Giáo án gộp Mĩ thuật 7 (bản 2) chân trời sáng tạo kì I

GIÁO ÁN WORD CHỦ ĐỀ 1. BÌNH HOA TRONG SÁNG TẠO MĨ THUẬT

Bài 1: Vẽ tĩnh vật

Bài 2: Tạo hình bình hoa (2 tiết)

GIÁO ÁN WORD CHỦ ĐỀ 2. ĐỘNG VẬT HOANG DÃ

Bài 3: Cùng vẽ động vật (2 tiết)

Bài 4: Tạo hình động vật hoang dã (2 tiết)

GIÁO ÁN WORD CHỦ ĐỀ 3. MĨ THUẬT TRUNG ĐẠI THẾ GIỚI

Bài 5: Thành tựu mĩ thuật trung đại thế giới (2 tiết)

Bài 6: Tranh chân dung

............................................

............................................

............................................

BÀI MẪU

Ngày soạn:…/…/…

Ngày dạy:…/…/…

BÀI 6: TRANH CHÂN DUNG

I. MỤC TIÊU NĂNG LỰC VÀ PHẨM CHẤT

1. Mục tiêu:

• Biết được một số tác giả, tác phẩm chân dung tiêu biểu thời trung đại trên thế giới.

• Hiểu được các bước tiến hành vẽ tranh chân dung.

• Biết sử dụng các nguyên lí đăng đối, cân bằng và các yếu tố tạo hình khác để thực hiện được bài vẽ chân dung.

• Cảm nhận được vẻ đẹp của tranh chân dung qua các tác phẩm mĩ thuật nổi tiếng.

2. Năng lực:

• Năng lực chung:

• Tự chủ và tự học: biết chuẩn bị đồ dùng, vật liệu để học tập và hoàn thiện bài thực hành.

• Giao tiếp và hợp tác: biết trao đổi, thảo luận trong quá trình học, thực hành, trưng bày, chia sẻ nhận xét sản phẩm. 

• Giải quyết vấn đề và sáng tạo: biết dùng vật liệu và công cụ, họa phẩm để thực hành tạo sản phẩm mĩ thuật.

• Năng lực mĩ thuật: 

• Quan sát và nhận thức thẩm mĩ: biết quan sát và cảm nhận vẻ đẹp tác phẩm mĩ thuật trung đại; nắm bắt được thành tựu mĩ thuật trung đại như luật xa gần, giải phẫu tạo hình và chất liệu sơn dầu.

• Sáng tạo và ứng dụng thẩm mĩ: thực hiện được bài thực hành ứng dụng luật xa gần; hiểu và phân tích được đường chân trời và điểm tụ trong bài thực hành của bạn.

• Biết trưng bày, phân tích, nhận xét, đánh giá vẻ đẹp của sản phẩm; nêu được hướng phát triển của sản phẩm bằng những chất liệu khác.

• Biết giới thiệu và phân tích tác giả, tác phẩm thời trung đại.

3. Phẩm chất

• Cảm nhận được vẻ đẹp tạo hình qua tác phẩm mĩ thuật trung đại, biết ứng dụng thành tựu nghệ thuật trung đại trong thực hành sáng tạo vào cuộc sống.

• Biết cách sử dụng, bảo quản vật liệu, chất liệu thông dụng như màu vẽ, giấy màu, giấy bìa,… trong thực hành, sáng tạo; tích cực tự giác và nỗ lực học tập; biết yêu quý và phát huy giá trị truyền thống từ việc học tập và tìm hiểu về nghệ thuật trung đại thế giới.

• Xây dựng tình thân yêu, đoàn kết, trách nhiệm với bạn bè qua hoạt động nhóm.

• Thể hiện được tình yêu, trách nhiệm của mình với cộng đồng.

• Biết chia sẻ chân thực suy nghĩ của mình qua trao đổi, nhận xét sản phẩm.

II. PHƯƠNG PHÁP, KĨ THUẬT DẠY HỌC:

• Phương pháp: thuyết trình, vấn đáp, gợi mở, trực quan, thực hành sáng tạo, thảo luận nhóm, luyện tập, đánh giá.

• Hình thức tổ chức: hướng dẫn thực hành hoạt động cá nhân, hoạt động nhóm.

III. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU

1. Đối với giáo viên

• SGK, Giáo án.

• Một số ảnh chụp tác phẩm, tư liệu tác giả mĩ thuật thời trung đại.

• Tranh chân dung thời kì trung đại, sản phẩm mĩ thuật và bài vẽ chân dung của HS (có thể sử dụng hình ảnh trong SGK, hoặc sưu tầm tranh, ảnh,… liên quan đến bài học).

• Phương tiện hỗ trợ (nếu có)

2. Đối với học sinh

• SGK, SBT (nếu có), đồ dùng học tập, giấy vẽ, giấy bìa màu vẽ, bút vẽ, đất nặn và một số chất liệu tổng hợp khác.

• Sưu tầm tranh, ảnh liên quan đến bài học.

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Gợi mở, kích thích HS mong muốn tìm hiểu về các nội dung mới, lí thú của bài học. 

b. Nội dung: GV trình bày vấn đề, HS quan sát hình ảnh và trả lời câu hỏi.

c. Sản phẩm học tập: Cảm nhận ban đầu của HS về bức tranh chân dung thời trung đại. 

d. Tổ chức thực hiện: 

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV cho HS quan sát bức tranh chân dung thời trung đại và yêu cầu HS trả lời câu hỏi: 

+ Theo em, bức tranh chân dung nổi tiếng này có tên là gì?

+ Em hãy nêu một vài hiểu biết và cảm nhận của mình về bức tranh chân dung này. 

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS quan sát bức tranh và trả lời câu hỏi. 

- GV hướng dẫn, theo dõi, hỗ trợ HS nếu cần thiết. 

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời đại diện 2-3 HS trả lời câu hỏi:

+ Bức tranh có tên Mona Lisa. 

+ Một số cảm nhận về bức tranh chân dung Mona Lisa:

• Là một bức chân dung được vẽ bằng chất liệu sơn dầu.

• Bức tranh là một bức chân dung nửa người. Sự mơ hồ trong nét thể hiện của người mẫu, sự lạ thường của thành phần nửa khuôn mặt, và sự huyền ảo của các kiểu mẫu hình thức và không khí hư ảo là những tính chất mới lạ góp phần vào sức mê hoặc của bức tranh.

- GV mời HS khác nhận xét, bổ sung. 

Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV đánh giá, nhận xét, chuẩn kiến thức.

- GV dẫn dắt HS vào bài học: Vẽ chân dung là một đề tài thường thấy trong nghệ thuật, trong đó trọng tâm chính là chủ đề con người với khuôn mặt và biểu cảm, tính cách, thâm chí là bản chất bên trong của người mẫu được nghệ sĩ lột tả.  Để nắm được một số tác giả, tác phẩm chân dung thời tiêu biểu thời trung đại trên thế giới, hiểu được các bước tiến hành để thực hiện được bài vẽ chân dung, chúng ta cùng đi tìm hiểu trong bài học ngày hôm nay – Bài 6: Tranh chân dung. 

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Quan sát và nhận thức

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS quan sát tác phẩm chân dung và nhận biết về đặc điểm, phương pháp tạo hình, biểu cảm, khuôn mặt của nhân vật. 

b. Nội dung: 

- HS quan sát hình ảnh minh họa, tác phẩm mĩ thuật về chân dung nhân vật thời trung đại SGK tr.27, qua đó nhận thức, khai thác và hình thành ý tưởng thể hiện sản SPMT.

- Tìm hiểu về phương pháp tạo hình tranh chân dung.

- GV đặt câu hỏi định hướng, hướng dẫn HS quan sát, trả lời câu hỏi về những nội dung, liên quan đến chủ đề trong SGK tr26, 27.

c. Sản phẩm học tập:

- HS nhận thức được đặc điểm tạo hình và cách thể hiện tranh chân dung.

- HS hình thành ý tưởng thể hiện SMPT về tranh chân dung. 

d. Tổ chức hoạt động:

C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Hoạt động 1: Luyện tập và sáng tạo

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS tìm hiểu và biết cách thể hiện tranh chân dung. 

b. Nội dung: 

- HS quan sát, tìm hiểu các bước thực hiện tranh chân dung SGK tr.28.

- HS thực hiện sản phẩm tranh chân dung.

- GV đặt câu hỏi định hướng SGK tr.28.

c. Sản phẩm học tập:

- SPMT về tranh chân dung. 

d. Tổ chức hoạt động:

- GV yêu cầu HS quan sát Hình 1-4 SGK tr.28 và yêu cầu HS trả lời câu hỏi: Em hãy nêu các bước vẽ tranh chân dung.

- GV tổ chức cho HS thực hành theo hình thức cá nhân với chất liệu đã chuẩn bị: Thực hiện một sản phẩm tranh chân dung em yêu thích.

- GV cho HS tham khảo một số sản phẩm tranh chân dung:

- GV kết luận: Tranh chân dung nhằm thể hiện tính cách, biểu cảm, hình thái, cá tính nhân vật. Có những hình thức thể hiện tranh như: bán thân, toàn thân, chỉ có khuôn mặt.

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS quan sát, tìm hiểu các bước thực hiện tranh chân dung SGK tr.28.

- HS thực hiện sản phẩm tranh chân dung.

- GV hướng dẫn, theo dõi, hỗ trợ HS nếu cần thiết. 

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- HS nêu các bước vẽ tranh chân dung:

+ Phác hình khuôn mặt và hình người.

+ Vẽ chi tiết chân dung (chú ý nguyên lí đăng đối trên khuôn mặt).

+ Vẽ các mảng màu thể hiện đậm nhạt.

+ Bổ sung chi tiết và hoàn thiện sản phẩm. 

- HS hoàn thành SPMT về tranh chân dung. 

Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV đánh giá, nhận xét.

Hoạt động 2: Phân tích và đánh giá

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động:

- HS biết cách nhận xét, đánh giá được sản phẩm của mình và bạn.

- Trình bày những cảm nhận về sản phẩm trước nhóm. 

b. Nội dung: 

- GV hướng dẫn HS quan sát SPMT của cá nhân/nhóm.

- HS thảo luận theo gợi ý SGK tr.29.

c. Sản phẩm học tập: Cảm nhận, phân tích được SPMT của mình và các bạn. 

d. Tổ chức hoạt động:

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV lựa chọn SPMT của HS đã thực hiện để trưng bày.

- GV hướng dẫn HS nhận xét theo nội dung:

+ Bố cục, màu sắc của tranh chân dung.

+ Đặc điểm nhân vật, phương pháp tạo hình.

+ Biểu cảm trên khuôn mặt. 

 Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS thảo luận theo gợi ý của GV.

- GV hướng dẫn, theo dõi, hỗ trợ HS nếu cần thiết. 

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời đại diện HS cảm nhận, phân tích được SPMT của mình và các bạn. 

- GV mời HS khác nhận xét, bổ sung.

Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV đánh giá, nhận xét, chuẩn kiến thức. 

D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS tìm hiểu về tranh chân dung Thiếu nữ đeo hoa tai ngọc trai của Johannes Vermeer.

b. Nội dung: GV hướng dẫn HS tìm hiểu tranh chân dung của họa sĩ Johannes Vermeer.

c. Sản phẩm học tập: Nhận thức về đặc điểm nhân vật, phong cách tạo hình, chất liệu sử dụng, màu sắc, bố cục,…trong tác phẩm mĩ thuật tiêu biểu thời trung đại. 

d. Tổ chức hoạt động:

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV chia HS thành các nhóm và nêu nhiệm vụ cho HS: Tìm hiểu tác phẩm chân dung Thiếu nữ đeo hoa tai ngọc trai của Johannes Vermeer.

- GV hướng dẫn HS tìm hiểu về đặc điểm nhân vật, phong cách tạo hình, chất liệu sử dụng, màu sắc, bố cục,… của tác phẩm. 

- GV kết luận: Khi vẽ tranh chân dung, ngoài việc chú trọng đến tạo hình và màu sắc, ta cũng cần chú trọng đến những nét biểu hiện nội tâm vui, buồn, khắc khoải hay trầm tư của nhân vật.

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS tìm hiểu tranh chân dung của họa sĩ Johannes Vermeer.

- GV hướng dẫn, theo dõi, hỗ trợ HS nếu cần thiết. 

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời đại diện một số nhóm trình bày:

+ Chân dung Thiếu nữ đeo hoa tai ban đầy có tên là Cô gái quấn khăn trùm, được tác giả vẽ bằng chất liệu sơn dầu trên vải. Tác phẩm còn được mệnh danh là Nàng Mona Lisa phương Bắc.

+ Được đánh giá là kiệt tác xuất sắc nhất của Vermeer, Thiếu nữ đeo hoa tai ngọc trai là đại diện tiêu biểu cho thời kỳ hoàng kim của hội họa Hà Lan, một giai đoạn rực rỡ của nền mỹ thuật phương Tây.

+ Chân dung cô gái tương phản trên nền sẫm với gam màu vàng, nâu và xanh lưu li. Điểm nhấn tinh tế thể hiện ở màu trắng của viên ngọc trai và nguồn sáng phản chiếu trên đôi mắt, bờ môi, cổ áo và gương mặt. 

+ Dù ngày nay được coi là một trong những tác phẩm tiêu biểu nhất của hội họa Hà Lan nói riêng và phương Tây nói chung song Thiếu nữ đeo hoa tai ngọc trai từng rơi vào lãng quên trong hơn 200 năm trước khi được nhà sưu tầm nghệ thuật Arnoldus Andries des Tombe mua lại vào năm 1881. Khi des Tombe qua đời vào năm 1902, ông đã hiến tặng bức tranh cho bảo tàng Mauritshuis, Den Haag, nơi nó vẫn được lưu giữ và trưng bày cho tới tận ngày nay. Bức tranh được đại tu vào năm 1994, giúp hé lộ những kỹ thuật mà Vermeer đã sử dụng.

- GV mời nhóm khác nhận xét, bổ sung.

Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV đánh giá, nhận xét, chuẩn kiến thức. 

- GV kết luận, kết thúc tiết học.

F. HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ:

- Hoàn thành bài vẽ tranh chân dung.

- Đọc và tìm hiểu trước Bài 7: Sắc màu thiên nhiên.