Giáo án điện tử Mĩ thuật 4 kết nối Chủ đề 2: Một số dạng không gian trong tranh dân gian Việt Nam

XIN CHÀO CÁC EM!

CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI BÀI HỌC NGÀY HÔM NAY!

KHỞI ĐỘNG

• Em từng nhìn thấy những bức tranh dân gian ở đâu?
• Em có cảm nhận gì sau khi quan sát những bức tranh đó

KẾT LUẬN

• Tranh dân gian thường được thấy ở trong nhà vào dịp lễ Tết.
• Tranh dân gian thường có nội dung gần gũi, tạo cảm nhận chân thật với đời sống xã hội.

CHỦ ĐỀ 2. MỘT SỐ DẠNG KHÔNG GIAN TRONG TRANH DÂN GIAN VIỆT NAM

NỘI DUNG BÀI HỌC

Hình ảnh tranh dân gian Việt Nam có dạng không gian nhiều lớp

Hình ảnh tranh dân gian Việt Nam có dạng không gian ước lệ

Hình ảnh tranh dân gian Việt Nam có dạng không gian đồng hiện

PHẦN 1. HÌNH ẢNH TRANH DÂN GIAN VIỆT NAM CÓ DẠNG KHÔNG GIAN NHIỀU LỚP

QUAN SÁT HÌNH ẢNH

Ngô Quyền, tranh dân gian Đông Hồ

Tam phủ, tranh dân gian Hàng Trống

Trả lời câu hỏi:

• Em liên tưởng đến không gian ở đâu khi quan sát các tranh dân gian trên?
• Cách tạo hình gợi cho em liên tưởng đến nhân vật nào là chính? Nhân vật nào là phụ? Nhân vật nào ở gần? Nhân vật nào ở xa?

KẾT LUẬN

• Những hình ảnh trong hai bức tranh làm liên tưởng đến không gian ngày xưa khi đất nước còn có triều đình, kháng chiến chống ngoại xâm.
• Cách tạo hình gọi liên tưởng đến nhân vật vua chúa, tướng quân chỉ huy là chính. Nhân vật người hầu là phụ. Trong tranh 3 nhân vật trong tranh Tam phủ ở phía sau có tạo hình to hơn phía trước.
• Không gian nhiều lớp tranh tranh dân gian thường thể hiện nhiều nhóm nhân vật trên một mặt phẳng.
• Ở dạng không gian này, nhân vật có hình thể to – nhỏ thể hiện vị trí, vai trò quan trọng của đối tượng cần thể hiện trong tranh.

Tranh Đông Hồ “Lợn đàn”

Bức tranh thể hiện lợn con đang quay quần bên lợn mẹ, mỗi con một dáng vẻ. è Thể hiện mong muốn của người dân về cuộc sống sung túc, tăng gia sản xuất; cuộc sống hạnh phúc, con cháu đầy đàn.

Bức tranh được thể hiện dưới dạng không gian nhiều lớp. Trong bức tranh, lợn mẹ ở phía sau có tạo hình to hơn các lợn con ở phía trước.

PHẦN 2. HÌNH ẢNH TRANH DÂN GIAN VIỆT NAM CÓ DẠNG KHÔNG GIAN ƯỚC LỆ

QUAN SÁT HÌNH ẢNH

Lợn độc, tranh dân gian Kim Hoàng

Cá chép trông trăng, Hàng Trống

• Các bức tranh dân gian trên thể hiện những nội dung gì?
• Hình ảnh phụ trong từng bức tranh là hình ảnh nào? Giúp em tưởng tượng đến các con vật đang ở đâu?

KẾT LUẬN

• Các bức tranh dân gian không có hình ảnh ngăn cách trời đất, trên dưới một cách rõ ràng trên nền giấy, Người xem căn cứ vào hình ảnh xung quanh, có tính gợi mở trong tranh để liên tưởng về dạng không gian này.
• Hình ảnh phụ trong bức tranh là cây cối và mặt trăng. Con lợn đang ở ngoài vườn và Chú cá đang bơi lội dưới ánh trăng sáng.
• Dạng không gian ước lệ trong tranh dân gian không có hình ảnh ngăn cách trời – đất, trên – dưới một cách rõ ràng trên nền giấy.
• Căn cứ vào hình ảnh xung quanh, người xem liên tưởng, tưởng tượng về dạng không gian này.

PHẦN 3. HÌNH ẢNH TRANH DÂN GIAN VIỆT NAM CÓ DẠNG KHÔNG GIAN ĐỒNG HIỆN

QUAN SÁT HÌNH ẢNH

Canh nông chi đồ

Đấu vật

THẢO LUẬN NHÓM

• Mỗi bức tranh thể hiện nội dung gì?
• Cách sắp xếp các nhân vật trong tranh khiến em liên tưởng đến những không gian ở đâu?

Canh nông chi đồ

Thể hiện cảnh sinh hoạt của người làm nông.

Đấu vật

Thể hiện khung cảnh các thanh niên trai tráng đang đấu vật.

Cách sắp xếp nhân vật gợi liên tưởng đến các chiều không gian khác nhau, trong cùng một bức tranh, nhằm diễn tả theo ý đồ của nghệ nhân.

• Không gian: đồng hiện trong tranh dân gian là cách bố trí các nhân vật dàn trải theo chiều từ trên xuống dưới, từ phải sang trái.
• Màu sắc trong tranh dân gian thường ít màu, đơn giản, nét bao quanh hình thường dùng màu đen trên nền màu để thể hiện nội dung.

KẾT LUẬN