Giáo án điện tử vật lí 10 cánh diều bài 1: Chuyển động tròn

CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI BÀI HỌC HÔM NAY!

KHỞI ĐỘNG

Cái gì làm một vật chuyển động tròn? Sự hiểu biết về chuyển động tròn giữ vai trò quan trọng như thể nào trong cuộc sống, khoa học và kĩ thuật?

BÀI 1: CHUYỂN ĐỘNG TRÒN

NỘI DUNG BÀI HỌC

Mô tả chuyển động

Lực hướng tâm và gia tốc hướng tâm

1. Mô tả chuyển động

Mô tả chuyển động tròn

Một vật thực hiện chuyển động tròn khi nó di chuyển trên một đường tròn.

Xác định chuyển động tròn trong số các chuyển động sau:

• Chuyển động quay của bánh xe đạp khi đạp.
• Chuyển động của một điểm nằm trên đường xích đạo trong chuyển động tự quay của Trái Đất.
• Chuyển động của một điểm trên cánh quạt khi quạt hoạt động.
• Chuyển động của ô tô khi đi trên đường.
• Chuyển động của quả cầu lông khi chơi.

Trả lời

• Trong số các chuyển động được nêu, chuyển động tròn là:
• Chuyển động quay của bánh xe đạp khi đạp.
• Chuyển động của một điểm nằm trên đường xích đạo trong chuyển động tự quay của Trái Đất.
• Chuyển động của một điểm trên cánh quạt khi quạt hoạt động.

1.1 Độ dịch chuyển góc và tốc độ

Câu hỏi: Em hãy cho biết kim giây, kim phút, kim giờ kim nào chuyển động nhanh nhất, kim nào chuyển động chậm nhất? 

Kim giây có tốc độ chuyển động nhanh nhất và kim giờ có tốc độ chuyển động chậm nhất.

• Độ dịch chuyển góc là gì? Công thức tính?
• Nêu khái niệm rađian
• Một vật chuyển động trên đường tròn bán kính r, trong thời gian t vật đi được quãng đường s. Góc ứng với cung tròn s mà vật đã đi được kể từ vị trí ban đầu gọi là độ dịch chuyển góc.
• Độ dịch chuyển góc =

Hay  (1)

• Đơn vị của độ dịch chuyển góc là rađian (rad).
• 1 rađian là một góc ở tâm ứng với một cung có độ dài bằng bán kính của đường tròn.
• Tốc độ góc là đại lượng xác định bởi độ dịch chuyển góc trong một đơn vị thời gian.
• Công thức:

Tốc độ góc =

Hay  (2)

Luyện tập 1: Đổi các độ sau ra radian:  ,  ,  ,  ,  

Đổi độ ra rad:

 =  =

   =

 =  =

   =

 =  =

1.2. Tốc độ và vận tốc của chuyển động tròn đều

Câu hỏi: Em hãy cho biết đặc điểm của một vật chuyển động tròn đều?

• Đặc điểm của một vật chuyển động tròn đều: di chuyển trên một đường tròn với tốc độ không đổi (vật chuyển động được những cung tròn có số đo góc như nhau sau những khoảng thời gian như nhau).
• Nếu r là bán kính của đường tròn, và T là thời gian vật đi hết 1 vòng thì độ dài đường tròn bằng 2 và tốc độ của chuyển động tròn đều là:

v =  (3)