Giáo án powerpoint tin học 10 kì 2 cánh diều

I. GIÁO ÁN WORD TIN HỌC 10 CÁNH DIỀU KÌ 2

Ngày soạn: .../.../...

Ngày dạy: .../.../...

BÀI 18: LẬP TRÌNH GIẢI QUYẾT BÀI TOÁN TRÊN MÁY TÍNH (2 TIẾT)

1. MỤC TIÊU:
2. Kiến thức, kĩ năng: Học xong bài này, HS đạt các yêu cầu sau:

• Trình bày tóm tắt được các bước cần thực hiện khi giải một bài toán bằng lập trình trên máy tính với một ngôn ngữ lập trình bậc cao.

2. Năng lực

 - Năng lực chung:

• Năng lực tự chủ và tự học trong tìm tòi khám phá
• Năng lực giao tiếp và hợp tác trong trình bày, thảo luận và làm việc nhóm
• Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo trong thực hành, vận dụng.

Năng lực riêng:

• HS hiểu được các bước của quá trình giải bài toán trên máy tính: xác định bài toán, tìm thuật toán và cách tổ chức dữ liệu, viết chương trình, kiểm thử chương trình.

3. Phẩm chất

• Có ý thức học tập, ý thức tìm tòi, khám phá và sáng tạo, có ý thức làm việc nhóm, tôn trọng ý kiến các thành viên khi hợp tác.
• Chăm chỉ tích cực xây dựng bài, có trách nhiệm, chủ động chiếm lĩnh kiến thức theo sự hướng dẫn của GV.

1. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
2. Đối với GV: SGK, Tài liệu giảng dạy, giáo án, đồ dùng dạy học.
3. Đối với HS: SGK, SBT, vở ghi, giấy nháp, đồ dùng học tập (bút, thước...), bảng nhóm, bút viết bảng nhóm.

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

1. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG (MỞ ĐẦU)
2. a) Mục tiêu:

- Tạo tâm thế, hứng thú cho HS vào bài học mới.

1. b) Nội dung: HS đọc tình huống mở đầu, suy nghĩ trả lời câu hỏi.
2. c) Sản phẩm: HS trả lời được câu hỏi mở đầu.
3. d) Tổ chức thực hiện:

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:

- GV đặt vấn đề:

Theo em, cách phát biểu đề bài của một bài tập trong tin học và trong toán học thường khác nhau ra sao?

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ: HS quan sát và chú ý lắng nghe, thảo luận nhóm đôi hoàn thành yêu cầu.

Bước 3: Báo cáo, thảo luận: GV gọi một số HS trả lời, HS khác nhận xét, bổ sung.

Câu trả lời dự kiến:

Bài tập trong tin học thường đặt ra để giải quyết với những bộ dữ liệu đầu vào khác nhau. Phần lớn bài toán học có dữ liệu cụ thể để tính ra kết quả cuối cùng hoặc đưa ra các công thức tổng quát.

Bài tập tin học thường có ngữ cảnh thực tế nhiều hơn, bài toán học thì ta giải quyết với biến số, hình học, ....

Bước 4: Kết luận, nhận định: GV đánh giá kết quả của HS, trên cơ sở đó dẫn dắt HS vào bài học mới.

1. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI

Hoạt động 1: Quá trình giải một bài toán bằng lập trình

1. a) Mục tiêu:

- HS nêu được các bước để giải bài toán bằng lập trình.

1. b) Nội dung:

 HS đọc SGK, nghe giảng, thực hiện các nhiệm vụ được giao, suy nghĩ trả lời câu hỏi.

1. c) Sản phẩm: HS hình thành được kiến thức bài học.
2. d) Tổ chức thực hiện:

II. GIÁO ÁN POWERPOINT TIN HỌC 10 CÁNH DIỀU KÌ 2

VUI MỪNG CHÀO ĐÓN CẢ LỚP ĐẾN VỚI TIẾT HỌC HÔM NAY!

KHỞI ĐỘNG

Theo em, cách phát biểu đề bài của một bài tập trong tin học và trong toán học thường khác nhau ra sao?

Gợi ý

Bài tập trong tin học:

• Thường đặt ra để giải quyết với những bộ dữ liệu đầu vào khác nhau.
• Có ngữ cảnh thực tế nhiều hơn.

Bài tập trong toán học:

• Phần lớn có dữ liệu cụ thể để tính ra kết quả cuối cùng hoặc đưa ra các công thức tổng quát.
• Giải quyết với biến số, hình học...

BÀI 18: LẬP TRÌNH GIẢI QUYẾT BÀI TOÁN TRÊN MÁY TÍNH (2 Tiết)

NỘI DUNG BÀI HỌC

1. Quá trình giải một bài toán bằng lập trình

Hoạt động 1: Việc lập trình trên máy tính để giải quyết một bài toán gồm những bước nào?

• Nghiên cứu bài toán
• Tìm thuật toán và cách tổ chức dữ liệu.
• Viết chương trình, tạo ra bộ dữ liệu để kiểm thử, kiểm thử và sửa lỗi (nếu có).

Ví dụ

Bài toán quản lí tiền điện:

Em có dữ liệu về số tiền mà gia đình em chi trả cho tiêu thụ điện trong mỗi tháng của năm vừa rồi. Hãy tính tổng số tiền điện gia đình em phải trả cho cả năm, tính số tiền điện trung bình phải trả mỗi tháng và liệt kê các tháng dùng nhiều điện hơn trung bình cho mỗi tháng.

Tóm tắt bài toán:

Chương trình giải bài toán Quản lí tiền điện như sau:

KẾT LUẬN: Các bước giải bài toán trên máy tính

Bướ 1: Xác định bài toán.

Bước 2: Tìm thuật toán bài toàn và cách tổ chức dữ liệu.

Bước 3: Viết chương trình.

Bước 4: Kiểm thử, chạy và hiệu chỉnh chương trình.

2. Các bước giải bài toán bằng lập trình

Em hãy tìm hiểu thông tin trong SGK, kết hợp kiến thức đã biết và trả lời các câu hỏi sau:

• Ở bước 1: xác định bài toán, ta phải thực hiện công việc gì?
• Ở bước 2: tìm thuật toán, ta phải thực hiện công việc gì?
• Theo em, các yếu tố cơ bản của ngôn ngữ lập trình bậc cao là gì?

Liên hệ

Em hãy liên hệ bản thân đã từng sử dụng các yếu tố sau đây trong những chương trình nào?

• Các lệnh nhập dữ liệu đưa ra kết quả.
• Các kiểu dữ liệu.
• Các câu lệnh thể hiện cấu trúc rẽ nhánh, cấu trúc lặp của thuật toán.
• Một số chương trình con trong thư viện math của Python.

KẾT LUẬN: Các bước giải bài toán bằng lập trình

1. a) Xác định bài toán

Xây dựng mô hình toán học, xác định được mối quan hệ giữa các đại lượng đã cho với đại lượng cần tìm.

1. b) Tìm thuật toán giải bài toán và cách tổ chức dữ liệu

Tìm thuật toán dựa trên kết quả của bước 1, đồng thời xác định cách tổ chức dữ liệu có thể sử dụng tương ứng với thuật toán.

1. c) Viết chương trình

Yếu tố cơ bản của một ngôn ngữ lập trình:

• Bảng chữ cái (bộ các kí tự được phép sử dụng) của ngôn ngữ.
• Quy định về cách viết các thành tố như: tên, câu lệnh, biểu thức.
• Loại dữ liệu cơ sở có thể lưu trữ và xử lí.
• Các phép tính và loại câu lệnh có thể thực hiện.
• Các kiểu dữ liệu có cấu trúc.
• Thư viện chương trình con cung cấp sẵn cho người lập trình.

Khi viết chương trình cần sử dụng được:

• Các lệnh nhập dữ liệu vào và đưa kết quả ra.
• Các kiểu dữ liệu như: số nguyên, số thực, xâu kí tự, danh sách… và cách dùng chúng.
• Các câu lệnh tương ứng thể hiện cấu trúc rẽ nhánh, cấu trúc lặp của thuật toán.
• Các chương trình con đã cung cấp sẵn trong các thư viện của ngôn ngữ lập trình đó và cách tự xây dựng chương trình con.

Có bao nhiêu chế độ dịch chương trình viết trên ngôn ngữ lập trình bậc cao? Kể tên và nêu sự khác nhau giữa chúng.

Có hai chế độ dịch chương trình viết trên ngôn ngữ lập trình bậc cao sang ngôn ngữ máy là biên dịch (Compiler) và thông dịch (Interpreter).

LUYỆN TẬP

Bài 1 (SGK - tr123): Có nhất thiết phải tìm được thuật toán trước khi viết chương trình để giải bài toán đó không?

Có. Vì thuật toán là cách giải bài toán, lập trình là chuyển giao cách giải bài toán cho máy tính, chương trình là bản mô tả thuật toán bằng ngôn ngữ lập trình để máy tính theo đó thực hiện việc giải bài toán.

Bài 2 (SGK-tr123). Nếu muốn học một ngôn ngữ lập trình bậc cao, em sẽ phải tìm hiểu những gì ở ngôn ngữ lập trình đó?

• Bảng chữ cái (bộ các kí tự được phép sử dụng) của ngôn ngữ.
• Quy định về cách viết các thành tố như: tên, câu lệnh, biểu thức.
• Loại dữ liệu cơ sở có thể lưu trữ và xử lí.
• Các phép tính và loại câu lệnh có thể thực hiện.
• Các kiểu dữ liệu có cấu trúc.
• Thư viện chương trình con cung cấp sẵn cho người lập trình.

VẬN DỤNG

Em hãy giới thiệu một bài toán thực tế mà em biết và trình bày các bước cần thực hiện để giải quyết bài toán đó bằng máy tính.

Ví dụ bài toán thực tế: Lấy ra sản phẩm có giá bán nhỏ nhất trong tất cả các sản phẩm.

Xác định bài toán là tìm số nhỏ nhất trong dãy các số nguyên.

Thuật toán tìm số nhỏ nhất trong dãy số nguyên:

Bước 1: Nhập n và các giá trị a₁, a₂,..., a_n.

Bước 2:

Tìm max của a₁, a₂,..., a_n

Bước 3:

Đưa ra kết quả

Viết chương trình: Chương trình tham khảo

Câu hỏi tự kiểm tra:

Trong các câu sau đây, những câu nào đúng?

1) Kết quả của bước xác định bài toán có ý nghĩa quan trọng đối với bước tìm thuật toán giải bài toán.

2) Nếu không biết thuật toán của một bài toán thì không thể viết được chương trình để máy tính giải quyết bài toán đó.

3) Việc viết chương trình không liên quan gì đến thuật toán và cách tổ chức dữ liệu.

4) Chỉ cần kiểm thử một chương trình khi không thực hiện được chương trình và gặp báo lỗi trên màn hình.

HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ

Ôn tập kiến thức đã học

Hoàn thành bài tập trong SBT

Chuẩn bị trước bài sau - Bài 19