HOẠT ĐỘNG CỦA GV

HOẠT ĐỘNG CỦA HS

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Tạo tâm thế cho HS từng bước bước  vào bài học.

b. Cách tiến hành

- GV tổ chức cho HS cả lớp chơi trò chơi Ai nhanh hơn.

- GV chia HS cả lớp thành 2 đội chơi và phổ biến luật chơi:

+ Các đội sẽ được nghe một bài hát về chủ đề Quê hương thanh bình. Trong thời gian 5 phút, các đội sẽ lắng nghe bài hát và ghi nhanh những hình ảnh có liên quan đến quê hương vào bảng phụ.

+ Đội nào viết được nhiều nhất, đúng nhất và nhanh nhất, đội đó là người chiến thắng.

- GV cho HS nghe bài hát Quê tôi và thực hiện nhiệm vụ: Em hãy ghi lại những hình ảnh về quê hương trong bài hát Quê tôi.

https://www.youtube.com/watch?v=ESFw_kqOMC4

- GV mời 2 đội giơ bảng phụ, đọc đáp án.

- GV nhận xét, đánh giá chuẩn đáp án:

Những hình ảnh về quê hương xuất hiện trong bài hát Quê tôi: cánh diều, lũy tre làng, mái đình, cánh đồng lúa, mái nhà tranh đơn sơ, gà gáy, người cha vác cuốc ra đồng, mẹ ru con ngủ.

- GV tuyên bố đội thắng cuộc.

- GV dẫn dắt HS vào bài học: “Quê hương là chùm khế ngọt, cho con trèo hái mỗi ngày” luôn hằn sâu trong kí ức và cảm xúc của rất nhiều con người. Quê hương thanh bình là nơi những người thân yêu của chúng ta luôn sẵn sàng chờ đợi, giang vòng tay chào đón, gắn liền với nhiều kỷ niệm thân thương, không bao giờ phai nhạt trong tâm trí chúng ta. Để thực hiện được SPMT dạng 2D và 3D thể hiện tình cảm với quê hương nơi mình sinh sống, chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu trong bài học ngày hôm nay – Chủ đề 8 – Quê hương thanh bình.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1. Quan sát

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS:

- Nhận biết được vẻ đẹp của quang cảnh, cảnh vật yên bình qua hình ảnh minh họa và ở nơi mình sinh sống.

- Nhận biết yếu tố tạo hình, cách sắp xếp các hình ảnh chính – phụ, chất liệu và hình thức tạo hình trong SPMT.

b. Cách tiến hành

Nhiệm vụ 1. Tìm hiểu cảnh vật thanh bình qua một số bức ảnh

- GV trình chiếu cho HS quan sát một số hình ảnh về cảnh vật thanh bình SGK tr.55:

- GV yêu cầu HS làm việc cá nhân, quan sát hình ảnh và trả lời câu hỏi:

+ Có những hình ảnh gì trong các bức ảnh trên?

+ Theo em, quê hương thanh bình đã được thể hiện như thế nào qua các bức ảnh đó?

- GV mời đại diện 2 – 3 HS trả lời câu hỏi. Các HS khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có).

- GV nhận xét, đánh giá, chốt đáp án:

Quê hương thanh bình được thể hiện qua những hình ảnh cụ thể:

+ Hình 1: con đường quê với hai hàng cây rợp bóng mát, nổi bật lên hình ảnh của người mẹ với hai gánh lúa.

+ Hình 2: ruộng bậc thang mùa lúa chín (mùa gặt).

+ Hình 3: mùa nước nổi – đặc trưng của miền Tây sông nước.

+ Hình 4: em bé giúp bố mẹ phơi thóc.

+ Hình 5: hai bố con đi câu cá ven sông, hồ.

+ Hình 6: bố và con tiễn mẹ lên nương.

 - GV trình chiếu cho HS quan sát một số hình ảnh khác về quê hương thanh bình:

- GV hướng dẫn HS đọc phần Em có biết SGK tr.56 và kết luận:

+ Quê hương thanh bình được thể hiện một cách bình dị, gần gũi, nhẹ nhàng qua những cảnh vật, hoạt động thường ngày.

+ Đó là hình ảnh về luỹ tre xanh, cánh đồng lúa chín, cánh cò chao lượn trên bầu trời xanh; những bạn học sinh thả diều ở triền đê, một cảnh nhộn nhịp vào ngày lễ hội; niềm vui hân hoan đón chào năm mới, gia đình sum họp;...

Nhiệm vụ 2. Tác phẩm mĩ thuật thể hiện sự thanh bình

- GV hướng dẫn HS đọc thông tin về họa sĩ Trần Văn Cẩn, SGK tr.57.

- GV mời đại diện 1 – 2 HS trình bày tóm tắt về thân thế, cuộc đời và sự nghiệp của họa sĩ Trần Văn Cẩn. Các HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có).

- GV nhận xét, đánh giá và giới thiệu:

+ Hoạ sĩ Trần Văn Cẩn (1910 - 1994), quê ở huyện Kiến An, thành phố Hải Phòng.

+ Ông học khoá VI, Trường Cao đẳng Mĩ thuật Đông Dương (1931 -1936).

+ Ông nổi tiếng với các tác phẩm hội hoạ, đồ hoạ như: Em Thúy (tranh sơn dầu, 1943), Gội đầu (tranh khắc gỗ, 1943), Tát nước đồng chiêm (tranh sơn mài, 1958),...

+ Ông có nhiều đóng góp cho sự phát triển toàn diện của nền mĩ thuật Việt Nam. Tác phẩm của ông được lưu giữ tại Bảo tàng Mĩ thuật Việt Nam và trong nhiều bộ sưu tập tranh trong nước và thế giới.

- GV trình chiếu cho HS quan sát TPMT – tranh sơn mài Đan Len (họa sĩ Trần Văn Cẩn).

- GV yêu cầu HS thảo luận theo nhóm nhỏ (4 – 6 HS/nhóm), quan sát TPMT và trả lời câu hỏi:

+ Hình ảnh diễn tả sự thanh bình được thể hiện như thế nào trong tác phẩm mĩ thuật? (Màu sắc, khung cảnh, hoạt động).

+ Những hình ảnh trong tác phẩm giúp em liên tưởng đến sự thanh bình như thế nào?

- GV mời đại diện 1 – 2 nhóm trả lời. Các nhóm khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có).

- GV nhận xét, đánh giá và chốt đáp án:

+ Màu sắc của TPMT:

●       Màu đỏ của son, màu đen của then, màu nâu của cánh gián, màu trắng của vỏ trứng và màu vàng của vàng thật được dát mỏng lên trên bề mặt tranh.

●       Màu trắng được bố trí theo nhịp điệu rất vui mắt, trắng đi từ ô cửa đến tà áo dài của cô gái và xuống đến nền gạch.

●       Tông chủ đạo của bức tranh là màu đỏ với nhiều sắc độ khác nhau của son xen lẫn các độ trắng của trứng để đấy không gian ra xa.

 Mang đến cho người xem một cảm nhận vô cùng ấm áp và làm tôn lên vẻ đẹp của người phụ nữ.

+ Khung cảnh và hoạt động của TPMT:

●       Tác giả vẽ năm người phụ nữ và hai em bé, tạo ra một bố cục hoàn chỉnh.

●       Ngay chính giữa tranh là hình ảnh một cô gái đang chăm chú với công việc đan len với dáng dấp hết sức thư nhàn. Bên phải tranh là nhóm hai cô gái đứng ngoài say sưa nói chuyện nhưng vẫn không quên công việc của mình đang làm. Hình ảnh một bà mẹ đang ngồi dạy con học.

●       Tuy không thấy bóng dáng một người đàn ông nhưng người xem vẫn thấy được khung cảnh của một gia đình đang tất bật chuẩn bị chờ mùa đông đến.

+ Những hình ảnh trong tác phẩm giúp em liên tưởng đến sự thanh bình:  hình ảnh những người phụ nữ Việt Nam đảm việc nhà, chăm lo hạnh phúc gia đình.

- GV nêu kết luận:

+ Ý tưởng thể hiện về chủ đề Quê hương thanh bình: có thể là một hoạt động thường ngày hay là một phong cảnh mà ở đó tạo cho người xem sự yên bình.

+ Hình thức thể hiện: có thể là thể loại điêu khắc hay là tranh chất liệu sơn dầu, sơn mài.

- GV kết luận chung:

- HS lắng nghe GV nêu tên trò chơi và phổ biến luật chơi.

- 2 đội chơi trò chơi.

- 2 đội chơi đọc đáp án trên bảng phụ.

- HS lắng nghe, tiếp thu.

- HS vỗ tay chúc mừng đội thắng cuộc.

- HS lắng nghe, tiếp thu, chuẩn bị vào bài.

- HS quan sát hình ảnh.

- HS lắng nghe GV nêu câu hỏi.

- HS trả lời.

- HS lắng nghe, tiếp thu.

- HS quan sát hình ảnh.

- HS đọc bài, lắng nghe, tiếp thu, ghi nhớ.

- HS đọc SGK.

- HS trình bày.

- HS lắng nghe, tiếp thu.

- HS quan sát.

- HS thảo luận nhóm.

- HS trả lời.

- HS lắng nghe, tiếp thu.

- HS lắng nghe, tiếp thu, ghi nhớ.

- HS lắng nghe, tiếp thu, ghi nhớ.