Giáo án và PPT Mĩ thuật 7 chân trời bản 2 Bài 6: Tranh chân dung

BÀI 6: TRANH CHÂN DUNG

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

 - GV cho HS quan sát bức tranh chân dung thời trung đại và yêu cầu HS trả lời câu hỏi: 

+ Theo em, bức tranh chân dung nổi tiếng này có tên là gì?

+ Em hãy nêu một vài hiểu biết và cảm nhận của mình về bức tranh chân dung này.

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1. Quan sát và nhận thức

- GV yêu cầu các nhóm quan sát tranh 1-5 SGK tr.26, 27 và gợi ý HS tìm hiểu về đặc điểm nhân vật, phương pháp tạo hình, chất liệu thể hiện, cách thức biểu cảm chân dung.

Sản phẩm dự kiến:

* Tranh 1: Người phụ nữ và con chồn

- Đặc điểm nhân vật: làn da trắng như sứ. Tóc và phục trang tiết giản, thanh tao với một áo choàng sbernia màu xanh dương trên vai trái che phủ bớt phần váy áo màu đỏ bên dưới, một dải lụa màu sẫm vấn quanh đầu, giữ một tấm voan phủ tóc có viền vàng tinh tế, chuỗi hạt màu đen.

→ Toát lên sự đức hạnh, khiêm nhường.

- Tạo hình nhân vật: ngồi nghiêng về bên phải, khuôn mặt lại ngoảnh về bên trái, mắt không hướng về phía người xem tranh theo cách thông thường mà nhìn về một “bên thứ ba” nào đó ở cánh phải phía ngoài khung tranh.

- Đặc điểm trên khuôn mặt: nụ cười mỉm trên vành môi như có điều gì đó đang chất chứa hoặc đang được giữ kín.

* Tranh 2: Con gái nghệ sĩ với con mèo

- Đặc điểm nhân vật: là bức tranh chân dung họa sĩ vẽ để chúc mừng sinh nhật hai cô con gái Mary và Margaret của ông. 

- Bố cục: Chỉ có khuôn mặt của các cô gái là được nhận ra đầy đủ. Phần còn lại giống như bản phác thảo nên rất khó nhìn thấy con mèo.

- Đặc điểm khuôn mặt: ngây thơ, trong trẻo, nhẹ nhàng, các đường nét trên khuôn mặt vô cùng thanh thoát. 

* Tranh 3: Người dẫn chương trình nhà hát

- Đặc điểm nhân vật: là chân dung toàn bộ của một người dẫn chương trình nhà hát Sharaku Toshusai tại Miyako-za.

- Tạo hình, bố cục: có phông nền vàng, nhân vật đặt trung tâm.

- Đặc điểm khuôn mặt: trầm tư, suy tư.

* Tranh 4: Chân dung Simonetta

- Đặc điểm nhân vật: là một phụ nữ quý tộc trẻ, được coi là người phụ nữ đẹp nhất ở Florence vào lúc đó, được hóa trang thành một nữ thần trong thần thoại cổ điển.

- Màu sắc, đường nét: được biểu đạt một cách tự nhiên qua phương tiện màu keo. 

+ Hình ảnh trong tranh của được tạo thành từng lớp, màu vàng kim phẳng phiu của mái tóc được tô đậm và điểm xuyết bởi những đường cong sáng và tối để gợi lên kết cấu bồng bềnh của những lọn tóc. 

+ Những viên ngọc trai đính trên mái tóc kiểu cách được thể hiện đơn giản, với những đường gạch bóng và những chấm màu xanh xám và trắng. 

+ Trung tâm của viên ngọc được để trong suốt, để làm nổi bật màu sắc của các chi tiết lân cận. 

+ Tông màu và bề mặt da của được thiết lập bằng cách vẽ chìm bất kỳ khu vực bóng mờ nào với màu xanh lá pha sắc đất 

- Đặc điểm khuôn mặt: trong trẻo, thánh thiện, thanh thoát.

* Tranh 5: Chân dung Cố Mộng Du

- Đặc điểm nhân vật: là tranh chân dung với đề tài văn nhân sỹ đại phu tiếu tượng.

- Đặc điểm khuôn mặt: phúc hậu, có nét mỉm cười.

* Tranh 6: Chân dung

- Đặc điểm nhân vật: là bức tranh chân dung miêu tả cuộc sống hằng ngày của những người nông dân nghèo.

- Bố cục, màu sắc: gam màu trầm, tối. Hình ảnh nhân vật được đặt trong bố cục hài hòa, xung quanh là các đồ vật được sử dụng trong cuộc sống hằng ngày của người nông dân.

- Đặc điểm khuôn mặt: già nua, khắc khổ, pha sự buồn rầu, lo âu.

Hoạt động 2. Luyện tập và sáng tạo

- GV yêu cầu HS quan sát Hình 1-4 SGK tr.28 và yêu cầu HS trả lời câu hỏi: Em hãy nêu các bước vẽ tranh chân dung.

Sản phẩm dự kiến:

Bước 1: Chuẩn bị dụng cụ

Bước 2: Chọn mẫu

Chọn mẫu: Quyết định về người mà bạn muốn vẽ chân dung. Có thể là một bức ảnh hoặc một người thật.

Bước 3: Phác thảo hình dạng cơ bản

Vẽ hình dạng đầu: Bắt đầu bằng việc phác thảo hình dạng cơ bản của đầu. Sử dụng hình oval hoặc hình tròn để tạo khung cho khuôn mặt.

Chia khuôn mặt: Vẽ các đường hướng dẫn để chia khuôn mặt thành các phần (đường giữa, đường ngang cho mắt, mũi, miệng).

Bước 4: Vẽ các đặc điểm khuôn mặt

Vẽ mắt: Đặt mắt ở vị trí đúng theo tỷ lệ. Chú ý đến hình dạng và khoảng cách giữa hai mắt.

Vẽ mũi: Xác định vị trí và hình dạng của mũi, từ đó vẽ các chi tiết như cánh mũi và sống mũi.

Vẽ miệng: Vẽ miệng theo hình dạng và kích thước phù hợp với khuôn mặt.

Bước 5: Thêm chi tiết

Vẽ tóc: Phác thảo hình dạng và kiểu tóc. Chú ý đến hướng và độ dày của tóc.

Thêm chi tiết: Vẽ các chi tiết như lông mày, tai, và các đặc điểm khác trên khuôn mặt.

Bước 6: Tạo chiều sâu và ánh sáng

Tạo bóng: Sử dụng các tông màu tối hơn để tạo bóng cho các khu vực như dưới cằm, bên mũi, và xung quanh mắt.

Thêm ánh sáng: Sử dụng màu sáng để làm nổi bật các khu vực mà ánh sáng chiếu vào, như trán, gò má, và mũi.

Bước 7: Hoàn thiện và chỉnh sửa

Kiểm tra và chỉnh sửa: Nhìn lại bức tranh và thực hiện các chỉnh sửa cần thiết. Có thể thêm màu sắc, điều chỉnh chi tiết hoặc làm nổi bật các khu vực cần thiết.

Xóa các đường phác thảo: Sử dụng gôm để xóa các đường phác thảo không cần thiết, chỉ để lại các đường nét chính.

Bước 8: Trưng bày

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học,GV yêu cầu HS luyện tập làm bài

Câu 1. Khi vẽ chân dung, nghệ sĩ thường sử dụng kỹ thuật nào để tạo chiều sâu cho bức tranh?

A) Kỹ thuật vẽ phẳng

B) Kỹ thuật ánh sáng và bóng

C) Kỹ thuật tô màu đồng nhất

D) Kỹ thuật vẽ hình khối

Câu 2. Để vẽ một bức chân dung, nghệ sĩ cần chú ý đến tỷ lệ nào?

A) Tỷ lệ giữa các màu sắc

B) Tỷ lệ giữa các bộ phận trên khuôn mặt

C) Tỷ lệ giữa chiều cao và chiều rộng của bức tranh

D) Tỷ lệ giữa ánh sáng và bóng tối

Sản phẩm dự kiến:

Câu 1: B

Câu 2: B

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Tìm hiểu tác phẩm chân dung Thiếu nữ đeo hoa tai ngọc trai của Johannes Vermeer.

Câu 2: Thực hiện một sản phẩm tranh chân dung em yêu thích.