Giáo án và PPT Kinh tế pháp luật 11 chân trời Bài 4: Thất nghiệp trong kinh tế thị trường

BÀI 4. THẤT NGHIỆP TRONG KINH TẾ THỊ TRƯỜNG

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV yêu cầu HS thảo luận và trả lời:

Hãy chia sẻ một số trường hợp người lao động không có việc làm, không có thu nhập mà em biết và cho biết nguyên nhân của tình trạng này?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

HOẠT ĐỘNG I. KHÁI NIỆM THẤT NGHIỆP VÀ CÁC LOẠI HÌNH THẤT NGHIỆP

HS thảo luận trả lời câu hỏi: Em hãy nêu khái niệm thất nghiệp và các loại hình thất nghiệp?

Sản phẩm dự kiến:

- Khái niệm thất nghiệp:

Là tình trạng người trong độ tuổi lao động, có khả năng lao động, muốn làm việc nhưng không thể tìm được việc làm ở mức lương thịnh hành.

- Các loại hình thất nghiệp:

+ Căn cứ vào tính chất của thất nghiệp: thất nghiệp tự nguyện, thất nghiệp không tự nguyện.

+ Căn cứ vào nguyên nhân gây thất nghiệp: thất nghiệp tạm thời, thất nghiệp cơ cấu, thất nghiệp chu kì.

HOẠT ĐỘNG II. NGUYÊN NHÂN DẪN ĐẾN THẤT NGHIỆP

HS thảo luận trả lời câu hỏi: Em hãy chỉ ra những nguyên nhân dẫn đến tình trạng thất nghiệp?

Sản phẩm dự kiến:

- Do sự vận động của nền kinh tế:

+ Nền kinh tế trì trệ, suy thoái; sức mua xã hội giảm, doanh nghiệp giảm sản lượng, thu hẹp sản xuất, tinh giản lao động.

+ Cơ cấu nền kinh tế chuyển hướng hiện đại, người lao động không đáp ứng được yêu cầu của công việc mới.

- Do bản thân người lao động:

+ Yếu ngoại ngữ, thiếu chuyên môn – nghiệp vụ cùng các kĩ năng hỗ trợ công việc theo nhu cầu thị trường.

+ Muốn có việc làm mới với mức lương cao hơn.

HOẠT ĐỘNG III. HẬU QUẢ CỦA THẤT NGHIỆP ĐỐI VỚI NỀN KINH TẾ VÀ XÃ HỘI

HS thảo luận trả lời câu hỏi: Theo em, thất nghiệp đem đến hậu quả gì cho nền kinh tế và xã hội?

Sản phẩm dự kiến:

- Đối với nền kinh tế:

+ Giảm tiêu dùng, thu hẹp sản xuất, gây lãng phí nguồn lực sản xuất.

+ Sản lượng sụt giảm, ngân sách thất thu thuế; ảnh hưởng khả năng hỗ trợ phát triển kinh tế của Nhà nước.

- Đối với xã hội:

+ Người lao động giảm thu nhập, cuộc sống khó khăn, đời sống tinh thần bị ảnh hưởng.

+ Tăng chi ngân sách giải quyết trợ cấp thất nghiệp và tệ nạn xã hội, ảnh hưởng đầu tư phát triển xã hội.

HOẠT ĐỘNG IV. VAI TRÒ CỦA NHÀ NƯỚC TRONG VIỆC KIỂM SOÁT VÀ KIỀM CHẾ THẤT NGHIỆP

HS thảo luận trả lời câu hỏi: Theo em, Nhà nước có vai trò gì trong việc kiểm soát và kiềm chế thất nghiệp?

Sản phẩm dự kiến:

- Nhà nước giữ vai trò kiểm soát và kiềm chế thất nghiệp qua các chính sách như:

+ Chính sách hỗ trợ, phát triển kinh tế, tạo việc làm;

+ Chính sách an sinh xã hội;

+ Chính sách giải quyết việc làm.

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Câu 1: Em hãy cho biết khái niệm của thất nghiệp là gì?    

A. Là tình trạng người trong độ tuổi lao động tìm được việc làm phù hợp cho bản thân mình

B. Là tình trạng người dân đều đem sức lao động của mình cống hiến vì sự phát triển chung của xã hội

C.Là tình trạng người lao động mong muốn có việc làm nhưng chưa tìm được việc làm

D. Là tình trạng công việc ùn ứ không có người giải quyết

Câu 2: Các doanh nghiệp sản xuất giấy của Việt Nam luôn phải chú trọng cải tiến kĩ thuật, đổi mới công nghệ sản xuất là đang đảm bảo cơ chế thị trường theo nguyên tắc của quy luật nào? 

A. cạnh tranh. 

B. cung - cầu. 

C. giá cả. 

D. lợi nhuận. 

Câu 3: Đặc trưng cơ bản nhất của cơ chế thị trường là gì? 

A. cạnh tranh khắc nghiệt. 

B. giá cả biến động. 

C. giá cả bình ổn. 

D. động lực lợi nhuận. 

Câu 4: Nếu muốn sản xuất kinh doanh để tồn tại và phát triển trong cơ chế thị trường thì con đường cơ bản phải làm gì? 

A. Năng động, sáng tạo, nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm. 

B. Chú trọng đến năng suất lao động. 

C. Chỉ cần bỏ vốn đầu tư nhiều. 

D. Kêu gọi vốn đầu tư nước ngoài. 

Câu 5: Chức năng cung cấp thông tin của giá cả thị trường là

A. Công cụ để Nhà nước thực hiện quản lí, kích thích, điều tiết nền kinh tế.

C. Góp phần điều tiết quy mô sản xuất, cân đối cung – cầu.

C. Để các chủ thể kinh tế đưa ra những quyết định mở rộng hay thu hẹp sản xuất, tăng hay giảm tiêu dùng.

D. Hạn chế những nhược điểm cơ bản của thị trường.

Sản phẩm dự kiến:

Câu 1: B

Câu 2: A

Câu 3: C

Câu 4: A

Câu 5: C

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Em đồng tình hay không đồng tình với nhận định nào sau đây?

1. Người lao động không tìm được việc làm do cơ cấu kinh tế thay đổi theo hướng hiện đại là thuộc loại hình thất nghiệp chu kì.

2. Cơ cấu nền kinh tế chuyển hướng hiện đại, nhiều ngành nghề mới xuất hiện, tạo nhiều việc làm nên người lao động sẽ không bị thất nghiệp.

3. Thất nghiệp trong xã hội càng gia tăng sẽ làm giảm tiêu dùng, thu hẹp sản xuất gây lãng phí nguồn lực sản xuất.

4. Nếu không giỏi ngoại ngữ, yếu về giao tiếp thì người lao động sẽ không tìm được việc làm.

5. Chính sách an sinh xã hội trợ cấp cho người bị mất kế sinh nhai là cần thiết cho người không có việc làm, không có thu nhập.

Câu 2: Em hãy nhận biết loại hình thất nghiệp trong các trường hợp sau:

1. Ông B không đáp ứng được yêu cầu của việc làm mới khi doanh nghiệp chuyển đổi sang quy trình sản xuất hiện đại nên phải nghỉ việc.

2. Anh M sau thời gian nghỉ việc để điều trị bệnh nay đang làm hồ sơ xin việc và vẫn chưa tìm được việc làm.

3. Doanh nghiệp A tạm ngưng sản xuất do thiếu đơn hàng, chị P phải nghỉ việc và không tìm được việc làm khác trong tình hình kinh tế thành phố đang đình trệ. Chị mong chờ doanh nghiệp A hồi phục sản xuất, tuyển dụng lại lao động tạm nghỉ việc để chị lại có được việc làm như trước.

Câu 3: Em hãy giải thích nguyên nhân gây ra thất nghiệp trong các thông tin thất nghiệp trong các thông tin, trường hợp sau:

1. Cơ cấu kinh tế chuyển dịch theo hướng hiện đại, nhiều ngành nghề mới ra đời, các ngành nghề cũ thiếu đơn hàng bị mai một dần. Điều này khiến cho một bộ phận người lao động rơi vào tình cảnh thất nghiệp.

2. Sau khi tốt nghiệp Đại học, anh T làm hồ sơ dự tuyển vào một công ty. Anh không được nhận vào làm việc do không đáp ứng được nhiều yêu cầu của công ty.