Giáo án điện tử chuyên đề Sinh học 10 chân trời Bài 10: Vai trò của vi sinh vật trong xử lí ô nhiễm môi trường

NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI BÀI HỌC MỚI

KHỞI ĐỘNG

Vi sinh vật có vai trò quan trọng trong việc xử lí và cải tạo môi trường, phục hồi hệ sinh thái tự nhiên.

Đặc điểm nào của vi sinh vật giúp chúng thực hiện được vai trò to lớn đó?

CHUYÊN ĐỀ 3: CÔNG NGHỆ VI SINH VẬT TRONG XỬ LÍ Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG

BÀI 10: VAI TRÒ CỦA VI SINH VẬT TRONG XỬ LÍ Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG

NỘI DUNG BÀI HỌC

Vi sinh vật trong xử lí môi trường

I

Vai trò của vi sinh vật trong công nghệ vi sinh xử lí môi trường

II

VI SINH VẬT TRONG XỬ LÍ MÔI TRƯỜNG

THẢO LUẬN NHÓM

Nhóm 1 và 2: Tìm hiểu về đặc điểm chung của vi sinh vật.

Nhóm 3 và 4: Tìm hiểu về một số chủng vi sinh vật tiêu biểu.

HĐ1

Đặc điểm của một số chủng vi sinh vật tham gia trong xử lý ô nhiễm môi trường:

• Kích thước nhỏ.
• Trao đổi chất và chuyển hoá với tốc độ nhanh.
• Sinh trưởng và sinh sản nhanh.

HĐ1

Đặc điểm của một số chủng vi sinh vật tham gia trong xử lý ô nhiễm môi trường:

• Phân bố rộng, nhiều chủng loại.
• Dễ bị tác động của môi trường.
• Thích nghi tốt và dễ phát sinh các biến dị.

HĐ2

Nhóm vi sinh vật tham gia chính vào xử lý ô nhiễm môi trường:

• Vi sinh vật phân giải tinh bột.
• Vi sinh vật phân giải cellulose.
• Vi sinh vật phân giải protein.
• Vi sinh vật phân giải lipid.

THẢO LUẬN NHÓM ĐÔI

• Xử lý ô nhiễm môi trường có phải chỉ là xử lý nước thải, rác thải và khí thải môi trường không?
• Ngoài rác thải, khí thải và nước thải, ô nhiễm môi trường còn liên quan đến các vấn đề nào trong cuộc sống hiện nay?
• Hãy tưởng tượng nếu không có vi sinh vật trên Trái Đất thì cuộc sống của chúng ta sẽ như thế nào. Có loại sinh vật nào thay thế được vi sinh vật không?

Luyện tập

Có nhiều nguyên nhân gây ra ô nhiễm môi trường:

Nước thải, rác thải

Các loại thuốc trừ sâu, diệt cỏ

Luyện tập

• Có nhiều nguyên nhân gây ra ô nhiễm môi trường.
• Ô nhiễm môi trường còn liên quan đến các vấn đề khác như ô nhiễm tiếng ồn, ô nhiễm ánh sáng, ô nhiễm nhiệt và ô nhiễm tầm nhìn (mất mỹ quan đô thị).

Vận dụng

• Khó có loài sinh vật nào có thể thay thế hoàn toàn vi sinh sinh vật vì một số chất chỉ có vi sinh vật mới có khả năng tổng hợp được.
• Ví dụ: enzyme nitrogenase chỉ được tổng hợp bởi các vi khuẩn cố định nitrogen,...) hoặc thực hiện các quá trình sinh học nhất định (oxi hoá sắt,...).

VAI TRÒ CỦA VI SINH VẬT TRONG CÔNG NGHỆ VI SINH XỬ LÍ MÔI TRƯỜNG

Vòng 1. Nhóm chuyên gia

Nhóm 1: Vai trò của vi sinh vật trong xử lý ô nhiễm môi trường đất, trả lời câu thảo luận số 3 và câu hỏi vận dụng ở Mục 1 trong 67 SCĐ.

Nhóm 2: Vai trò của vi sinh vật trong xử lý ô nhiễm môi trường nước, trả lời câu thảo luận số 4 và câu hỏi vận dụng ở Mục 2 trang 68 SCĐ.

Nhóm 3: Vai trò của vi sinh vật trong xử lí ô nhiễm chất thải rắn, kim loại nặng, rác thải, trả lời câu thảo luận số 5 và câu hỏi vận dụng mục 3 trang 68 SCĐ.

1. Vai trò của vi sinh vật trong xử lí ô nhiễm môi trường đất

HĐ3

Các dạng ô nhiễm môi trường đất:

Nguồn gốc phát sinh

Chất thải công nghiệp

Chất thải nông nghiệp

Chất thải sinh hoạt

Đất nhiễm phèn, nhiễm mặn

1. Vai trò của vi sinh vật trong xử lí ô nhiễm môi trường đất

HĐ3

Các dạng ô nhiễm môi trường đất:

Tác nhân

Chất thải khí CO

Chất thải kim loại

Chất phóng xạ

Phân bón, thuốc trừ sâu,…

Vận dụng

• Đất bị ô nhiễm ảnh hưởng trực tiếp đến sức khoẻ con người thông qua tiếp xúc hay do sự bốc hơi các chất gây ô nhiễm từ đất vào môi trường; đất bị ô nhiễm ngấm vào tầng nước ngầm cũng trở thành mối đe doạ đến sức khoẻ con người.

Vận dụng

• Các chất độc hại trong đất bị ô nhiễm có thể đi vào và tích luỹ trong cơ thể các loài động vật, thực vật, khi con người sử dụng các loài này làm thức ăn sẽ bị ngộ độc, thậm chí tử vong.

2. Vai trò của vi sinh vật trong xử lí ô nhiễm môi trường nước

HĐ4

• Tác nhân chính gây ra ô nhiễm môi trường nước là những chất độc hại có trong tự nhiên, các hoạt động nông nghiệp, công nghiệp và sinh hoạt.

Vận dụng

Những hậu quả nghiêm trọng do ô nhiễm môi trường nước gây ra đối với cuộc sống của chúng ta:

• Nước bị ô nhiễm làm mất nguồn nước sạch cung cấp cho đời sống hằng ngày.
• Hàm lượng chất độc trong nước cao gây nguy hiểm cho sức khoẻ của con người, làm chết nhiều loài động vật, thực vật.
• Làm ảnh hưởng đến hoạt động trồng trọt, chăn nuôi;...

3. Vai trò của vi sinh vật trong xử lí ô nhiễm chất thải rắn, kim loại nặng, rác thải

--------------- Còn tiếp ---------------