Giáo án điện tử chuyên đề Hoá học 11 cánh diều Bài 7: Nguồn gốc và phân loại dầu mỏ

CHÀO MỪNG CẢ LỚP

ĐẾN VỚI BÀI HỌC HÔM NAY!

KHỞI ĐỘNG

• Dầu mỏ là một loại nhiên liệu hóa thạch, đã được sử dụng từ thời cổ đại, đóng vai trò quan trọng trong xã hội về kinh tế, chính trị và công nghệ.
• Do sự phát minh động cơ đốt trong, sự gia tăng hàng không thương mại, công nghiệp hóa học, đặc biệt là tổng hợp nhựa, phân bón, dung môi, chất kết dính và thuốc trừ sâu,… mà tầm quan trọng của dầu mỏ ngày càng tăng.

Dầu mỏ có nguồn gốc, thành phần và cơ sở phân loại như thế nào?

CHUYÊN ĐỀ 3. DẦU MỎ VÀ CHẾ BIẾN DẦU MỎ

BÀI 7: NGUỒN GỐC DẦU MỎ - THÀNH PHẦN VÀ PHÂN LOẠI DẦU MỎ

NỘI DUNG BÀI HỌC

1

2

3

Phân loại dầu mỏ

Thành phần dầu mỏ

Nguồn gốc của dầu mỏ

I.

NGUỒN GỐC CỦA DẦU MỎ

Đọc thông tin mục I SCĐ tr.38,39 và quan sát hình ảnh sau:

Hình 7.1 Sơ đồ cấu tạo mỏ dầu khí

Đá không thấm nước

Dầu

Khí tự nhiên

1. Các dầu mỏ thường tìm thấy ở đâu?

THẢO LUẬN NHÓM

2. Những điều kiện nào đã làm các hydrocarbon mạch dài bị phân hủy nhiệt, tạo thành hydrocarbon có cấu trúc đơn giản hơn, số lượng vòng thơm ít hơn? Giải thích

3. Tại sao các mỏ dầu nằm càng sâu trong lòng đất thường chứa càng nhiều khí hơn?

• Dầu mỏ tồn tại trong các lớp đất đá tại một số nơi trong vỏ Trái Đất.
• Mỏ dầu thường được tìm thấy ở dưới những lớp đá trầm tích.
• Khi đất hay đá bị nước hay gió xói mòn thì cát, phù sa hay bùn bị cuốn trôi ra theo dòng nước, tích tụ lại, lớp này chồng chất lên lớp kia, liên kết những vật liệu trầm tích lại với nhau.

TRẢ LỜI CÂU 1

TRẢ LỜI CÂU 2

Ảnh hưởng

Nhiệt độ

Áp suất

Thời gian

Chất xúc tác

các hydrocarbon

bị phân hủy nhiệt

chất có phân tử khối nhỏ hơn.

cấu trúc đơn giản hơn.

số lượng vòng thơm ít hơn.

TRẢ LỜI CÂU 3

Các mỏ dầu nằm càng sâu trong lòng đất chứa càng nhiều khí hơn

nằm càng sâu, áp suất càng lớn

các hydrocarbon bị phân hủy bởi nhiệt độ

chất có phân tử khối nhỏ hơn.

cấu trúc đơn giản hơn nên chứa nhiều khí hơn.

KẾT LUẬN

Về bản chất, dầu và khí đều có cùng nguồn gốc hữu cơ. Các mỏ dầu đều có khí hòa tan.

Loài người đã biết dầu mỏ và khí đốt từ hàng nghìn năm trước.

II.

THÀNH PHẦN DẦU MỎ

a) Tìm hiểu về thành phần hydrocarbon của dầu mỏ

Dầu mỏ gồm những thành phần chính nào?

Hãy vẽ sơ đồ tư duy để thể hiện các thành phần của dầu mỏ.

Thành phần chính của dầu mỏ

Các hydrocarbon thuộc các nhóm khác nhau

Alkane

Cycloalkane (hydrocarbon no mạch vòng)

Arene

SƠ ĐỒ TƯ DUY

Thành phần hydrocarbon của dầu mỏ

Hydrocarbon no

Có các đồng phân của HC

Cycloalkane một vòng

Cycloalkane nhiều vòng

Những hydrocarbon có 1 nhân thơm

Những hydrocarbon có nhiều nhân thơm

ALKANE (Naphtha)

CYCLOALKANE (Naphthene)

ARENE (Hydrocarbon thơm, aromat)

b) Tìm hiểu về thành phần phi hydrocarbon của dầu mỏ

Em hãy nêu các thành phần phi hydrocarbon của dầu mỏ

Hợp chất chứa sulfur

Hợp chất chứa oxygen

Hợp chất chứa nitrogen

Các kim loại nặng

Các chất nhựa và asphaltene

KẾT LUẬN

Thành phần chủ yếu của dầu mỏ

Hydrocacbon

Phi hydrocacbon

Alkane

Cycloalkane

Arene

Oxygen

Nitrogen

Sulfur

Kim loại nặng, nhựa

Asphaltene

III.

PHÂN LOẠI DẦU MỎ

• Có mấy cách phân loại dầu mỏ?
• Hãy nêu các cách phân loại đó.

2 cách phân loại dầu mỏ

Theo thành phần hóa học

Theo thành phần vật lí

Theo thành phần hóa học

• Dựa vào thành phần các loại hydrocarbon và theo hàm lượng sulfur.
• Các nhà hóa dầu còn nói đến chúng như là ‘‘ngọt’’ nếu nó chứa ít lưu huỳnh hoặc là ‘‘chua’’, nếu nó chứa đáng kể lưu huỳnh và phải mất nhiều công đoạn hơn để có thể sản xuất nó theo các thông số hiện hành.

Theo thành phần vật lí

Theo tỉ trọng và độ nhớt tương đối của nó (‘‘nhẹ’’, ‘‘trung bình’’ hay ‘‘nặng’’); Theo chỉ số oAPI

Quan sát Bảng 7.1 và nhận xét tỉ lệ % khối lượng của paraffin, naphthene trong cách phân loại dầu thô.

Bảng 7.1 Phân loại dầu mỏ theo thành phần hóa học

--------------- Còn tiếp ---------------