Giáo án và PPT Vật lí 10 kết nối Bài 1: Làm quen với Vật lí

BÀI 1. LÀM QUEN VỚI VẬT LÍ

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV yêu cầu HS thảo luận và trả lời:

Hãy kể tên các lĩnh vực vật lí mà em đã được học ở cấp Trung học cơ sở.

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

I. TÌM HIỂU ĐỐI TƯỢNG VẬT LÍ VÀ MỤC TIÊU CỦA MÔN VẬT LÍ

Hoạt động 1.

GV đặt câu hỏi hướng dẫn học sinh tìm hiểu:  

Đối tượng của vật lý là?

Sản phẩm dự kiến:

Đối tượng của vật lý là: nghiên cứu tập trung vào các dạng vận động của vật chất, năng lượng.

II. QUÁ TRÌNH PHÁT TRIỂN CỦA VẬT LÝ

Hoạt động 2.

GV đưa ra câu hỏi:

Trình bày quá trình phát triển của vật lí

Sản phẩm dự kiến:

Trải qua 3 giai đoạn chính:

+ GD 1: từ năm 350 TCN đến thế kỉ XVI: Các nhà triết học tìm hiểu thế giới tự nhiên dựa vào quan sát và suy luận chủ quan.

+ GD 2 : từ thế kỉ XVII đến cuối thế kỉ XIX: Các nhà vật lý học tìm hiểu thế giới tự nhiên dựa vào phương pháp thực nghiệm.

+ GD 3: cuối thế kỉ XIX đến nay: Các nhà vật lý tập trung vào các mô hình lý thuyết tìm hiểu thế giới vi mô và dùng thí nghiệm để kiểm chứng.

III. VAI TRÒ CỦA VẬT LÍ ĐỐI VỚI KHOA HỌC, KĨ THUẬT VÀ CÔNG NGHỆ

Hoạt động 3.

GV đưa ra câu hỏi:

• Hãy nêu tên một số thiết bị có ứng dụng các kiến thức về nhiệt.

• Việc sử dụng động cơ nhiệt có những hạn chế nào?

• Vai trò của vật lí?

Sản phẩm dự kiến:

a) Vật lí được coi là cơ sở của khoa học tự nhiên

Vật lí có quan hệ với mọi ngành khoa học. Các khái niệm, định luật, nguyên lí của Vật lí được sử dụng rộng rãi trong mọi lĩnh vực của KHTN, như việc giải thích cơ chế của hiện tượng tự nhiên, hiện tượng trong thế giới sinh học, phản ứng hóa học, hiện tượng trong vũ trụ,...

b) Vật lí là cơ sở của công nghệ

Hiện tượng cảm ứng điện từ, các máy phát điện ra đời là một trong những cơ sở cho sự ra đời của cách mạng công nghiệp lần thư hai vào cuối thế kì XIX.

Từ những năm 70 của thế kỉ XX, các quy trình sản xuất tự động hóa đã được phát triển. Đó là thành tựu nghiên cứu về điện tử, chất bán dẫn, vi mạch của vật lý. 

-Từ đầu thế kỉ XXI, các thiết bị như máy tính đã xuất hiện. Nó được sử dụng công nghệ hiện đại với vật liệu nano siêu nhỏ . Chúng dựa trên những thành tựu nghiên cứu các lĩnh vực khác nhau của vật lý hiện đại.

=> Cuộc Cách mạng lần thứ tư này có tốc độ và tầm ảnh hưởng vượt xa các cuộc cách mạng công nghiệp trước đó.

c) Vai trò của vật lí trong đời sống.

- Vật lí ảnh hưởng to lớn tới đời sống con người.

- Tuy nhiên việc ứng dụng thành tựu Vật lí còn có thể làm ô nhiễm môi trường sống....

IV. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU VẬT LÍ

Hoạt động 4.

GV đưa ra câu hỏi:

Sản phẩm dự kiến:

1. Phương pháp thực nghiệm

+ B1. Xác định vấn đề cần nghiên cứu

+ B2. Quan sát, thu thập thông tin

+ B3. Đưa ra dự đoán

+ B4. Thí nghiệm kiếm tra dự đoán

+ B5. Kết luận.

2. Phương pháp mô hình

+B1. Xác định đối tượng cần mô hình hóa.

+ B2. Xây dựng mô hình (giả thuyết)

+ B3. Kiểm tra sự phù hợp của mô hình

+ B4. Kết luận

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học,GV yêu cầu HS luyện tập làm bài

Câu 1: Cơ chế của các phản ứng hóa học được giải thích dựa trên kiến thức thuộc lĩnh vực nào của Vật lí?

Câu 2: Kiến thức về từ trường Trái Đất đã giải thích đặc điểm nào của loài chim di trú?

Câu 3: Sự tương tác giữa các thiên thể được giải thích dưạ vào định luật vật lí nào của Newton?

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Hãy kể tên một số mô hình vật chất mà em thấy trong phòng thí nghiệm.

Câu 2: Các phương pháp thường sử dụng của Vật lí

Câu 3: Nêu các bước để xây dựng mô hình