Giáo án điện tử vật lí 10 cánh diều bài 2: Một số lực thường gặp

CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI BÀI HỌC HÔM NAY

KHỞI ĐỘNG

Ta biết gia tốc mà vật có được là do có lực tác dụng lên vật. Khi biết vật đang chịu tác dụng bởi những lực nào, chúng ta có thể dự đoán vật sẽ chuyển động ra sao. Như vậy, điều quan trọng là xác định được các lực tác dụng lên một vật.

Hãy lấy ví dụ về vật chịu tác dụng đồng thời của nhiều lực.

Quan sát hình 2.1 và cho biết: người nào tác dụng lực đẩy, người nào tác dụng lực kéo lên cái tủ? Hãy biểu diễn lực tác dụng của mỗi người lên tủ.

Trả lời: Người bên trái kéo, người bên phải đẩy.

NỘI DUNG BÀI HỌC

Vật chuyển động dưới tác dụng của các lực cân bằng và không cân bằng

Một số lực thường gặp

1. VẬT CHUYỂN ĐỘNG DƯỚI TÁC DỤNG CỦA CÁC LỰC CÂN BẰNG VÀ KHÔNG CÂN BẰNG

Ta có thể làm cho một vật thay đổi chuyển động bằng cách nào?

Trả lời: Ta có thể tác dụng lực để làm cho một vật thay đổi chuyển động

Lực tác dụng lên vật có thể gây ra biến dạng hoặc làm biến đổi chuyển động của vật đó.

THẢO LUẬN NHÓM ĐÔI

So sánh lực phát động và lực cản để từ đó, dự đoán chuyển động của ô tô.

chuyển động, ngoài lực phát động còn có lực cản của môi trường tác dụng lên vật

Thảo luận nhóm đôi

Trả lời: Dự đoán chuyển động của ô tô dựa vào lực phát động và lực cản

KẾT LUẬN

• Hai lực nằm dọc theo một đường thẳng, ngược chiều, tác dụng vào cùng một vật và có độ lớn bằng nhau là hai lực cân bằng.
• Lực tổng hợp của các lực tác dụng lên vật được gọi là hợp lực.
• Tác dụng của hai lực cân bằng lên vật: hợp lực bằng 0.
• Các trường hợp khác hai lực không cân bằng: hợp lực khác không, hướng phụ thuộc vào hướng và độ lớn của hai lực thành phần

Em hãy nêu ví dụ về hai lực cân bằng

Ví dụ về hai lực cân bằng

Quyển sách nằm im trên mặt bàn chịu tác dụng của hai lực cân bằng: trọng lực và lực đỡ của mặt bàn

Chiếc quạt trần khi treo trên trần nhà đứng yên do tác dụng của hai lực cân bằng đó là: Lực kéo của trần nhà và trọng lượng của chiếc quạt.

Người đứng thăng bằng trên mặt đất do chịu tác dụng của 2 lực cân bằng: trọng lực và lực đỡ của sàn nhà 

Câu hỏi 2: Xác định hướng và độ lớn của hợp lực tác dụng lên ô tô trong các trường hợp dưới đây và trạng thái chuyển động của ô tô.

Trả lời

1. a) Lực phát động là 400 N, lực cản là 300 N, hợp lực cùng hướng với lực phát động

=> Hợp lực F = 100 N >0 nên trạng thái chuyển động của ô tô là ô tô tăng tốc

1. CÁC LOẠI LỰC THƯỜNG GẶP

Trọng lực

Lực ma sát

Lực đẩy Archimedes

Lực căng dây

Lực cản

PHT số 1. Tìm hiểu về trọng lực

Câu 1. Thế nào là trọng lực, trọng lượng?

Câu 2. Mối quan hệ giữa trọng lượng và khối lượng?

Câu 3. Độ lớn gia tốc rơi tự do bằng gì?

PHT số 1. Tìm hiểu về trọng lực

Trả lời

Câu 1.

• Trọng lực là lực hấp dẫn của Trái Đất tác dụng lên vật.
• Trọng lượng là độ lớn của lực gây ra với gia tốc rơi tự do của vật:

P = m.g

Trả lời:

Câu 2. Mối quan hệ giữa trọng lượng và khối lượng: Khối lượng càng lớn thì trọng lượng vật càng lớn

Câu 3. Độ lớn gia tốc rơi tự do bằng tỉ số giữa trọng lượng và khối lượng của một vật

THẢO LUẬN NHÓM ĐÔI

Câu hỏi 3: (SGK – tr50) Biểu diễn trọng lực tác dụng lên quả táo (G là trọng tâm)