Giáo án điện tử Lịch sử 11 kết nối Bài 8: Một số cuộc khởi nghĩa và chiến tranh giải phóng trong lịch sử Việt Nam (từ TK III TCN đến cuối TK XIX) (Phần 4)

NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI BÀI HỌC MỚI!

BÀI 8: MỘT SỐ CUỘC KHỞI NGHĨA VÀ CHIẾN TRANH GIẢI PHÓNG TRONG LỊCH SỬ VIỆT NAM

(TỪ TK III TCN ĐẾN CUỐI TK XIX)

NỘI DUNG BÀI HỌC

Một số cuộc khởi nghĩa tiêu biểu thời Bắc thuộc.

Khởi nghĩa Lam Sơn.

Phong trào Tây Sơn.

Những bài học lịch sử chính.

NHỮNG BÀI HỌC LỊCH SỬ CHÍNH

THẢO LUẬN NHÓM ĐÔI

Em hãy khai thác Tư liệu 3, 4 , thông tin mục 4 SGK tr.58, 59 và hoàn thành Phiếu học tập số 5:

TƯ LIỆU 3.          Dựng gậy làm cờ, tụ hội bốn phương manh lệ,

                             Hòa rượu mời lính, dưới trên một dạ cha con.

(Trích Bình Ngô đại cáo trong Đại Việt sử ký toàn thư, Tập II, Sđd, tr.285)

TƯ LIỆU 4. Trần Quốc Tuấn từng nói: “Nó cậy trường trận, ta dựa vào đoản binh. Dùng đoản [binh] chế trường [trận] là sự thường của binh pháp. Nếu chỉ thấy quân nó kéo đến như lửa, như gió thì thế dễ chế ngự. Nếu nó tiến chậm như cách tằm ăn, không cầu thắng chóng, thì phải chọn dùng tướng giỏi, xem xét quyền biến, như đánh cờ vậy, tuỳ thời tạo thế, có được đội quân một lòng như cha con thì mới dùng được”.

(Ngô Sỹ Liên, Đại Việt sử ký toàn thư, Tập II, Sđd, tr.79)

Bài học về xây dựng lực lượng: là một trong những nhân tố quyết định thắng lợi của công cuộc chống ngoại xâm của dân tộc.

• Hội thề Lũng Nhai với sự tập hợp của các anh hùng hào kiệt các nơi đã đặt cơ sở cho sự hình thành hạt nhân đầu tiên của bộ tham mưu khởi nghĩa Lam Sơn.
• Khi tiến quân ra Bắc, đến Nghệ An, Quang Trung tổ chức một cuộc duyệt binh lớn, tự mình cưỡi voi ra trận để khích lệ quân sĩ.
• Tại Thanh Hóa, ông cũng dừng lại để tuyển mộ binh sĩ, đọc bài dụ quân sĩ tham gia đánh giặc. Lực lượng quân Tây Sơn tăng lên nhanh chóng.
• Bài học về xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân. Đây là sức mạnh giúp nhân dân Việt Nam vượt qua mọi khó khăn, thử thách.

Nguyễn Trãi tổng kết trong Bình Ngô đại cáo:

Dựng gậy làm cờ, tụ hội bốn phương manh lệ

Hòa rượu mời lính, dưới trên một dạ cha con

• Trong suốt cuộc khởi nghĩa, tư tưởng “Lấy nhân nghĩa để thắng hung tàn, đem chí nhân mà thay cường bạo” đã lôi cuốn được sự ủng hộ nhiệt tình, đoàn kết của nhân dân, phân hóa được lực lượng của kẻ thù.
• Bộ chỉ huy nghĩa quân Lam Sơn là hình ảnh thu nhỏ của khối đoàn kết toàn dân, đầy đủ thành phần, lứa tuổi: địa chủ (Lê Lợi), nho sĩ (Nguyễn Trãi), quý tộc (Trần Nguyên Hãn), dân nghèo (Nguyễn Chích), thủ lĩnh dân tộc thiểu số (Lê Lai),…
• Bài học về nghệ thuật quân sự: kinh nghiệm đánh giặc dũng cảm, mưu trí, phong phú, độc đáo.
• Trần Quốc Tuấn từng nói: “Nó cậy trường trận, ta dựa vào đoản binh. Dùng đoản (binh) chế trường (trận) là sự thường của binh pháp.

TRÒ CHƠI “AI NHANH HƠN”

Luật chơi: Chia lớp thành 2 đội và thi đua nhau trả lời, khoanh tròn vào đáp án đặt trước câu trả lời đúng. Đội nào trả lời được đúng và nhanh nhất sẽ là đội chiến thắng.

Câu 1: Ý không phản ánh đúng điểm nổi bật của các cuộc khởi nghĩa chống Bắc thuộc?

1. Liên tiếp nổ ra ở ba quận Giao Chỉ, Cửu Chân, Nhật Nam.
2. Được đông đảo nhân dân tham gia, hưởng ứng.
3. Nhiều cuộc khởi nghĩa đã giành được thắng lợi, lập được chính quyền tự chủ một thời gian.
4. Mở ra thời kì độc lập lâu dài của dân tộc.

Câu 2: Cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng năm 40 diễn ra như thế nào?

1. Từ Hát Môn, nghĩa quân đánh chiếm Mê Linh, Trưng Trắc lên ngôi vua và Đóng Đô tại đây.
2. Từ Hát Môn, nghĩa quân đánh chiếm Luy Lâu – trị sở của chính quyền đô hộ, Thái thú Tô Định bị giết tại trận.
3. Từ Hát Môn, nghĩa quân đánh chiếm Mê Linh, Cổ Loa, Luy Lâu – trụ sở của chính quyền đô hộ, Thái thú Tô Định bỏ chạy về nước.
4. Từ Hát Môn, nghĩa quân đánh chiếm Cổ Loa, đập tan gốc rễ của chính quyền đô hộ.

Câu 3: Điểm độc đáo của cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng là:

1. Được đông đảo nhân dân tham gia.
2. Có sự liên kết với các tù trưởng dân tộc.
3. Nhiều nữ tướng tham gia chỉ huy cuộc chiến.
4. Lực lượng nghĩa quân được tổ chức thành nhiều bộ phận: quân thủy, quân bộ và tượng binh.

Câu 4: Người lãnh đạo nhân dân tiến hành cuộc khởi nghĩa Lam Sơn giành thắng lợi, lập nên Vương triều Lê sơ là ai?

1. Lê Hoàn.
2. Nguyễn Trãi.
3. Lê Lợi.
4. Nguyễn Huệ.