Giáo án và PPT Âm nhạc 8 chân trời Chủ đề 6: Về miền quan họ

CHỦ ĐỀ 6: VỀ MIỀN QUAN HỌ

 HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

- GV cho HS nghe trích đoạn bài hát và gõ đệm theo 2 trích đoạn bài hát Lí cây bông và Cây trúc xinh:

https://www.youtube.com/watch?v=iip1SAiaMlk (0:50 – 1:40) – Lí cây bông.

https://www.youtube.com/watch?v=ad_wgPNfdIE (0:20 – 1:02) – Cây trúc xinh.

- GV đặt câu hỏi yêu cầu HS thảo luận và trả lời: Trong hai bài trên, bài nào là của Dân ca Quan họ Bắc Ninh? Em hãy kể thêm các bài Dân ca Quan họ Bắc Ninh mà em biết.

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1. Hát bài hát: Lí cây đa

GV đặt câu hỏi hướng dẫn học sinh tìm hiểu:

• Trình bày hiểu biết của em về quan họ.

• Em hãy nêu cảm nhận về tính chất âm nhạc và nội dung ý nghĩa của bài hát.

Sản phẩm dự kiến:

- Dân ca Quan họ Bắc Ninh:

+ Là thể loại dân ca đặc sắc của vùng Kinh Bắc xưa, nổi tiếng ở Bắc Ninh nên thường được gọi là Dân ca Quan họ Bắc Ninh.

+ Quan họ được diễn xướng theo lối hát giao duyên, đối đáp giữa các liền anh, liền chị.

- Bài hát Lí cây đa: Bài hát giúp chúng ta hiểu thêm về truyền thống dân tộc mang làn điệu duyên dáng, trữ tình, có phong cách riêng, đồng thời tăng vẻ đẹp của thơ ca quan họ Bắc Ninh.

Hoạt động 2. Nhạc cụ thể hiện tiết tấu: Bài thực hành số 4

GV yêu cầu HS thảo luận nhóm: Nhận xét các mẫu tiết tấu dưới đây:

Sản phẩm dự kiến:

* Mẫu tiết tấu a:

- Nhịp: 2/4 (có hai phách trong mỗi ô nhịp, mỗi phách bằng một nốt đen).

- Tiết tấu: Gồm một nốt đen, một dấu lặng đen, một nốt đen và một dấu lặng đen.

- Đặc điểm: Mẫu tiết tấu này có nhịp điệu đơn giản, nhẹ nhàng. Việc sử dụng dấu lặng giữa các nốt đen tạo ra cảm giác ngắt quãng và ngừng nghỉ rõ ràng. Mẫu này có tính chất ổn định, dễ cảm nhận.

* Mẫu tiết tấu b:

- Nhịp: 2/4.

- Tiết tấu: Gồm một loạt các nốt móc kép và nốt đen liên tiếp. Cụ thể, mỗi ô nhịp có bốn nốt móc kép (mỗi nốt có giá trị bằng một phần tư nốt đen) và hai nốt đen.

- Đặc điểm: Mẫu tiết tấu này nhanh hơn và phức tạp hơn so với mẫu a. Nhịp điệu liên tục và không có dấu lặng, tạo ra cảm giác gấp gáp, dồn dập.

Hoạt động 3. Lí thuyết âm nhạc: Đảo phách

GV đặt câu hỏi yêu cầu HS thảo luận và trả lời câu hỏi:

• Em hãy nêu khái niệm đảo phách.

• Có mấy hình thức đảo phách thường gặp?

Sản phẩm dự kiến:

* Đảo phách:

- Đảo phách là hiện tượng một âm bắt đầu vang lên ở phách nhẹ hoặc phần nhẹ của phách ngân sang phách mạnh hoặc phần mạnh của phách tiếp theo. Hiện tượng này làm thay đổi trọng âm của âm thanh dẫn đến sự thay đổi nhịp điệu đều đặn của bản nhạc.

* Một số hình thức đảo phách thường gặp:

- Đảo phách trong cùng một ô nhịp:

- Đảo phách từ ô nhịp này đến ô nhịp khác(đảo phách qua ô nhịp):

……

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học,GV yêu cầu HS luyện tập làm bài

Câu 1: Dân ca Quan họ Bắc Ninh nổi tiếng ở vùng nào?

A. Vùng đồng bằng sông Cửu Long

B. Vùng Kinh Bắc

C. Vùng Tây Nguyên

D. Vùng duyên hải miền Trung 

Câu 2: Quan họ Bắc Ninh được diễn xướng theo lối hát nào?

A. Hát bè

B. Hát đơn ca

C. Hát giao duyên, đối đáp

D. Hát đồng ca 

Câu 3: Bài hát "Lí cây đa" giúp chúng ta hiểu thêm về điều gì?

A. Truyền thống dân ca của miền Nam

B. Làn điệu trữ tình của dân ca Bắc Ninh

C. Phong cách nhạc trẻ hiện đại

D. Nhạc cụ truyền thống

Câu 4: Khái niệm "đảo phách" trong âm nhạc là gì?

A. Hiện tượng một âm bắt đầu vang lên ở phách nhẹ và kết thúc ở phách mạnh

B. Hiện tượng một âm chỉ vang lên ở phách mạnh

C. Hiện tượng một âm bắt đầu vang lên ở phách mạnh và kết thúc ở phách nhẹ

D. Hiện tượng một âm vang lên đều đặn trong cả ô nhịp

Câu 5: Có mấy hình thức đảo phách thường gặp?

A. 1 hình thức

B. 2 hình thức

C. 3 hình thức

D. 4 hình thức

Sản phẩm dự kiến:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Em hãy kể tên một số bài hát Quan họ mà em đã được học hoặc nghe qua. Nêu cảm nhận của em về một trong những bài hát đó, đặc biệt là về giai điệu và cảm xúc mà bài hát mang lại.

Câu 2: Nếu em được tham gia một buổi biểu diễn về Dân ca Quan họ Bắc Ninh, em sẽ chọn thể hiện bài hát nào? Hãy giải thích lý do tại sao em chọn bài hát đó và nêu một số nét đặc trưng của bài hát trong lối hát Quan họ.