Giáo án gộp Công dân 8 kết nối tri thức kì I

Bài 1: Tự hào về truyền thống dân tộc Việt Nam

Bài 2: Tôn trọng sự đa dạng của các dân tộc

Bài 3: Lao động cần cù, sáng tạo

Bài 4: Bảo vệ lẽ phải

Bài 5: Bảo vệ môi trường và tài nguyên thiên nhiên

BÀI MẪU

Ngày soạn:…/…/…

Ngày dạy:…/…/…

BÀI 3: LAO ĐỘNG CẦN CÙ, SÁNG TẠO

I. MỤC TIÊU

1. Kiến thức

Sau bài học này, HS sẽ:

• Nêu được khái niệm cần cù, sáng tạo trong lao động và một số biểu hiện của cần cù, sáng tạo trong lao động.

• Giải thích được ý nghĩa của cần cù, sáng tạo trong lao động.

• Thể hiện được sự cần cù, sáng tạo trong lao động của bản thân.

• Trân trọng những thành quả lao động; quý trọng và học hỏi những tấm gương cần cù, sáng tạo trong lao động; phê phán những biểu hiện chây lười, thụ động trong lao động.

2. Năng lực

Năng lực chung:

• Năng lực giao tiếp và hợp tác: khả năng thực hiện nhiệm vụ một cách độc lập hay theo nhóm; Trao đổi tích cực với giáo viên và các bạn khác trong lớp.

• Năng lực tự chủ và tự học: biết lắng nghe và chia sẻ ý kiến cá nhân với bạn, nhóm và GV. Tích cực tham gia các hoạt động trong lớp.

• Giải quyết vấn đề và sáng tạo: biết phối hợp với bạn bè khi làm việc nhóm, tư duy logic, sáng tạo khi giải quyết vấn đề.

Năng lực riêng: 

• Năng lực điều chỉnh hành vi: tự nhận thức được sở thích, điểm mạnh, điểm yếu của bản thân trong việc thực hiện cần cù, sáng tạo trong lao động hằng ngày.

• Năng lực tìm hiểu và tham gia các hoạt động kinh tế - xã hội: nhận biết được một số hiện tượng, vấn đề của đời sống xã hội liên quan đến cần cù, sáng tạo trong lao động; thu thập, xử lý thông tin, tìm hiểu một số hiện tượng, sự kiện, tình huống phản ánh sự cần cù, sáng tạo trong lao động; lựa chọn, đề xuất được cách giải quyết và tham gia giải quyết vấn đề liên quan đến thực hiện cần cù, sáng tạo trong lao động ở đời sống thực tế.

3. Phẩm chất

• Tích cực, tự giác tham gia các hoạt động lao động phù hợp với lứa tuổi.

• Có trách nhiệm, trung thực và không ngừng sáng tạo trong lao động.

II. THIẾT BỊ DẠY HỌC 

1. Đối với giáo viên

• Giáo án, SHS, SGV, SBT Giáo dục công dân 8.

• Một số hình ảnh, thông tin, khẩu hiệu, câu chuyện, tình huống,... có nội dung liên quan đến chủ đề bài học.

• Máy tính, máy chiếu (nếu có).

2. Đối với học sinh

• SHS Giáo dục công dân 8.

• Tranh ảnh, tư liệu sưu tầm có liên quan đến nội dung bài học và dụng cụ học tập theo yêu cầu của GV.

III. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC 

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Khai thác vốn sống, trải nghiệm của bản thân HS về lao động cần cù, sáng tạo; tạo tâm thế tích cực, hứng thú học tập của HS và kết nối với bài học mới.

b. Nội dung: 

- GV tổ chức trò chơi “tiếp sức”: tìm những câu ca dao, tục ngữ, thành ngữ nói về lao động cần cù, sáng tạo.

- GV dẫn dắt HS vào bài học. 

c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS về một số câu ca dao, tục ngữ, thành ngữ nói về lao động cần cù, sáng tạo và chuẩn kiến thức của GV.

d.Tổ chức thực hiện: 

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV chia lớp thành 2 đội, lần lượt mỗi đội đọc một câu ca dao, tục ngữ, thành ngữ nói về lao động cần cù, sáng tạo.

- GV nêu câu hỏi thảo luận cho các nhóm:

+ Em hãy chia sẻ hiểu biết của mình về ý nghĩa của những câu ca dao, tục ngữ, thành ngữ vừa tìm được?

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS chia đội nhỏ 3 – 4 HS để thực hiện công việc cụ thể trong đội, vận dụng hiểu biết thực tế, suy nghĩ và tìm ra đáp án. 

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ (nếu cần thiết). 

Bước 3: Báo cáo kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV mời đại diện 2 – 3 HS của từng đội trả lời câu hỏi.

- GV yêu cầu các HS khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá, đội nào tìm được đúng và nhiều câu hơn sẽ thắng.

- GV lấy thêm ví dụ về các câu ca dao, tục ngữ, thành ngữ nói về lao động cần cù, sáng tạo:

+ Ai ơi đừng bỏ ruộng hoang

Bao nhiêu tấc đất tấc vàng bấy nhiêu.

+ Ai ơi sớm tối chuyên cần

Cày sâu cuốc bẫm có phần về sau.

+ Tay làm hàm nhai, tay quai miệng trễ.

+ Trâu ơi ta bảo trâu này,

Trâu ra ngoài ruộng, trâu cày với ta.

   Cấy cày vốn nghiệp nông gia,

Ta đây trâu đấy ai mà quản công,

   Bao giờ cây lúa còn bông,

Thì còn ngọn cỏ ngoài đồng trâu ăn.

- GV dẫn dắt vào bài học:

Lao động làm nên cuộc sống, sáng tạo ra cuộc sống. Lao động cần cù, sáng tạo giúp nâng cao chất lượng, hiệu quả cuộc sống. Vì vậy, các em cần có hiểu biết về lao động cần cù, sáng tạo và rèn luyện phẩm chất này.

Để tìm hiểu rõ hơn về đề này, chúng ta sẽ cùng nhau đi tìm hiểu trong bài học ngày hôm nay – Bài 3: Lao động cần cù, sáng tạo.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1. Tìm hiểu khái niệm và biểu hiện của cần cù, sáng tạo trong lao động

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS nêu được khái niệm và biểu hiện của cần cù, sáng tạo trong lao động.

b. Nội dung: 

- GV hướng dẫn HS thảo luận nhóm đôi, đọc và tìm hiểu câu chuyện “Một tấm gương lao động cần cù, sáng tạo” trong SHS tr.16, 17 và trả lời câu hỏi.

- GV cùng HS rút ra kết luận về khái niệm và biểu hiện của cần cù, sáng tạo trong lao động. 

c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS về khái niệm và biểu hiện của cần cù, sáng tạo trong lao động và chuẩn kiến thức của GV. 

d. Tổ chức thực hiện:

Hoạt động 2. Tìm hiểu ý nghĩa của cần cù, sáng tạo trong lao động

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS giải thích được ý nghĩa của cần cù, sáng tạo trong lao động.

b. Nội dung:

- GV hướng dẫn HS thảo luận nhóm, quan sát bức tranh, đọc các thông tin 1,2 trong SHS tr.17, 18 và trả lời câu hỏi.

- GV cùng HS rút ra kết luận về ý nghĩa của cần cù, sáng tạo trong lao động. 

c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS về ý nghĩa của cần cù, sáng tạo trong lao động và chuẩn kiến thức của GV. 

d. Tổ chức thực hiện:

............................................

............................................

............................................

C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS củng cố kiến thức đã học và thực hành xử lí tình huống cụ thể liên quan đến nội dung bài học. 

b. Nội dung: 

- GV yêu cầu HS trả lời nhanh các câu hỏi trắc nghiệm. 

- GV hướng dẫn HS làm việc cá nhân, thảo luận nhóm và trả lời câu hỏi bài tập phần Luyện tập. 

c. Sản phẩm: HS chọn được đáp án đúng cho các câu hỏi trắc nghiệm, hoàn thành câu hỏi bài tập phần Luyện tập và chuẩn kiến thức của GV. 

d. Tổ chức thực hiện:

Hoạt động 1: Trả lời câu hỏi trắc nghiệm

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV lần lượt đọc các câu hỏi trắc nghiệm và yêu cầu HS xung phong trả lời nhanh:

Câu 1: Thế nào được hiểu là một người cần cù trong lao động?

1. Hay nghỉ phép vì các lí do không chính đáng 

2. Làm việc một cách thường xuyên, phấn đấu hết mình vì công việc

3. Chỉ làm những việc mình được giao

4. Khi có khó khăn thì nhanh chóng đổi sang việc khác

Câu 2: Câu ca dao nào sau đây thể hiện sự cần cù trong lao động?

1. Ai ơi đừng bỏ ruộng hoang/ Bao nhiêu tấc đất, tấc vàng bấy nhiêu

2. Chuồn chuồn bay thấp mưa ngập bờ ao/ Chuồn chuồn bay cao mưa rào lại tạnh

3. Một cây làm chẳng nên non/ Ba cây chụm lại lên hòn núi cao

4. Cha mẹ nuôi con bằng trời bằng bể/ Con nuôi cha mẹ con kể từng ngày

Câu 3: Em tán thành với ý nào dưới đây?

1. Sáng tạo là khả năng bẩm sinh của con người, không thể rèn luyện mà có được

2. Những người làm công tác nghiên cứu khoa học mới cần sáng tạo

3. Trong học tập chỉ cần sự cần cù, không cần sáng tạo

4. Làm công việc nào cũng cần cần cù và sáng tạo 

Câu 4: Em hãy chỉ rõ sự khác nhau của lao động sáng tạo và làm liều?

1. Sáng tạo là không ngừng cải tiến tìm tòi ra cái mới, làm liều là tìm ra các cách làm có hiệu quả

2. Sáng tạo là không nghĩ đến hậu quả của mình đã làm, làm liều là không ngừng tìm tòi ra cái mới 

3. Sáng tạo là không ngừng tìm tòi ra cái mới, có giá trị thực tiễn; làm liều là làm theo ý mình, không nghĩ đến hậu quả có thể xảy ra

4. Sáng tạo và làm liều có ý nghĩa tương đương nhau là tạo ra cái mới trong lao động

Câu 5: Hành vi sau đây có thể hiện sự cần cù, sáng tạo trong lao động “Chị L thường xuyên chế tạo các chai lọ bỏ đi thành các giỏ trồng hoa, trang trí cho không gian nhà thêm xanh tươi”?

1. Hành động của chị L thể hiện chị là một người sáng tạo trong lao động

2. Hành động của chị L thể hiện chị là một người cổ hủ 

3. Chị L có thể mua chậu trồng cây mới để có thể chọn được nhiều mẫu mã đẹp hơn

4. Chị L chỉ chăm chỉ chứ không sáng tạo trong lao động

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS vận dụng kiến thức đã học và hiểu biết thực tế của bản thân về cần cù, sáng tạo trong lao động để trả lời câu hỏi. 

- GV hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết). 

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện 1 – 2 HS trả lời lần lượt các câu hỏi:

- GV yêu cầu các HS khác lắng nghe, nhận xét, nêu đáp án khác (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá, chốt đáp án. 

- GV chuyển sang hoạt động mới.

Hoạt động 2: Trả lời câu hỏi bài tập phần Luyện tập (SHS tr.19 )

Nhiệm vụ 1: Em tán thành hay không tán thành với những ý kiến dưới đây? Vì sao?

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

GV yêu cầu HS làm việc cá nhân và trả lời câu hỏi bài tập 1 theo mẫu Phiếu học tập sau: 

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS vận dụng kiến thức đã học về cần cù, sáng tạo trong lao động để hoàn thành Phiếu học tập. 

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết). 

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV thu Phiếu học tập của một số HS và mời đại diện 1 – 2 HS trả lời theo Phiếu học tập. 

- GV yêu cầu các HS khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có). 

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá, chuẩn kiến thức. 

- GV chuyển sang nhiệm vụ mới.

Nhiệm vụ 2: Hành vi nào dưới đây thể hiện sự cần cù, sáng tạo trong lao động? Vì sao?

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV hướng dẫn HS làm việc cá nhân và trả lời câu hỏi bài tập 2: 

Hành vi nào dưới đây thể hiện sự cần cù, sáng tạo trong lao động? Vì sao?

a) Bạn Đ luôn chủ động giúp mẹ làm bếp và thường xuyên cải biến các món ăn mới để cả nhà được ngon miệng.

b) Chị M thường tái chế phế liệu thành vật dụng để dùng trong sinh hoạt hằng ngày của gia đình mình.

c) Bạn Y làm những việc bố mẹ giao một cách qua loa cho xong.

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS đọc các tình huống, vận dụng kiến thức đã học và hiểu biết thực tế về cần cù, sáng tạo trong lao động để trả lời câu hỏi. 

- GV quan sát, hướng dẫn (nếu cần thiết). 

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động thảo luận

- GV mời 2-3 HS trả lời câu hỏi: Những trường hợp thể hiện cần cù, sáng tạo trong lao động: trường hợp a và b.

+ Trường hợp a: Việc làm của bạn Đ thể hiện sự cần cù, sáng tạo trong lao động. Đ chăm chỉ, chịu khó, luôn chủ động giúp mẹ làm bếp và thường xuyên cải tiến món ăn để cả nhà ăn được ngon miệng.

+ Trường hợp b: Việc làm của chị M thể hiện sự sáng tạo trong lao động. Chị đã tận dụng phế liệu để chế tạo thành vật dụng mới, tiếp tục sử dụng trong sinh hoạt hằng ngày của gia đình mình. Việc làm này còn thể hiện đức tính tiết kiệm và bảo vệ môi trường của chị M.

+ Trường hợp c: Việc làm của bạn Y thể hiện bạn chưa cần cù, sáng tạo trong lao động. Bạn Y chỉ làm những việc bố mẹ giao một cách qua loa cho xong chuyện mà không chịu suy nghĩ, tìm tòi.

- GV yêu cầu các HS khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có) cho nhóm bạn.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá và chuẩn kiến thức. 

- GV chuyển sang nhiệm vụ mới.

Nhiệm vụ 3: Xử lý tình huống

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

GV chia HS cả lớp thành 4 nhóm (2 nhóm cùng thực hiện một nhiệm vụ) và giao nhiệm vụ cụ thể cho các nhóm:

- Nhóm 1, 2: Đọc tình huống a và trả lời câu hỏi: Em có nhận xét gì về việc làm của anh A và ý kiến của chị B?

- Nhóm 3, 4: Đọc tình huống b và trả lời câu hỏi: 

+ Em có nhận xét gì về ý kiến của chị H? 

+ Nếu em là chị H, em sẽ làm gì?

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng thành viên trong nhóm, vận dụng kiến thức đã học và hiểu biết thực tế về cần cù, sáng tạo trong lao động để sắm vai và xử lí tình huống.

- GV quan sát, hướng dẫn (nếu cần thiết). 

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động thảo luận

- GV mời đại diện 4 nhóm lần lượt sắm vai và xử lí tình huống:

+ Tình huống a: 

• Việc làm của anh A là sáng tạo trong lao động vì anh luôn đưa ra nhiều ý tưởng thay đổi có tính đột phá nhằm cải tiến nâng cấp phần mềm hệ thống kế toán của công ty. 

• Không đồng tình với ý kiến và việc làm của chị B vì chị ngại làm việc vất vả, chưa có ý thức cùng nhóm làm việc của mình cải tiến nâng cấp phần mềm cho hệ thống kế toán của công ty nhằm nâng cao năng suất làm việc.

+ Tình huống b: 

• Ý kiến của chị H là đúng một phần “thực hiện đúng nhiệm vụ được phân công” khi làm việc. Tuy nhiên, phần ý kiến còn lại “không nên sáng tạo gì thêm để khỏi ảnh hưởng tới kết quả chung của cả dây chuyền” của chị là chưa đúng vì chị thiếu tính sáng tạo trong lao động. Ngoài việc cần cù, chăm chỉ thì cần sáng tạo để có thể rút ngắn thời gian làm việc nhưng vẫn đảm bảo chất lượng, đồng thời tăng năng suất lao động và cải tiến được mẫu mã.

• Nếu em là chị H, em sẽ cùng các đồng nghiệp trong dây chuyền sản xuất tích cực đổi mới, sáng tạo cách làm để có thể tăng năng suất, cải thiện mẫu mã áo sơ mi.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá và chuẩn kiến thức. 

- GV chuyển sang nội dung mới.

D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

a. Mục tiêu: HS vận dụng những kiến thức đã học vào thực tiễn cuộc sống. 

b. Nội dung: GV hướng dẫn HS thực hiện nhiệm vụ tại nhà. 

c. Sản phẩm:

- Bài chia sẻ về một tấm gương lao động cần cù, sáng tạo mà em biết. Bài học kinh nghiệm cho bản thân.

- Một sản phẩm thiết kế thể hiện sự sáng tạo từ những vật liệu tái chế.

d. Tổ chức thực hiện:

Nhiệm vụ 1: Viết bài chia sẻ về một tấm gương lao động cần cù, sáng tạo mà em biết. Em học tập được điều gì từ tấm gương đó?

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS làm việc cá nhân và thực hiện nhiệm vụ: Em hãy viết bài chia sẻ về một tấm gương lao động cần cù, sáng tạo mà em biết. Em học tập được điều gì từ tấm gương đó?

- GV hướng dẫn HS: Để viết bài chia sẻ, có thể dựa vào một số gợi ý sau:

+ Tên của tấm gương lao động cần cù đó?

+ Những việc làm, lời nói, hành động, thái độ,…của người đó thể hiện tính cần cù, sáng tạo trong lao động như thế nào?

+ Việc làm của họ đã đóng góp gì cho tập thể, cộng đồng,...

+ Em học hỏi được gì cho bản thân?

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS làm việc cá nhân, sưu tầm thông tin, tư liệu, hình ảnh trên sách, báo, internet,…để viết bài giới thiệu.

- GV theo dõi quá trình HS thực hiện, hướng dẫn, hỗ trợ (nếu cần thiết). 

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

HS nộp sản phẩm vào bài học sau. 

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

GV chuyển sang nhiệm vụ mới. 

Nhiệm vụ 2: Thiết kế một sản phẩm thể hiện sự sáng tạo từ những vật liệu tái chế

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV chia HS thành 4 nhóm.

- GV yêu cầu các nhóm thực hiện nhiệm vụ: Em hãy cùng các bạn trong nhóm thiết kế một sản phẩm thể hiện sự sáng tạo từ những vật liệu tái chế.

- GV cho trình chiếu cho HS tham khảo một số mẫu ảnh về những sản phẩm được làm từ những vật liệu tái chế:

+ Tái chế đồ thủy tinh:

+ Tái chế từ ống hút:

+ Tái chế bóng đèn cũ:

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS làm việc nhóm, quan sát một số hình ảnh, video trên internet, lên ý tưởng, thảo luận và thực hiện. 

- GV theo dõi quá trình HS thực hiện, hướng dẫn, hỗ trợ (nếu cần thiết). 

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

HS nộp sản phẩm vào bài học sau. 

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

GV nhận xét, củng cố, dặn dò và kết thúc bài học.

HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ

- Ôn lại kiến thức đã học:

+ Khái niệm, biểu hiện của lao động cần cù, sáng tạo.

+ Ý nghĩa của lao động cần cù, sáng tạo.

- Trả lời câu hỏi bài tập 4, 5 (phần Luyện tập) và hoàn thành nhiệm vụ phần Vận dụng.

- Làm bài tập Bài 3 – Sách bài tập Giáo dục công dân 8. 

- Đọc và tìm hiểu trước nội dung Bài 4 – Bảo vệ lẽ phải.