Giáo án và PPT Âm nhạc 4 kết nối Tiết 7: Thường thức âm nhạc Giới thiệu đàn tranh; Nghe nhạc Lí ngựa ô

TIẾT 7: THƯỜNG THỨC ÂM NHẠC: GIỚI THIỆU ĐÀN TRANH. NGHE NHẠC: LÝ NGỰA Ô

KHỞI ĐỘNG

GV trình chiếu cho HS quan sát hình minh họa SGK tr.13, yêu cầu HS thảo luận cặp đôi và trả lời câu hỏi

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

1. Thường thức âm nhạc – Giới thiệu đàn tranh

a) Tìm hiểu về đàn tranh

Mô tả hình dáng, cấu tạo đàn tranh và cách diễn tấu.

Sản phẩm dự kiến

+ Hình dáng, cấu tạo: Đàn tranh là nhạc cụ truyền thống, phố biến.

• Có 16 dây, có hình hộp dài. 

• Khung đàn hình thang có chiều dài khoảng 110 - 120 cm. 

• Đầu lớn rộng khoảng 25 - 30 cm là đầu có lỗ và con chắn để mắc dây. 

• Đầu nhỏ rộng khoảng 15 - 20 cm gắn các khoá lên dây chéo qua mặt đàn. 

• Mặt đàn làm bằng ván gỗ dày khoảng 0,05 cm uốn hình vòm. 

• Ngựa đàn (còn gọi là con hạn) nằm ở khoảng giữa để gác dây và có thể di chuyển để điều chỉnh âm thanh. 

• Dây đàn ngày xưa được làm bằng dây tơ, ngày nay được thay thế bằng kim loại với các cỡ dây khác nhau. 

+ Cách chơi: 

• Người chơi thường đeo 3 móng gảy vào ngón cái, ngón trỏ và ngón giữa để gảy vào dây đàn. 

• Móng gảy làm bằng các chất liệu khác nhau như kim loại, sừng hoặc đổi mối. 

• Ngón chơi truyền thống của đàn tranh là những quãng tám rải hoặc chập. 

• Ngón đặc trưng nhất là vuốt trên các dây và gảy dây.

+ Âm thanh: 

• Trầm ấm, lúc thì trong trẻo, lanh lảnh, diễn tả được những giai điệu vui, buồn. 

• Đàn tranh có thể độc tấu, hoà tấu, đệm cho hát, ngâm thơ, tham gia vào các dàn nhạc dân tộc tổng hợp hoặc kết hợp với dàn nhạc giao hưởng, đàn nhạc điện tử.

b) Nghe và cảm nhận âm sắc của đàn tranh qua trích đoạn tác phẩm Xuân quê hương (sáng tác Xuân Khải)

+ Em có cảm nhận gì sau khi nghe bản hòa tấu đàn tranh?

+ Em đã từng được nghe chưa? 

+ Em nghe ở đâu?

Sản phẩm dự kiến

Bản nhạc hòa tấu đàn tranh tác phẩm Xuân quê hương (sáng tác Xuân Khải) với sự trầm ấm, du dương, mượt mà của nhạc cụ hòa tấu đã mang đến cho người nghe những sự xao xuyến, gợi lên tình cảm yêu quê hương, đất nước. 

2. Nghe nhạc Lí ngựa ô – Dân ca Nam Bộ

+ Em đã được nghe bản hòa tấu này chưa? Em nghe ở đâu?

+ Em nhận ra các nhạc cụ nào trong dàn nhạc?

+ Hãy nêu tính chất âm nhạc của bản nhạc?

+ Em có thích bản nhạc này không? Vì sao?

Sản phẩm dự kiến

+ Lý ngựa ô là bài dân ca phù hợp với mọi tầng lớp, mọi lứa tuổi. 

+ Bài dân ca chứa đựng những yếu tố vui nhộn, tinh nghịch, thể hiện ước mơ của chàng trai sẽ trở nên giàu có với những đồ dùng quý giá, đắt tiền và lấy được người con gái xinh đẹp mà anh yêu thương. 

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG – TRẢI NGHIỆM

HS hoàn thành phiếu học tập

Sản phẩm dự kiến

Nghe lại bản nhạc Lý ngựa ô – Dân ca Nam Bộ, gõ đệm theo hoặc sáng tạo động tác múa minh họa cho bản nhạc.