Giáo án và PPT Âm nhạc 8 chân trời Chủ đề 4: Nhịp điệu quê hương

CHỦ ĐỀ 4: NHỊP ĐIỆU QUÊ HƯƠNG

 HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

- GV cho HS nghe trích đoạn bài hát và gõ đêm hoặc vận động nhẹ nhàng theo 2 bài hát Khi vui xuân sang và Lí dĩa bánh bò:

Link bài Khi vui xuân sang:

https://www.youtube.com/watch?v=G781MSzCaLA&t=21s (0:04 – 0:49)

Link bài hát Lí dĩa bánh bò: https://www.youtube.com/watch?v=D_AqmBAYoig (0:12 – 1:15)

- GV đặt câu hỏi cho HS: Trong hai bài trên, bài nào là bài chèo? Bài còn lại có xuất xứ ở đâu?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1. Hát bài hát: Khi vui xuân sang

GV đặt câu hỏi hướng dẫn học sinh tìm hiểu:

• Trình bày hiểu biết của em về nghệ thuật chèo.

• Em hãy nêu cảm nhận về tính chất âm nhạc và nội dung ý nghĩa của bài hát

Sản phẩm dự kiến:

- Nghệ thuật chèo:

+ Là một trong những nghệ thuật đặc sắc của sân khấu truyền thống Việt Nam (từ thế kỉ X – ngày nay).

+ Phát triển mạnh ở vùng châu thổ sông Hồng.

+ Hình thức nghệ thuật: âm nhạc, múa, kịch,…

+ Hệ thống làn điệu của chèo phong phú, diễn tả đa dạng cung bậc cảm xúc của con người (nhiều làn điệu bắt nguồn từ dân ca).

Ví dụ: làn điệu chèo Tứ quý.

- Bài hát Khi mùa xuân sang:

+ Bài hát có cấu trúc đoạn nhạc, phần đặt lời mới của Hoàng Anh theo điệu Tứ quý.

+ Giai điệu của bài mang đến không khí đầm ấm, náo nức, rộn ràng của những ngày đầu xuân, là niềm mong ước cuộc sống ấm no, hạnh phúc cho mọi nhà.

Hoạt động 2. Nhạc cụ: Nhạc cụ thể hiện tiết tấu: Bài thực hành số 3

GV đặt câu hỏi yêu cầu HS thảo luận:

- Nhận xét các mẫu tiết tấu dưới đây:

Sản phẩm dự kiến:

Tiết tấu a:

- Nhịp: 2/4

- Tiết tấu ô nhịp đầu là 1 nốt đen và 1 dấu lặng đen và tiết tấu ô nhịp 2 tương tự

Tiết tấu b:

- Nhịp: 2/4

- Tiết tấu ô nhịp đầu là 1 nốt đen và hai nốt móc đơn và tiết tấu ô nhịp 2 tương tự.

Tiết tấu c:

- Nhịp: 2/4

- Tiết tấu ô nhịp 1 là 4 nốt móc đơn và ô nhịp 2 là 1 nốt đen và 1 dấu lặng đen.

Hoạt động 3. Nhạc cụ thể hiện giai điệu: Sáo recorder: Nốt Pha, Bài thực hành số 3

GV yêu cầu HS trao đổi theo nhóm:

• Chỉ ra các kí hiệu đã học (loại nhịp, nhịp độ, cao độ, trường độ) trong Bài thực hành số 3 - Long Hổ

• Chỉ ra các kí hiệu đã học (loại nhịp, nhịp độ, cao độ, trường độ) trong Bài thực hành số 3 - Thằng Cuội

Sản phẩm dự kiến:

* Các kí hiệu đã học trong Bài thực hành số 3 - Long Hổ:

- Loại nhịp: 2/4

- Nhịp độ: Hơi nhanh, sôi nổi

- Cao độ: F-G-A-C-D

- Trường độ: nốt móc đơn, nốt đen

- Kí hiệu: Dấu nối, dấu kết bài.

* Các kí hiệu đã học trong Bài thực hành số 3 - Thằng Cuội:

- Loại nhịp: 2/4

- Nhịp độ: Chậm vừa

- Cao độ: C-D-E-G-A

- Trường độ: nốt móc đơn, nốt đen, nốt đen chấm

- Kí hiệu: Dấu nối, dấu kết bài, dấu quay lại, dấu kết bài.

……

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học,GV yêu cầu HS luyện tập làm bài

Câu 1: Nghệ thuật chèo phát triển mạnh ở vùng nào của Việt Nam?

A. Miền Trung

B. Vùng núi phía Bắc

C. Châu thổ sông Hồng

D. Tây Nguyên 

Câu 2: Hệ thống làn điệu của chèo có đặc điểm nào sau đây?

A. Đơn điệu và lặp lại

B. Phong phú và diễn tả đa dạng cảm xúc

C. Bắt nguồn từ âm nhạc hiện đại

D. Chỉ bao gồm các giai điệu buồn 

Câu 3: Làn điệu chèo Tứ quý được sử dụng trong bài hát nào dưới đây?

A. Bài ca không quên

B. Như có Bác trong ngày đại thắng

C. Khi mùa xuân sang

D. Chiều lên bản thượng

Câu 4: Bài hát "Khi mùa xuân sang" mang đến không khí nào?

A. Buồn bã và lặng lẽ

B. Đầm ấm, náo nức và rộn ràng

C. Tĩnh lặng và sâu lắng

D. Hoang dã và tự do

Câu 5: Nghệ thuật chèo bắt đầu phát triển từ thời kỳ nào?

A. Thế kỷ VIII

B. Thế kỷ X

C. Thế kỷ XII

D. Thế kỷ XV

Sản phẩm dự kiến:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Hãy chọn một làn điệu dân ca hoặc bài hát quê hương mà em yêu thích. Em hãy phân tích cách nhịp điệu và giai điệu của bài hát đó thể hiện được nét đặc trưng của vùng miền mà bài hát đại diện.

Câu 2: Em hãy sáng tác một đoạn nhạc ngắn hoặc viết lời mới cho một làn điệu dân ca dựa trên nhịp điệu quê hương mà em cảm nhận được từ cuộc sống xung quanh. Hãy trình bày ý tưởng sáng tác của em.