Giáo án điện tử công nghệ 10 – Trồng trọt kết nối bài 3: Giới thiệu về đất trồng

CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI BÀI HỌC HÔM NAY!

CHƯƠNG 2: ĐẤT TRỒNG

BÀI 3: GIỚI THIỆU VỀ ĐẤT TRỒNG

NỘI DUNG BÀI HỌC

Khái niệm về đất trồng

Các thành phần và vai trò cơ bản của đất trồng

Keo đất và tính chất của đất

1. Khái niệm về đất trồng

Quan sát Hình 3.1, đọc thông tin mục I SGK trang 19 và trả lời câu hỏi:

• Đất trồng là gì?
• Nêu nguồn gốc hình thành đất trồng.
• Đất trồng là lớp bề mặt tơi xốp của vỏ Trái đất mà trên đó thực vật có thể sinh sống, phát triển và sản xuất ra sản phẩm.
• Đất trồng được hình thành từ đá mẹ, dưới tác động của các yếu tố khí hậu, địa hình, sinh vật, thời gian và con người.

Hoạt động cặp đôi

Em hãy tìm hiểu và kể tên một số loại đất trồng phổ biến ở Việt Nam.

Một số loại đất trồng phổ biến ở Việt Nam: đất phù sa, đất thịt đen, đất đỏ bazan, đất đá ong, đất thịt pha cát, đất sét, đất cát, đất thịt.

Theo em, sỏi và đá có phải là đất trồng không? Vì sao?

Sỏi và đá không phải là đất trồng vì: trên đó thực vật không thể sinh sống, phát triển và sản xuất ra sản phẩm.

1. Các thành phần và vai trò cơ bản của đất trồng

            Quan sát Hình 3.2 SGK trang 20:

Chia lớp thành 4 nhóm, dựa vào sơ đồ hình 3.2 vừa quan sát, thảo luận và tìm hiểu về: Vai trò của các thành phần cơ bản của đất trồng

Phần lỏng (dung dịch đất)

Có thành phần chủ yếu là nước. Nước trong đất cung cấp nước cho cây, duy trì độ ẩm đất, là môi trường hòa tan các chất dinh dưỡng để cung cấp cho đất trồng.

Nguồn nước trong đất trồng gồm nước mưa, nước tưới.

Phần rắn: là thành phần chủ yếu của đất trồng, bao gồm chất vô cơ và hữu cơ.

Chất vô cơ do đá mẹ phá hủy tạo thành, chiếm khoảng 95%, trong đó có chứa các chất dinh dưỡng như đạm, lâm, kali.

Chất hữu cơ do sự phân hủy của xác sinh vật chuyển hóa tạo thành, chiếm khoảng dưới 5%.

Phần rắn cung cấp chất dinh dưỡng cho cây trồng và giúp cây trồng đứng vững.

Phần khí

Là không khí trong các khe hở của đất, chủ yếu gồm khí oxygen, nitrogen, carbon dioxide, hơi nước và một số loại khí khác.

Khí trong đất có vai trò quan trọng trong quá trình hô hấp của hệ rễ cây trồng và hoạt động của vi sinh vật.

Sinh vật đất

Gồm côn trùng, giun, động vật nguyên sinh, các loại tảo và các vi sinh vật.

Sinh vật đất có vai trò cải tạo đất; phân giải tàn dư thực vật, động vật; phân giải chất dinh dưỡng khó tiêu thành dễ tiêu cung cấp dinh dưỡng cho cây trồng.

III. Keo đất và tính chất của đất

1. Keo đất

Đọc thông tin mục III.1a SGK trang 21 và trả lời câu hỏi:

1. Khái niệm

• Keo đất là những hạt đất có kích thước dao động trong khoảng 1 µm, không hòa tan mà ở trạng thái lơ lửng trong nước (trạng thái huyền phù).
• Keo đất có vai trò quyết định khả năng hấp phụ và nhiều tính chất vật lí, hóa học khác của đất.

Quan sát Hình 3.3, đọc thông tin mục III.1b SGK trang 21 và trả lời câu hỏi:

• Trình bày cấu tạo của keo đất.
• Dựa vào điều gì để phân biệt keo âm và keo dương?
• Đâu là cơ sở cho sự trao đổi chất dinh dưỡng giữa đất và cây trồng?

1. Cấu tạo

Keo đất gồm:

Nhân keo Nằm trong cùng

Lớp điện kép Nằm trên bề mặt của nhân keo

Lớp điện kép gồm tầng ion quyết định điện nằm sát nhân keo, có vai trò quyết định keo đất là keo âm hay keo dương.

Lớp điện bù gồm tầng ion không di chuyển và ion ở tầng khuếch tán; ion của tầng khuếch tán có khả năng trao đổi với các ion của dung dịch đất, đây là cơ sở cho sự trao đổi chất dinh dưỡng giữa đất và cây trồng.

2. Một số tính chất của cây trồng
3. Thành phần cơ giới của đất

Đọc thông tin mục III.2a SGK trang 22 và trả lời câu hỏi:

• Trình bày về thành phần cơ giới của đất.
• Căn cứ vào thành phần cơ giới của đất, đất được chia làm mấy loại chính?

- Phần vô cơ của đất bao gồm các cấp hạt có đường kính khác nhau:

• Hạt cát có đường kính lớn nhất, từ 0.02mm đến 2mm.
• Limon có đường kính trung bình, từ 0.002mm đến 0.02mm.
• Sét có đường kính nhỏ nhất, dưới 0.002mm.
• → Tỉ lệ của các hạt cát, limon, sét trong đất tạo nên thành phần cơ giới của đất.
• → Đất chứa nhiều hạt có kích thước nhỏ thì càng nhiều chất mùn, khả năng giữ nước và chất dinh dưỡng càng tốt.