Giáo án và PPT Mĩ thuật 4 kết nối Chủ đề 8: Quê hương thanh bình

CHỦ ĐỀ 8: QUÊ HƯƠNG THANH BÌNH

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV yêu cầu HS thảo luận sau và trả lời câu hỏi:

Em hãy ghi lại những hình ảnh về quê hương trong bài hát Quê tôi.

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Quan sát

HS thảo luận trả lời câu hỏi: 

• Có những hình ảnh gì trong các bức ảnh trên?

• Theo em, quê hương thanh bình đã được thể hiện như thế nào qua các bức ảnh đó?

• Trình bày tóm tắt về thân thế, cuộc đời và sự nghiệp của họa sĩ Trần Văn Cẩn.

• Hình ảnh diễn tả sự thanh bình được thể hiện như thế nào trong tác phẩm mĩ thuật? (Màu sắc, khung cảnh, hoạt động).

• Những hình ảnh trong tác phẩm giúp em liên tưởng đến sự thanh bình như thế nào?

Sản phẩm dự kiến:

1. Tìm hiểu cảnh vật thanh bình qua một số bức ảnh

- Quê hương thanh bình được thể hiện qua những hình ảnh cụ thể:

+ Hình 1: con đường quê với hai hàng cây rợp bóng mát, nổi bật lên hình ảnh của người mẹ với hai gánh lúa. 

+ Hình 2: ruộng bậc thang mùa lúa chín (mùa gặt).

+ Hình 3: mùa nước nổi – đặc trưng của miền Tây sông nước.

+ Hình 4: em bé giúp bố mẹ phơi thóc.

+ Hình 5: hai bố con đi câu cá ven sông, hồ.

+ Hình 6: bố và con tiễn mẹ lên nương.

2. Tác phẩm mĩ thuật thể hiện sự thanh bình

- Hoạ sĩ Trần Văn Cẩn:

+ Hoạ sĩ Trần Văn Cẩn (1910 - 1994), quê ở huyện Kiến An, thành phố Hải Phòng. 

+ Ông học khoá VI, Trường Cao đẳng Mĩ thuật Đông Dương (1931 -1936). 

+ Ông nổi tiếng với các tác phẩm hội hoạ, đồ hoạ như: Em Thúy (tranh sơn dầu, 1943), Gội đầu (tranh khắc gỗ, 1943), Tát nước đồng chiêm (tranh sơn mài, 1958),... 

+ Ông có nhiều đóng góp cho sự phát triển toàn diện của nền mĩ thuật Việt Nam. Tác phẩm của ông được lưu giữ tại Bảo tàng Mĩ thuật Việt Nam và trong nhiều bộ sưu tập tranh trong nước và thế giới.

- Tranh sơn mài Đan Len (họa sĩ Trần Văn Cẩn):

+ Màu sắc: 

• Màu đỏ của son, màu đen của then, màu nâu của cánh gián, màu trắng của vỏ trứng và màu vàng của vàng thật được dát mỏng lên trên bề mặt tranh. 
• Màu trắng được bố trí theo nhịp điệu rất vui mắt, trắng đi từ ô cửa đến tà áo dài của cô gái và xuống đến nền gạch. 

• Tông chủ đạo của bức tranh là màu đỏ với nhiều sắc độ khác nhau của son xen lẫn các độ trắng của trứng để đấy không gian ra xa. 

=> Mang đến cho người xem một cảm nhận vô cùng ấm áp và làm tôn lên vẻ đẹp của người phụ nữ.

+ Khung cảnh và hoạt động:

• Tác giả vẽ năm người phụ nữ và hai em bé, tạo ra một bố cục hoàn chỉnh. 
• Ngay chính giữa tranh là hình ảnh một cô gái đang chăm chú với công việc đan len với dáng dấp hết sức thư nhàn. Bên phải tranh là nhóm hai cô gái đứng ngoài say sưa nói chuyện nhưng vẫn không quên công việc của mình đang làm. Hình ảnh một bà mẹ đang ngồi dạy con học. 
• Tuy không thấy bóng dáng một người đàn ông nhưng người xem vẫn thấy được khung cảnh của một gia đình đang tất bật chuẩn bị chờ mùa đông đến. 

=> Những hình ảnh trong tác phẩm giúp em liên tưởng đến sự thanh bình: hình ảnh những người phụ nữ Việt Nam đảm việc nhà, chăm lo hạnh phúc gia đình.

Hoạt động 2: Thể hiện

HS thảo luận trả lời câu hỏi: 

• Để thể hiện SPMT 2D theo chủ đề cần thực hiện việc gì trước? Việc gì sau?
• Làm thế nào để lựa chọn hình, màu khi thể hiện SPMT 2D?
• Bối cảnh của SPMT 2D cần được làm như thế nào để thể hiện rõ hơn về chủ đề quê hương thanh bình?

• Các bước thể hiện SPMT 2D theo chủ đề Quê hương thanh bình là gì?

Sản phẩm dự kiến:

- Để thể hiện SPMT 2D theo chủ đề cần phác nét, xây dựng bố cục trước khi vẽ hình, vẽ màu.

- Lựa chọn hình, màu khi thể hiện SPMT 2D cần dựa vào bối cảnh, sử dụng các màu sắc khác nhau.

- Bối cảnh của SPMT 2D cần được sắp xếp phù hợp, cân đối, các chi tiết sinh động.

- Các bước thực hiện SPMT 2D về chủ đề quê hương thanh bình:

+ Bước 1: Phác nét, xây dựng bố cục.

+ Bước 2: Vẽ hình.

+ Bước 3: Vẽ màu vào hình.

+ Bước 4: Hoàn thiện sản phẩm. 

…

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học, GV yêu cầu HS hoàn thành các bài tập trắc nghiệm sau:

Câu 1: Để thể hiện không khí trong lành và thanh bình của quê hương, bạn nên sử dụng kỹ thuật gì trong sản phẩm mỹ thuật?

A. Kỹ thuật đổ bóng mạnh mẽ

B. Kỹ thuật vẽ chi tiết cao với nhiều màu sắc rực rỡ

C. Kỹ thuật tô màu mềm mại và nhạt

D. Kỹ thuật vẽ tranh tường

 Câu 2: Để thể hiện chủ đề "Quê hương thanh bình" bằng hình thức 3D, hình thức nào dưới đây là lựa chọn phù hợp nhất?

A. Tượng trừu tượng

B. Tượng nhân vật lịch sử

C. Mô hình công trình đô thị

D. Mô hình cảnh quan đồng quê

 Câu 3: Màu sắc nào nên được sử dụng để thể hiện ánh sáng và sự ấm áp trong tranh về quê hương thanh bình?

A. Màu xanh đậm

B. Màu xám

C. Màu vàng nhạt và cam

D. Màu tím

 Câu 4: Để tạo ra một bức tranh 2D về quê hương thanh bình, hình ảnh nào có thể giúp truyền tải cảm giác yên bình?

A. Một khu vực đô thị với nhiều cửa hàng và xe cộ

B. Một con đường làng nhỏ với hàng cây ven đường

C. Một cảnh biển động với sóng lớn

D. Một sân bay nhộn nhịp

Câu 5: Khi lập kế hoạch cho bản mỹ thuật về quê hương thanh bình, bạn nên xác định yếu tố nào đầu tiên?

A. Các hình ảnh cụ thể và bố cục chính

B. Các chi tiết phụ

C. Chất liệu sử dụng

D. Kích thước của bức tranh

Sản phẩm dự kiến:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Em sẽ chọn hình thức nào để thể hiện sản phẩm mĩ thuật về chủ đề Quê hương thanh bình?

Câu 2: Qua sản phẩm mĩ thuật của mình, em muốn gửi đến người xem thông điệp gì?