Giáo án PowerPoint ngữ văn 6 Kết nối tri thức bài 7 tiết: Thạch Sanh

Truyện cổ tích

THẠCH SANH

KHỞI ĐỘNG

Bức ảnh dưới đây gợi nhắc về câu chuyện nào?

HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Tìm hiểu chung

Thạch Sanh thuộc thể loại truyện gì? Nhắc lại khái niệm?

- Thể loại: Thuộc truyện cổ tích kể về người dũng sĩ tài năng dũng cảm.

Tìm hiểu chú thích

Các sự kiện trong truyện

- Thạch Sanh ra đời và được dạy các phép thần thông.

- Thạch Sanh gặp Lí Thông, kết nghĩa anh em, nhận đi canh miếu thần thay Lí Thông.

- Thạch Sanh giết chằn tinh, bị Lí Thông cướp công.

- Thạch Sanh giết đại bàng cứu công chúa.

- Thạch Sanh bị bỏ ngục, được giải oan, lấy công chúa.

- Thạch Sanh đánh tan quân 18 nước chư hầu.

- Thạch Sanh nối ngôi vua.

Bố cục

- Đoạn 1: Từ đầu => mọi phép thần thông: Sự ra đời và lớn lên của Thạch Sanh.

- Đoạn 2: Tiếp => phong cho làm quận công: Thạch Sanh chiến thắng Chằn Tinh, bị Lý Thông cướp công.

- Đoạn 3: Tiếp => Hoá kiếp thành bọ hung: Thạch Sanh đánh nhau với đại bàng, cứu công chúa và con trai vua Thuỷ Tề; Lý Thông bị trừng phạt.

- Đoạn 4: Phần còn lại: Hạnh phúc đến với Thạch Sanh.

1. Tìm hiểu chi tiết
2. Nhân vật Thạch Sanh
3. Sự ra đời và lớn lên của Thạch Sanh

Xuất thân cao quý nhưng sống nghèo khó, lương thiện.

1. Nhân vật Thạch Sanh
2. Sự ra đời và lớn lên của Thạch Sanh

Kiểu nhân vật mồ côi, nhà nghèo là một kiểu dạng nhân vật điển hình, xuất hiện trong những câu chuyện cổ tích Việt Nam. Đó cũng là sự hình tượng hoá kiểu thân phận điện hình trong xã hội phong kiến Việt Nam trước đây.

1. Những thử thách và chiến công của Thạch Sanh

Thạch Sanh bị mẹ con Lý Thông lừa đi canh miếu thờ để thế mạng.
=> Thạch Sanh giết chết chằn tinh.

Thạch Sanh xuống hang diệt đại bàng cứu công chúa, bị Lý Thông lừa lấp cửa hang

=> Thạch Sanh cứu thái tử con vua Thủy tề và được vua Thủy tề tặng cây đàn thần.

Hồn chằn tinh và đại bàng bày mưu báo thù, Thạch Sanh bị bắt hạ ngục.

=> Tiếng đàn của Thạch sanh chữa khỏi bệnh cho công chúa, Thạch Sanh được giải oan và kết hôn cùng công chúa.

Hoàng tử 18 nước chư hầu kéo quân sang đánh.

=> Thạch Sanh gảy đàn, quân 18 nước chư hầu xin hàng.

Qua các thử thách, Thạch Sanh đã bộc lộ nhiều phẩm chất đáng quý:

+ Thật thà chất phác,

+ Dũng cảm, tài giỏi,

+ Nhân ái, yêu hoà bình.

2, Nhân vật Lý Thông

- Lừa Thạch Sanh đi canh miếu thờ, cướp công.

- Nhờ Thạch Sanh tìm hang ổ đại bàng, ám hại, cướp công.

- Về quê, bị sét đánh, bị biến thành bọ hung.

- Gian trá, xảo quyệt

- Tàn nhẫn, vô lương tâm:

- Tiểu nhân, bạc nhược, thấp hèn

3. Ý nghĩa một số chi tiết thần kỳ

Thảo luận nhóm trong 5 phút, hoàn thành bảng dưới đây:

Tiếng đàn ... là đại diện cho công lý, thể hiện ước mơ về lẽ công bằng trong xã hội và tinh thần yêu hoà bình của nhân dân ta.

Niêu cơm dù nhỏ nhưng ăn mãi không hết thể hiện ước mơ về một cuộc sống no ấm, tượng trưng cho tấm lòng nhân ái, tư tưởng yêu hoà bình của nhân dân ta.

Các chi tiết tưởng tượng kì ảo mang lại cho truyện màu sắc thần kì, đồng thời thể hiện sự tư tưởng của nhân dân : những người hiền lành, lương thiện sẽ luôn nhận được sự giúp đỡ.

4. Kết thúc truyện

- Thạch Sanh cưới công chúa, lên làm vua.

- Mẹ con Lý Thông bị sét đánh chết

=> Kết thúc có hậu thể hiện ước mơ công lý xã hội (ở hiền gặp lành, ở ác gặp ác) và ước mơ của nhân dân về sự đổi đời

3. Tổng kết

Nội dung, ý nghĩa

- Thạch Sanh là truyện cổ tích về người dũng sĩ diệt chằn tinh, đại bàng cứu người...

- Ý nghĩa: Truyện thể hiện ước mơ, niềm tin của nhân dân về công lý xã hội, sự chiến thắng cuối cùng của những con người chính nghĩa lương thiện.

Nghệ thuật

- Chi tiết tưởng tượng kì ảo

- Khéo kết hợp huyền thoại và thực tế (cốt lõi sự thực lịch sử với những yếu tố hoang đường)

Luyện tập

Câu 1. Truyện Thạch Sanh chứa đựng nhiều nội dung, phản ánh nhiều mặt của cuộc sống, nhưng chung quy lại đều cùng phản ánh một nội dung nào?

1. Đấu tranh chinh phục tự nhiên
2. Đấu tranh chống xâm lược
3. C. Đấu tranh chống sự bất công trong xã hội
4. Đấu tranh giữa thiện và ác

Đáp án D

Câu 2. Nhận xét nêu chính xác về nguồn gốc xuất thân của Thạch Sanh?

1. Từ thế giới tâm linh
2. Từ những người chịu nhiều đau khổ
3. Từ chú bé mồ côi
4. Từ những người đấu tranh quật khởi

Đáp án A

Câu 3. Tác giả dân gian kể về sự ra đời và lớn lên của Thạch Sanh trong mối quan hệ giữa đời sống thần thánh với đời sống trần gian với mục đích gì?

1. Thể hiện ước mơ về sức mạnh thần kì chiến thắng thiên nhiên
2. Thỏa mãn ước mơ có sức mạnh thần kì để chiến thắng giặc ngoại xâm
3. C. Thỏa mãn trí tưởng tượng bay bổng, hết sức thực tế của nhân dân ta trong cuộc sống
4. Ca ngợi phẩm chất, tài năng nhân vật cũng như chính nhân dân lao động

Đáp án C

Câu 4. Thông qua hình tượng Thạch Sanh, nhân dân ta muốn bày tỏ tình cảm gì?

1. Yêu mến, tự hào về con người có phẩm chất như Thạch Sanh
2. Gửi gắm ước mơ về hạnh phúc, công bằng xã hội
3. Ca ngợi sức mạnh trí tuệ, cơ bắp của người nông dân
4. Lí tưởng hóa nhân vật theo tiêu chuẩn, nguyện vọng của mình

Đáp án A

Câu 5. Ước mơ của nhân dân muốn gửi gắm trong cuộc chiến cái thiện thắng cái ác, về công bằng xã hội

1. Mẹ con Lí Thông bị trừng phạt
2. Thạch Sanh vượt qua được hoạn nạn, giúp vua dẹp xâm lăng
3. Thạch Sanh được vua gả công chúa cho
4. Thạch Sanh lấy công chúa, lên làm vua

Đáp án A

BÀI VỀ NHÀ

Dũng sĩ là người có lòng dũng cảm, chiến đấu diệt trừ cái ác, bảo vệ cuộc sống của cộng đồng. Viết đoạn văn 5-7 câu kể về một dũng sĩ mà em gặp ngoài đời hoặc biết qua sách báo, truyện kể.