Giáo án GDĐP lớp 7 Hồ Chí Minh Chủ đề 2. Sắc màu ngôn ngữ ở thành phố Hồ Chí Minh

HOẠT ĐỘNG CỦA HS - GV

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV hướng dẫn HS làm việc cá nhân, đọc văn bản Sắc màu ngôn ngữ ở Thành phố Hồ Chí Minh – mục 1 (Sự đa dạng của ngôn ngữ ở Thành phố Hồ Chí Minh).

- GV yêu cầu HS thảo luận cặp đôi và trả lời câu hỏi:

+ Nêu những đặc điểm tiêu biểu của ngôn ngữ ở Thành phố Hồ Chí Minh.

+ Điều gì đã tạo nên sự đa dạng về ngôn ngữ ở Thành phố Hồ Chí Minh?

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS làm việc cá nhân, làm việc cặp đôi để tìm hiểu về sự đa dạng trong ngôn ngữ ở Thành phố Hồ Chí Minh.

- GV hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện 1 – 2 HS trình bày trước lớp sự đan dạng trong ngôn ngữ ở Thành phố Hồ Chí Minh.

- GV yêu cầu các HS khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có).

Bước 4 Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá và kết luận.

- GV chuyển sang nội dung mới.

1. Sự đa dạng trong ngôn ngữ ở Thành phố Hồ Chí Minh

- Nhiều loại ngôn ngữ được người dân Thành phố Hồ Chí Minh sử dụng trong đời sống sinh hoạt và các hoạt động kinh tế, xã hội khác.

- Tiếng Việt được sử dụng với sự đa dạng về cách phát âm, dùng từ. Trong giao tiếp hằng ngày, có thể nghe được giọng miền Bắc, miền Trung.

à Không chỉ mang màu sắc bản địa mà còn có sự đang dạng từ ngôn ngữ các vùng miền và dân tộc khác.

- Một số ngôn ngữ nước ngoài như tiếng Anh, tiếng Nhật, tiếng Hàn,…được sử dụng tại nhiều địa điểm tham quan, môi trường học tập, làm việc có yếu tố quốc tế.

HOẠT ĐỘNG CỦA HS - GV

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV hướng dẫn HS đọc văn bản Sắc màu ngôn ngữ ở Thành phố Hồ Chí Minh – mục 2 (Sự hài hòa trong sắc màu ngôn ngữ ở Thành phố Hồ Chí Minh), kết hợp quan sát Hình 1, Hình 2.

- GV yêu cầu HS thảo luận cặp đôi và trả lời câu hỏi: Sự hài hòa đã được thể hiện như thế nào trong cách sử dụng ngôn ngữ của cư dân Thành phố Hồ Chí Minh?

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS làm việc cá nhân, làm việc cặp đôi để tìm hiểu biểu hiện của sự hài hòa trong sắc màu ngôn ngữ ở Thành phố Hồ Chí Minh.

- GV hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện 1 – 2 HS trình bày trước lớp biểu hiện của sự hài hòa trong sắc màu ngôn ngữ ở Thành phố Hồ Chí Minh.

- GV yêu cầu các HS khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có).

Bước 4 Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá và kết luận.

+ Những sắc màu phong phú trong bức tranh ngôn ngữ

ở Thành phố Hồ Chí Minh đã hoà quyện cùng nhau, tạo nên vẻ đẹp đặc trưng. Ngôn ngữ ở Thành phố Hồ Chí Minh dung hợp mọi cái hay, cái đẹp của ngôn ngữ

các nước và ngôn ngữ các vùng miền ở Việt Nam, kết hợp hài hoà và tạo nên bản sắc riêng của ngôn ngữ ở Thành phố mang tên Bác.

+ Sự dung hợp và hài hòa chính là đặc điểm nổi bật của ngôn ngữ ở Thành phố Hồ Chí Minh, cũng như mảnh đất và con người nơi đây luôn bao dung, hào sảng, nghĩa tình. Quá trình này vẫn chưa từng dừng lại, ngôn ngữ ở Thành phố Hồ Chí Minh vẫn sẽ luôn dung hợp với những ngôn ngữ từ nơi khác đến và kết hợp hài hoà, tạo nên nét đẹp riêng của ngôn ngữ Thành phố mang tên Bác.

- GV chuyển sang nội dung mới.

2. Sự hài hòa trong sắc màu ngôn ngữ ở Thành phố Hồ Chí Minh

Về âm sắc

Giọng nói người dân Thành phố Hồ Chí Minh có nét rắn rỏi, chất phác của miền Đông; ngọt ngào, hào sảng của miền Tây.

à Ngọt thanh, sang sảng, khó lẫn vào đâu được.

Về ngữ âm

- Tiếng Việt ở Thành phố Hồ Chí Minh thuộc phương ngữ Nam, nhóm phương ngữ Nam Bộ.

- Có sự đồng nhất các vần in, it với inh, ich; un, ut với ung, uc.

- Phát âm thường có khuynh hướng lẫn lộn s/x, tr/ch.

- Trên các phương tiện thông tin đại chúng, hoạt động văn hóa – giáo dục, sự phân biệt các âm được duy trì có ý thức.

Về từ ngữ

- Có thói quen dùng từ mộc mạc và giàu tình cảm như đệm từ “đa” ở đầu câu, đệm các từ “nghen/? “hén/ “hen” ở cuối câu; sử dụng đại từ “con” để xưng hô với hầu hết người lớn tuổi hơn.

- Nhiều từ ngữ đặc biệt khác được sử dụng trong lời ăn tiếng nói của người dân.

- Các từ ngữ gốc nước ngoài cũng được dùng phổ biến trong ngôn ngữ giao tiếp thường ngày và cả trong cách đặt tên, gọi tên các địa danh.