Giáo án và PPT đồng bộ Mĩ thuật 5 kết nối tri thức

HOẠT ĐỘNG CỦA GV

HOẠT ĐỘNG CỦA HS

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Tạo tâm thế hứng thú cho HS, từng bước làm quen bài học.

b. Cách tiến hành

- GV hướng dẫn HS liên hệ thực tế và trả lời câu hỏi: 

+ Em hãy kể tên một số anh hùng dân tộc ở quê hương em.

+ Em có cảm nhận gì về những anh hùng dân tộc đó. 

- GV mời đại diện 1 – 2 HS trả lời. Các HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có). 

- GV trình chiếu cho HS quan sát một số hình ảnh anh hùng dân tộc Việt Nam:

Hình ảnh: Hai Bà Trưng

Hình ảnh: Lý Bí (Lý Nam Đế)

Hình ảnh: Hưng Đạo đại vương

- GV nhận xét, đánh giá và kết luận: Việt Nam ta luôn tự hào với những người anh hùng làm rạng danh quê hương đất nước. Để hiểu rõ hơn về hình tượng người anh hùng quê hương qua một số tác phẩm mĩ thuật và bước đầu biết thực hành vẽ, sáng tạo một bức tranh về đề tài anh hùng quê hương, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu trong chủ đề ngày hôm nay – Chủ đề 2: Hình tượng anh hùng dân tộc trong mĩ thuật tạo hình Việt Nam. 

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1. Quan sát

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS

- Mô tả đặc điểm tạo hình nhân vật được thể hiện trong tác phẩm mĩ thuật.

- Nhận biết hình thức thể hiện tác phẩm. 

- Nắm bắt được thông tin về anh hùng dân tộc được thể hiện trong tranh và những đóng góp của họ cho lịch sử dân tộc. 

b. Cách tiến hành

Nhiệm vụ 1: Ảnh chụp phong cảnh

- GV tổ chức cho HS cả lớp quan sát một số ảnh chụp về quê hương đất nước SGK tr.19:

- GV yêu cầu HS thảo luận cặp đôi và trả lời câu hỏi:

+ Mô tả đặc điểm tạo hình nhân vật được thể hiện trong tác phẩm mĩ thuật.

+ Hãy cho biết hình thức thể hiện của các tác phẩm mĩ thuật. Cách thực hiện các tác phẩm mĩ thuật này có sự khác nhau như thế nào?

+ Tìm hiểu về anh hùng dân tộc được thể hiện trong tranh và cho biết nhân vật đó đóng góp gì trong lịch sử dân tộc Việt Nam. 

- GV nhận xét, đánh giá và chốt đáp án: 

+ Mỗi một tác phẩm các anh hùng dân tộc lại hiện lên với những đường nét  khác nhau: 

• Hình thánh Gióng  hiện lên với đường nét thẳng đầy góc cạnh và mạnh mẽ.

• Hình chiến thắng mùa xuân lại có nhiều nét vẽ mềm mại, uốn lượn hơn. 

• Hình tượng chị Võ Thị Sáu và anh Lý Tự Trọng có đường nét tả thực, giống như con người thật.

• Hình tượng đại tướng Võ Nguyên G iáp và đồng bào Thái Nguyên có nét chính nhưng vẫn toát lên được tổng thể chung. 

+ Các tác phẩm có hình thức thể hiện phong phú và khác nhau:

• Tác phẩm Gióng là tranh sơn mài. Đây là  loại tranh sử dụng các chất liệu truyền thống trong kỹ thuật sơn mài như: sơn then, sơn cánh gián làm chất kết dính, các loại sơn son thếp vàng, vỏ trai để vẽ trên nền đen.

• Tác phẩm Chiến thắng mùa xuân là tranh khắc gỗ. Đây là một kĩ thuật in ấn trong nghệ thuật tranh in đồ họa, sử dụng chế bản in gỗ và phương pháp khắc nổi. Có nghĩa là, các thành phần không in trên tranh (mảng trắng) được khắc bỏ khỏi bề mặt của khối gỗ, phần được in (mảng đen) là phần ở lại.

• Tác phẩm Võ Thị Sáu và Lý Tự Trọng là tượng đồng. Tác phẩm được đúc ra từ đồng nóng đổ trong các khuôn mẫu được thiết kế trước đó. 

• Tác phẩm đại tướng Võ Nguyên Giáp với đồng bào các dân tộc tỉnh Thái Nguyên là phù điêu đá xanh. Phù điêu đá là những tác phẩm được chạm khắc vào chất liệu đá rắn ở ngoài trời, tạo ra những bức ảnh có bối cảnh sinh động.

+ Anh hùng dân tộc và đóng góp của họ trong lịch sử dân tộc

• Thánh Gióng đánh tan giặc Ân bảo vệ nhân dân khi mới 3 tuổi.

• Vua Quang Trung Lãnh đạo cuộc khởi nghĩa nông dân Tây sơn, cùng nhân dân đánh bại 5 vạn quân Xiêm (1785) và 29 vạn quân thanh (1789), bảo vệ độc lập dân tộc lập ra triều đại Tây Sơn, bước đầu xây dựng và củng cố nền thống nhất quốc gia, đề ra những chính sách phát triển đất nước.

• Anh hùng Võ Thị Sáu và Lý Tự Trọng đều xả thân để chiến đấu với Thực dân Pháp, bị chúng bắt giam nhưng không đầu hàng.. Cả hai đều hy sinh khi tuổi đời còn rất trẻ. 

• Đại tướng Võ Nguyên Giáp là vị tướng tài ba, chỉ huy quân dân ta thực hiện kháng chiến chống Pháp, Mĩ cứu nước. 

- GV trình chiếu cho HS quan sát thêm một số hình ảnh về anh hùng quê hương: 

Hình ảnh: Tranh Đông Hồ Phù Đổng Thiên Vương 

Hình ảnh: Tranh Đông hồ Bà Triệu 

Hình ảnh: Tượng đài vua Lý Thái Tổ

Hình ảnh: Tượng đài Mẹ Việt Nam anh hùng

Hoạt động 2: Thể hiện

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS thực hiện mô phỏng hình tượng anh hùng dân tộc Bà Triệu bằng chất liệu màu sáp. 

b. Cách tiến hành

Nhiệm vụ 1: Gợi ý mô phỏng hình tượng anh hùng dân tộc Bà Triệu bằng chất liệu màu sáp.

- GV trình chiếu cho HS quan sát hình ảnh minh họa SGK tr.21:

- GV yêu cầu HS thảo luận nhóm đôi, quan sát và phân tích hình ảnh theo các câu hỏi gợi ý:

+ Nêu các bước tiến hành mô phỏng?

+ Chất liệu nào được sử dụng để mô phỏng?

- GV mời đại diện 1 – 2 nhóm HS trả lời. Các HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có). 

- GV nhận xét, đánh giá và chốt đáp án:

+ Các bước mô phỏng:

• Bước 1: Lựa chọn hình tượng nhân vật lịch sử qua tranh, ảnh, truyện, sách,...

• Bước 2: Phác thảo bố cục và vẽ nét theo ý tưởng thể hiện của mình.

• Bước 3: Vẽ màu cho bức tranh.

• Bước 4: Hoàn thiện sản phẩm. 

+ Chất liệu được sử dụng là giấy và bút màu sáp. Ngoài ra còn có thể sử dụng các chất liệu khác tùy thích. 

- GV mời đại diện 1 – 2 HS nhắc lại các bước mô phỏng một bức tranh đề tài Anh hùng dân tộc. Các HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có). 

- GV nhận xét, đánh giá, và khen ngợi HS. 

Nhiệm vụ 2: Thực hiện một số sản phẩm mĩ thuật thể hiện hình tượng anh hùng dân tộc theo chất liệu và hình thức yêu thích. 

- GV tổ chức cho HS thực hiện bài thực hành mô phỏng bằng hình thức tự chọn (vẽ, xé dán,….).

- GV hướng dẫn HS thực hiện sản phẩm cá nhân:

+ Cách chọn nội dung: gợi lại những hình ảnh về người anh hùng dân tộc mà các em chọn. 

+ Chọn các chất liệu để mô phỏng. 

+ Thực hiện mô phỏng. 

- GV cho HS chuẩn bị đồ dùng để thực hiện SPMT của mình. 

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết). 

Nhiệm vụ 3: Gợi ý cách mô phỏng hình tượng anh hùng dân tộc Võ Thị Sáu kết hợp nhiều chất liệu

- GV cho HS xem tranh SGK tr.14 và nêu yêu cầu thảo luận nhóm:

+ Nêu các bước thực hiện mô phỏng anh hùng dân tộc Võ Thị Sáu.

+ Nêu các chất liệu được sử dụng.

- GV mời đại diện 1 – 2 HS trình bày, HS khác lắng nghe, nhận xét. 

- GV nhận xét, chốt đáp án:

+ Bước thực hiện mô phỏng anh hùng dân tộc Võ Thị Sáu:

• Bước 1: lựa chọn hình tượng nhân vật để mô phỏng qua tranh, ảnh, truyện, sách,...và vẽ các hình phù hợp với ý tưởng sáng tạo.

• Bước 2: cắt rời các hình và tạo bối cảnh cho sản phẩm.

• Bước 3: Tạo bối cảnh.

• Bước 4: dán các hình theo ý tưởng sáng tạo và hoàn thiện sản phẩm. 

+ Các chất liệu sử dụng: bìa, giấy, màu sáp, màu nước,...

C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Hoạt động 3. Thảo luận

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS biết cách trưng bày sản phẩm đã thực hiện và trao đổi một số nội dung.

b. Cách tiến hành

- GV hướng dẫn HS trưng bày SPMT đã hoàn thành xong. 

- GV yêu cầu HS thảo luận theo nhóm nhỏ (4 – 6HS/nhóm) và thực hiện trao đổi, đánh giá SPMT theo gợi ý:

+ Sản phẩm mĩ thuật của bạn thực hiện theo hình thức nào?

+ Hình tượng nhân vật anh hùng dân tộc được thể hiện trong sản phẩm mĩ thuật của bạn là ai?

+ Viết đoạn văn từ 6 – 8 câu giới thiệu về thân thế, sự nghiệp của anh hùng dân tộc mà sản phẩm mĩ thuật của bạn đã thực hiện.

- GV mời đại diện một số nhóm trình bày, chia sẻ trước lớp. Các HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến hoặc đặt câu hỏi cho nhóm bạn (nếu có). 

- GV nhận xét, đánh giá và kết luận. 

- HS lắng nghe GV nêu câu hỏi. 

- HS trả lời. 

- HS quan sát hình ảnh. 

- HS lắng nghe, tiếp thu, chuẩn bị vào bài. 

- HS quan sát hình ảnh SGK. 

- HS thảo luận cặp đôi và lắng nghe GV nêu câu hỏi. 

- HS lắng nghe, tiếp thu. 

- HS quan sát hình ảnh. 

- HS quan sát hình ảnh. 

- HS chia thành các nhóm và lắng nghe GV nêu câu hỏi. 

- HS thảo luận nhóm theo hướng dẫn của GV.

- HS trả lời. 

- HS nêu lại các bước. 

- HS thực hiện mô phỏng. 

- HS thực hiện. 

- HS chuẩn bị. 

- HS quan sát và thảo luận. 

- HS trình bày. 

- HS lắng nghe, tiếp thu. 

- HS thảo luận nhóm đôi theo gợi ý của GV. 

A. 6.

B. 7. 

C. 8. 

D. 9.