Giáo án powerpoint dạy thêm Ngữ văn 11 chân trời Bài 7 Độc “Tiểu thanh kí”

XIN CHÀO CÁC EM!
CHÀO MỪNG CÁC EM 
ĐẾN VỚI BÀI HỌC HÔM NAY!

KHỞI ĐỘNG

Chia sẻ cảm nhận của bản thân về những đóng góp của Nguyễn Du đối với nền văn hóa dân tộc Việt Nam.

Đóng góp của Nguyễn Du

Chuyển tải được thể thơ lục bát lên một tầm cao mới, ngang hàng với các thể thơ chính thống

Góp phần làm cho Tiếng Việt trở nên giàu đẹp và trong sáng hơn.

Làm cho thế giới biết đến một dân tộc mà ở thời đại Ông đang bị nô dịch có một nền văn hóa phong phú, lâu đời.

ÔN TẬP VĂN BẢN 2: 
ĐỘC “TIỂU THANH KÍ”

NỘI DUNG BÀI HỌC

01

Tìm hiểu chung về văn bản

Dựa vào kiến thức em đã học và trả lời các câu hỏi sau đây:

• Trình bày xuất xứ và bố cục của văn bản Độc “Tiểu Thanh Kí”.
• Giải thích ý nghĩa nhan đề Độc “Tiểu Thanh Kí”.

1. Xuất xứ và bố cục

•       Được viết khi Nguyễn Du đang đi sứ ở Trung Quốc.

•       Hiện chưa rõ tác giả sáng tác bài thơ này trong hoàn cảnh cụ thể  nào, chỉ biết sau khi đọc xong phần dư tập thơ nàng Tiểu Thanh mà viết ra.

Độc “Tiểu Thanh kí" là bài cuối cùng trong Thanh Hiên thi tập của Nguyễn Du.

Tây Hồ hoa uyển tẫn thành khư,

Độc điếu song tiền nhất chỉ thư.

Hai câu đề: Nguyễn Du đọc phần dư cảo Tiểu Thanh để lại.

Chi phấn hữu thần liên tử hậu,

Văn chương vô mệnh lụy phần dư.

Hai câu thực: Số phận tài hoa bạc mệnh của nàng Tiểu Thanh.

Cổ kim hận sự thiên nan vấn,

Phong vận kì oan ngã tự cư.

Hai câu luận: Nỗi thương cảm của Nguyễn Du dành cho nàng Tiểu Thanh.

Bất tri tam bách dư niên hậu,

Thiên hạ hà nhân khấp Tố Như?

Hai câu kết: Thương xót Tiểu Thanh, Nguyễn Du thương cho số phận mình.

2. Nhan đề

Độc “Tiểu Thanh Kí”

Giải nghĩa:

• Độc: đọc
• Tiểu Thanh:  Phùng Tiểu Thanh, người thời Minh (Trung Quốc)
• Tiểu Thanh Kí: truyện về nàng Tiểu Thanh

ü  Nàng Tiểu Thanh là người thông minh, giỏi cầm – kì – thi – họa.

ü  Phải làm vợ lẽ công tử nhà họ Phùng vào năm 16 tuổi.

ü  Kiếp chung chồng ác nghiệt, nàng bị vợ cả đầy ra ở riêng trên Cô Sơn, Tây Hồ (Hàng Châu).

ü  U uất sinh bệnh nàng mất năm 18 tuổi, vợ cả tìm đốt thơ nàng viết, phần còn dư lại được người đời in: Phần di tập (Phần di cảo)

02

Nhắc lại kiến thức bài học

Thảo luận nhóm và trả lời các câu hỏi sau đây:

1. Câu: “Nỗi hờn kim cổ trời khôn hỏi” trong bài “Độc Tiểu Thanh kí” có nghĩa gì? Nỗi hờn (hận) ở đây là gì? Tại sao tác giả cho là không thể hỏi trời được?
2. Em hiểu vì sao Nguyễn Du lại đồng cảm với số phận Tiểu Thanh trong bài “Độc Tiểu Thanh kí”?
3. Em có nhận xét gì về cảm xúc của nhà thơ khi bài thơ “Đọc Tiểu Thanh kí” khép lại?
4. Xác định cảm hứng chủ đạo và thông điệp mà tác giả muốn gửi đến độc giả qua bài thơ.
5. Qua bài “Độc Tiểu Thanh kí”, Nguyễn Du thương xót và đồng cảm với người phụ nữ có tài văn chương mà bất hạnh. Điều đó nói gì về tấm lòng của nhà thơ?

1. Nghĩa của câu “Nỗi hờn kim cổ trời khôn hỏi”

Nỗi hờn kim cổ

Mối hận của người xưa và người thời nay những người phụ nữ hồng nhan thường hay bạc mệnh.

Nỗi hận của người có tài năng thơ phú như tác giả

Thông lệ: những người tài hoa thường hay bạc mệnh (chữ tài gần với chữ tai một vần).

Nỗi hận không chỉ riêng phận bạc Tiểu Thanh mà còn là nỗi hận của những Khuất Nguyên, Đỗ Phủ, Nguyễn Du…