luật

BÀI 11: KHÁI NIỆM, ĐẶC ĐIỂM VÀ VAI TRÒ CỦA PHÁP LUẬT

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV đặt câu hỏi yêu cầu HS thảo luận và trả lời: Em hãy chia sẻ về một tình huống vi phạm pháp luật mà em biết hoặc chứng kiến. Nêu nhận xét của em về tình huống đó.

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1. Tìm hiểu khái niệm và đặc điểm của pháp luật

GV đặt câu hỏi hướng dẫn học sinh tìm hiểu: 

• Theo em, pháp luật là gì?

• Trình bày đặc điểm của pháp luật.

Sản phẩm dự kiến:

a. Khái niệm pháp luật

- Là hệ thống quy tắc xử sự bắt buộc chung, do Nhà nước ban hành và thực hiện bằng quyền lực nhà nước.

- Nội dung quy định về quyền, nghĩa vụ, trách nhiệm của Nhà nước, cá nhân và tổ chức.

- Chỉ có Nhà nước mới có thẩm quyền ban hành và bảo đảm thi hành.

b. Đặc điểm của pháp luật

- Pháp luật có ba đặc điểm: tính quy phạm phổ biến, tính quyền lực bắt buộc chung và tính xác định chặt chẽ về hình thức.

* Biểu hiện của tính quy phạm phổ biến của pháp luật:

- Chuẩn mực chung áp dụng cho mọi người.

- Đảm bảo ổn định trật tự xã hội.

* Biểu hiện của tính quyền lực, bắt buộc chung của pháp luật:

- Do Nhà nước ban hành và thực hiện.

- Bắt buộc tất cả cá nhân, tổ chức phải tuân thủ.

* Biểu hiện của tính xác định chặt chẽ về hình thức của pháp luật:

- Phải được thể hiện bằng văn bản quy phạm.

- Ngôn ngữ rõ ràng, chính xác, một nghĩa.

Hoạt động 2. Tìm hiểu vai trò của pháp luật trong đời sống

GV đưa ra câu hỏi: Theo em, pháp luật có vai trò như thế nào trong đời sống?

Sản phẩm dự kiến:

a. Pháp luật là phương tiện để Nhà nước quản lí xã hội

- Điều chỉnh và định hình các quan hệ xã hội.

- Kiểm tra, kiểm soát hoạt động của cá nhân, tổ chức.

- Tạo cơ sở pháp lý để Nhà nước thực hiện quyền lực và sức mạnh quản lý.

b. Pháp luật là phương tiện để công dân thực hiện quyền và bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của mình

- Xác lập quyền của công dân.

- Tạo cơ sở pháp lý để công dân thực hiện quyền và bảo vệ lợi ích hợp pháp.

- Giải quyết tranh chấp, khiếu nại và xử lý hành vi xâm hại quyền và lợi ích hợp pháp của công dân.

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Câu 1: Hệ thống những quy tắc xử sự mang tính bắt buộc chung do Nhà nước ban hành và được bảo đảm thực hiện bằng quyền lực nhà nước là nội dung của khái niệm nào sau đây?

A. Pháp luật.

B. Hiến pháp.

C. Điều lệ.

D. Quy tắc.

Câu 2: Pháp luật là hệ thống các quy tắc xử sự chung do cơ quan nào dưới đây ban hành?

A. Nhà nước ban hành.

B. Chính phủ ban hành.

C. Quốc hội ban hành.

D. Giai cấp cầm quyền ban hành.

Câu 3: Các văn bản luật và dưới luật đều phải phù hợp với Hiến pháp thuộc đặc trưng nào dưới đây của pháp luật?

A. Tính quyền lực, bắt buộc chung.

B. Tính quy phạm phổ biến.

C. Tính hiện đại.

D. Tính xác định chặt chẽ về mặt hình thức.

Câu 4:  Pháp luật bắt buộc với mọi cá nhân, tổ chức, ai cũng phải xử sự theo, là thể hiện đặc trưng nào dưới đây của pháp luật?

A. Tính quy phạm phổ biến.

B. Tính quyền lực, bắt buộc chung.

C. Tính nhân dân.

D. Tính nghiêm túc.

Câu 5: Pháp luật mang bản chất xã hội, vì pháp luật

A. thể hiện tính quy phạm phổ biến.

B. bắt nguồn từ thực tiễn đời sống xã hội.

C. luôn tồn tại trong đời sống xã hội.

D. phản ánh lợi ích của giai cấp cầm quyền.

Sản phẩm dự kiến:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Các phương tiện giao thông đều phải dừng lại khi có tín hiệu đèn đỏ nhưng xe cứu thương, xe cứu hỏa đang làm nhiệm vụ vẫn đi bình thường. Theo em, xe cứu thương, xe cứu hỏa trong trường hợp trên có vi phạm Luật Giao thông đường bộ không? Vì sao?

Câu 2: Em hãy tìm hiểu và kể lại một trường hợp pháp luật đã bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của công dân. Và viết lại những điều em rút ra được từ trường hợp đó.