Giáo án điện tử chuyên đề Kinh tế pháp luật 10 kết nối Bài 2: Hôn nhân

CHÀO MỪNG CẢ LỚP ĐẾN VỚI BUỔI HỌC NGÀY HÔM NAY!

LÀM VIỆC CÁ NHÂN: Em hãy kể về một cuộc hôn nhân hạnh phúc mà em biết. Chia sẻ suy nghĩ, cảm nhận của em về cuộc hôn nhân đó.

KHỞI ĐỘNG

CHUYÊN ĐỀ 1: TÌNH YÊU, HÔN NHÂN VÀ GIA ĐÌNH

BÀI 2:

HÔN NHÂN

NỘI DUNG BÀI HỌC

01

Tìm hiểu khái niệm hôn nhân và các quy định của pháp luật về điều kiện kết hôn

02

Tìm hiểu đặc điểm cơ bản của chế độ hôn nhân ở Việt Nam hiện nay

Tìm hiểu khái niệm hôn nhân và các quy định của pháp luật về điều kiện kết hôn

Cả lớp chia thành 6 nhóm (3 nhóm cùng thảo luận và thực hiện một nhiệm vụ), mỗi nhóm lần lượt thực hiện các nhiệm vụ cụ thể sau:

Nhóm 1,2,3

Đọc bài thơi Em soi gương (SGK – tr.10) và trả lời câu hỏi:

• Chia sẻ suy nghĩ, cảm nhận của em về tình cảm vợ chồng trong bài thơ Em soi gương.
• Theo em hôn nhân là gì?

a. Khái niệm hôn nhân

Cả lớp chia thành 6 nhóm (3 nhóm cùng thảo luận và thực hiện một nhiệm vụ), mỗi nhóm lần lượt thực hiện các nhiệm vụ cụ thể sau:

Nhóm 4,5,6

Đọc trường hợp của anh K và chị H (SGK – tr.11) và trả lời câu hỏi :

• Em đồng tình với ý kiến của bố hay chú của anh K?
• Nêu hiểu biết của em về các thủ tục pháp lí trước khi tổ chức đám cưới.

a. Khái niệm hôn nhân

TRƯỜNG HỢP (SGK – trang 11)

Anh K và chị H tổ chức đám cưới. Do bận rộn chuẩn bị hôn lễ, họ quên việc phải ra Uỷ ban nhân dân xã đăng kí kết hôn. Bố anh K nói rằng, việc đăng kí kết hôn không quan trọng mà điều quan trọng là các con ông sống với nhau có hạnh phúc không. Biết chuyện, chú anh K nhắc nhở anh chị cần phải thực hiện ngay thủ tục pháp lí đó. Chú giải thích, đây là quy định của pháp luật nhằm đảm bảo quyền lợi cho cả hai bên, tránh những rắc rối không đáng có về sau này.

GỢI Ý TRẢ LỜI CÂU HỎI THẢO LUẬN

Bài thơ Em soi gương phản ánh tình cảm vợ chồng đằm thắm, thủy chung trong hôn nhân

Trường hợp anh K và chị H: Đồng tình với ý kiến của chú anh K.

Khái niệm hôn nhân: Là quan hệ giữa vợ và chồng sau khi kết hôn, thể hiện nghĩa vụ và quyền lợi giữa hai vợ chồng, được pháp luật công nhân và bảo vệ.

Đôi nam nữ chuẩn bị kết hôn mang chứng minh thư nhân dân dân (thẻ căn cước công dân), giấy xác nhận tình trạng hôn nhân, giấy tờ xác minh nơi cư trú, sau đó ra Ủy ban nhân dân xã, phường đăng kí hết hôn (để tiết kiệm thời gian, có thể kê khai trước trên cổng thông tin điện tử).

Các thủ tục pháp lí trước khi tổ chức đám cưới

KẾT LUẬN

Hôn nhân được đánh dấu bằng việc kết hôn. Kết hôn là việc nam nữ xác lập quan hệ vợ chồng theo quy định pháp luật. Kết hôn là quyền cơ bản của con người, là cơ sở xây dựng gia đình, nhằm duy trì và phát triển xã hội.

Kết hôn là cơ sở pháp lí để Nhà nước bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các bên trong quan hệ hôn nhân. Kết hôn có vai trò quan trọng đối với đời sống hôn nhân và gia đình.

Thông qua việc đăng kí kết hôn, Nhà nước kiểm soát được việc tuân thủ pháp luật về điều kiện kết hôn, nhằm đảm bảo cho việc kết hôn được xác lập phù hợp với lợi ích gia đình và xã hội.

b. Các quy định của pháp luật về điều kiện kết hôn

Nhóm 1,2,3

Đọc trường hợp 1 và trả câu hỏi: Vì sao Ủy ban nhân dân xã không cấp giấy chứng nhận kết hôn cho Y và T mặc dù hai bạn yêu nhau?

HOẠT ĐỘNG NHÓM: Các em tiếp tục thảo luận theo nhóm đã được phân công và thực hiện những nhiệm vụ sau:

b. Các quy định của pháp luật về điều kiện kết hôn

Nhóm 4,5,6

Đọc trường hợp 2 và trả lời câu hỏi: Vì sao Ủy ban nhân dân xã vẫn cấp giấy chứng nhận kết hôn cho anh Q và chị V mặc dù gia đình hai bên không đồng ý?

HOẠT ĐỘNG NHÓM: Các em tiếp tục thảo luận theo nhóm đã được phân công và thực hiện những nhiệm vụ sau:

Trường hợp đưa ra

02

Trường hợp 2: Tốt nghiệp đại học, về dạy cùng trường, anh Q và chị V quyết định tiến tới hôn nhân sau một thời gian tìm hiểu và yêu nhau. Mặc dù gia đình hai bên không đồng ý nhưng anh Q và chị V vẫn được Uỷ ban nhân dân xã cấp giấy chứng nhận kết hôn.

01

Trường hợp 1: Yêu nhau khi đang học lớp 10, Y và T quyết định nghỉ học để kết hôn. Tuy nhiên, Uỷ ban nhân dân xã không cấp giấy chứng nhận kết hôn cho hai bạn.

Trường hợp 1: UBND xã không cấp giấy chứng nhận kết hôn cho Y và T vì hai bạn chưa đủ tuổi kết hôn theo quy định của pháp luật (nam từ đủ 20 tuổi trở lên, nữ từ đủ 18 tuổi trở lên).

Trường hợp 2: UBND xã vẫn cấp giấy chứng nhận kết hôn cho anh Q và chị V vì hai anh chị đảm bảo đủ điều kiện kết hôn theo quy định tại Điều 8 Luật hôn nhân và gia đình.

Gợi ý trả lời

Mỗi cá nhân hãy liên hệ thực tế và dựa vào hiểu biết của bản thân để nêu thêm các ví dụ về những trường hợp kết hôn tuân thủ hoặc không tuân thủ quy định của pháp luật về điều kiện kết hôn.

LÀM VIỆC CÁ NHÂN

Rút ra một số quy định của pháp luật về điều kiện kết hôn theo Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014.

GỢI Ý THAM KHẢO

Nam từ đủ 20 tuổi trở lên, nữ từ đủ 18 tuổi trở lên.

Việc kết hôn do nam và nữ tự nguyện quyết định.

Không bị mất năng lực hành vi dân sự.

• Các quy định của pháp luật về điều kiện kết hôn như:

GỢI Ý THAM KHẢO

Việc kết hôn không thuộc một trong các trường hợp cấm kết hôn theo quy định tại các điểm a, b, c và d khoản 2 Điều 5 của Luật này.

Nhà nước không thừa nhận hôn nhân giữa những người cùng giới tính.

• Các quy định của pháp luật về điều kiện kết hôn như:

c. Hành vi vi phạm chế độ hôn nhân theo quy định của pháp luật Việt Nam

HOẠT ĐỘNG THEO NHÓM: Các nhóm tiếp tục thảo luận với nhau để thực hiện những nhiệm vụ sau:

Nhóm 1,2,3

Đọc trường hợp 1 của anh K và chị O (SGK – tr.12) và trả lời câu hỏi: Hãy chỉ ra những hành vi vi phạm quy định của pháp luật về điều kiện kết hôn trong trường hợp trên.

c. Hành vi vi phạm chế độ hôn nhân theo quy định của pháp luật Việt Nam

HOẠT ĐỘNG THEO NHÓM: Các nhóm tiếp tục thảo luận với nhau để thực hiện những nhiệm vụ sau:

Nhóm 4,5,6

Đọc trường hợp 2 của D và M (SGK – tr.12) và trả lời câu hỏi: Hãy chỉ ra những hành vi vi phạm quy định của pháp luật về điều kiện kết hôn trong trường hợp trên.

Mỗi nhóm có thể xây dựng kịch bản, đóng vai thể hiện các trường hợp trên.

?

LƯU Ý THỰC HIỆN

TRƯỜNG HỢP 1

Trước đây, anh K và chị O học tiểu học cùng nhau. Sau này, anh K theo bố mẹ sang định cư tại Mỹ. Khi về thăm quê, anh K có gặp lại chị O, cả hai nối lại tình bạn. Sau một thời gian trao đổi, liên hệ với nhau qua mạng xã hội, chị O tỏ ý muốn sang định cư tại Mỹ và nhờ anh K giúp đỡ bằng cách đồng ý kết hôn với chị. Hai bên sẽ li hôn sau khi chị O được nhập quốc tịch và cư trú tại Mỹ

Trường hợp 2

Ông bà nội của D sinh được 6 người con, bố D là con thứ hai, cô V là con út. Do hoàn cảnh gia đình khó khăn, ông bà đã cho cô V làm con nuôi. Bố mẹ nuôi của cô V đã đưa cô vào vùng kinh tế mới để làm ăn, vì thế cô V ít được gặp gỡ anh chị em ruột của mình. D đang học đại học, yêu M cùng trường. Khi D dẫn M về nhà chơi thì mọi người hỏi thăm mới biết M chính là con đẻ của cô V. Gia đình đã phân tích mối quan hệ huyết thống giữa D và M và yêu cầu phải chấm dứt quan hệ yêu đương. Tuy nhiên, D vẫn cùng M đi đăng kí kết hôn rồi cùng nhau lên thành phố, xa cả hai quê để mọi người không biết gì về mối quan hệ của hai người.

GỢI Ý ĐÁP ÁN:

02

Trường hợp 2: D và M vi phạm quy định tại điểm d khoản 2 Điều 5 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014, cấm kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng giữa người cùng dòng máu về trực hệ, giữa những người có họ trong phạm vi 3 đời.

01

Trường hợp 1: Anh K và chị O đã vi phạm quy định tại điểm a khoản 2 Điều 5 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014, cấm kết hôn giả tạo, li hôn giả tạo.

LÀM VIỆC CÁ NHÂN

Hãy liên hệ thực tế, vận dụng hiểu biết của bản thân để nêu thêm những ví dụ minh họa về những hành vi vi phạm chế độ hôn nhân theo quy định của Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014.

Rút ra kết luận về các hành vi vi phạm chế độ nhân theo quy định của pháp luật Việt Nam.

Hành vi vi phạm chế độ hôn nhân theo quy định của pháp luật Việt Nam

Kết hôn giả tạo, li hôn giả tạo.

Tảo hôn, cưỡng ép kết hôn, lừa dối kết hôn, cản trở kết hôn.

Yêu sách của cải trong kết hôn.

Người đang có vợ, có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người khác hoặc chưa có vợ, chưa có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người đang có chồng, có vợ.

Kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng giữa những người cùng dòng máu về trực hệ; giữa những người có họ trong phạm vi ba đời.

Tìm hiểu đặc điểm cơ bản của chế độ hôn nhân ở Việt Nam hiện nay

THẢO LUẬN CẶP ĐÔI

Hãy đọc trường hợp (SGK – tr.13), thảo luận và trả lời câu hỏi: Cuộc hôn nhân của ông bà trong trường hợp này có những đặc điểm gì?

LÀM VIỆC CÁ NHÂN

Quan sát các hình ảnh dưới đây và so sánh điểm khác nhau về chế độ hôn nhân ở nước ta so với thời kì phong kiến:

Điểm khác biệt lớn nhất của chế độ hôn nhân hiện nay ở nước ta với chế độ hôn nhân trong xã hội phong kiến là hôn nhân tự nguyện, tiến bộ, một vợ một chồng, vợ chồng bình đẳng.

− Hôn nhân 1 vợ 1 chồng, vợ chồng bình đẳng.

− Hôn nhân tự nguyện, tiến bộ dựa trên tình yêu chân chính. Cá nhân tự do kết hôn theo luật định; tiến bộ: bảo đảm về mặt pháp lí (có đăng kí kết hôn).

− Hôn nhân tự nguyện và tiến bộ thể hiện ở việc bảo đảm nguyên tắc tự do li hôn.

− Trai năm thê bảy thiếp, gái chính chuyên chỉ có một chồng.

− Hôn nhân do cha mẹ sắp đặt, tiêu chuẩn là sự môn đăng hộ đối.

− Trong nhà “chồng chúa vợ tôi”.

− Nữ thập tam, nam thập lục (tảo hôn).

Hãy chỉ ra những đặc điểm của chế độ hôn nhân ở Việt Nam hiện nay.

LÀM VIỆC CÁ NHÂN

KẾT LUẬN

• Khoản 1 Điều 2 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 quy định chế độ hôn nhân ở Việt Nam hiện nay là: Hôn nhân tự nguyện, tiến bộ, một vợ một chồng, vợ chồng bình đẳng.
• Hôn nhân tự nguyện: Cá nhân được tự do kết hôn theo luật định.
• Hôn nhân tiến bộ:
• Hôn nhân được pháp luật công nhận và bảo vệ. Nam nữ yêu nhau, muốn kết hôn sẽ đến cơ quan nhà nước có thẩm quyền đăng kí kết hôn.

KẾT LUẬN

• Hôn nhân tiến bộ:
• Pháp luật công nhận hôn nhân của nam nữ qua việc cấp giấy chứng nhận kết hôn và được Nhà nước bảo vệ hôn nhân khi có vấn đề xảy ra trong quan hệ vợ chồng.
• Hôn nhân tự nguyện và tiến bộ còn đảm bảo quyền được li hôn. Tuy nhiên, việc li hôn chỉ là bất đắc dĩ.

KẾT LUẬN

• Hôn nhân một vợ một chồng:
• Hôn nhân dựa trên cơ sở tình yêu chân chính là hôn nhân một vợ một chồng, chung thuỷ, yêu thương, giúp đỡ lẫn nhau.
• Vợ chồng bình đẳng trong hôn nhân:
• Hôn nhân bền vững dựa trên cơ sở vợ chồng bình đẳng, tôn trọng lẫn nhau. Vợ chồng có nghĩa vụ, quyền và lợi ích ngang nhau trong gia đình; tôn trọng ý kiến, nhân phẩm và danh dự của nhau; có ý thức tự giác thực hiện trách nhiệm của mình trong gia đình.

HOẠT ĐỘNG.

CỦNG CỐ KIẾN THỨC

--------------- Còn tiếp ---------------