Giáo án và PPT Vật lí 10 kết nối Bài 16: Định luật 3 Newton

BÀI 16: ĐỊNH LUẬT 3 NEWTON (2 TIẾT)

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG (MỞ ĐẦU)

- GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi 1 và 3 ở phần mở đầu bài học: Móc hai lực kế vào nhau rồi kéo một trong hai lực kế như hình sau.

a) Dự đoán xem chỉ số của hai lực kế giống nhau hay khác nhau.

c) Nếu cả hai tiếp tục kéo về hai phía ngược nhau với độ lớn tăng lên thì số chỉ của hai lực kế sẽ thay đổi thế nào?

B.HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI

Hoạt động 1. Định luật 3 Newton

- Khi đốt sợi dây buộc giữa hai xe sẽ có điều gì xảy ra?

- Hãy phát biểu nội dung của định luật 3 Newton?

- Hai lực trực đối có đặc điểm gì?

Sản phẩm dự kiến:

- Khi đốt sợi dây buộc thì hai xe bị lò xo đẩy về hai phía, xe 1 bị đẩy di chuyển về phía bên trái, xe 2 bị đẩy di chuyển về phía bên phải.

- Định luật 3 Newton: Trong mọi trường hợp, khi vật A tác dụng lên vật B một lực thì đồng thời vật B cũng tác dụng trở lại vật A một lực. Hai lực này là hai lực trực đối.

- Đặc điểm của hai lực trực đối:

+ Tác dụng cùng một đường thẳng, ngược chiều nhau, có độ lớn bằng nhau.

+ Điểm đặt lên 2 vật khác nhau.

Hoạt động 2. Các đặc điểm của lực và phản lực.

- GV đặt câu hỏi: Nêu đặc điểm của những tác dụng trong tự nhiên?

- Ví dụ thực tế minh họa cho tác dụng tương hỗ giữa các vật. 

- Trình bày đặc điểm của lực và phản lực. 

Sản phẩm dự kiến:

- Những tác dụng trong tự nhiên luôn là tác dụng tương hỗ tức là những tác dụng lực xảy ra theo hai chiều ngược nhau. 

- Ví dụ thực tế minh họa cho tác dụng tương hỗ giữa các vật:

+ Một số hiện tượng có lợi: Tác dụng tương hỗ giữa mắc treo với áo quần giúp áo quần được giữ vào mắc phơi, không bị rơi xuống đất. 

+ Một số hiện tượng có thể có hại: va chạm giao thông. Khi đang lái xe máy trên đường, xe bất ngờ tông vào vật cản là các phương tiện khác. Lực tương hỗ xảy ra giữa 2 phương tiện có thể dẫn đến nguy hiểm cho người ngồi trên phương tiện như bị bay người về phía trước với vận tốc lớn do quán tính.

- Lực và phản lực có các đặc điểm sau:

+ Lực và phản lực luôn xuất hiện thành từng cặp, xuất hiện hoặc mất đi đồng thời.

+ Lực và phản lực cùng tác dụng theo một đường thẳng, cùng độ lớn nhưng ngược chiều.

+ Lực và phản lực không cân bằng nhau 

+ Cặp lực và phản lực là hai lực cùng loại.

Hoạt động 3. Thí nghiệm minh họa định luật 2 Newton.

- Có những phương án nào minh họa cho định luật 2 Newton?

Sản phẩm dự kiến:

- Có hai phương án nào minh họa cho định luật 2 Newton

+Phương án 1: Lấy vận tốc ban đầu bằng 0.

Từ công thức d= (

=> a = (m/

Thay các giá trị của t, xác định gia tốc a và ghi kết quả vào bảng kết quả thí nghiệm. 

=>So sánh kết quả gia tốc a từ thực nghiệm và lí thuyết.

+ Phương án 2: Lấy vận tốc ban đầu bất kì. 

Tính vận tốc tức thời của vật khi qua cổng quang điện 1 và 2 theo công thức v=.

Tính gia tốc theo thực nghiệm: từ công thức .

Tính gia tốc theo thực nghiệm: a=

=>So sánh kết quả gia tốc a từ thực nghiệm và lí thuyết.

C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

GV yêu cầu HS thực hiện bài tập trắc nghiệm.

Câu 1: Một người có trọng lượng 500 N đứng trên mặt đất. Lực mà mặt đất tác dụng lên người đó có độ lớn?

A. bằng 500 N.

B. nhỏ hơn 500 N.

C. Lớn hơn 500 N.

D. phụ thuộc vào nơi mà người đó đứng trên Trái Đất.

Câu 2: Chọn câu đúng. Cặp "lực và phản lực" trong định luật III Niutơn:

A. tác dụng vào cùng một vật.

B. tác dụng vào hai vật khác nhau.

C. không bằng nhau về độ lớn.

D. bằng nhau về độ lớn nhưng không cùng giá.

Câu 3: Chọn câu phát biểu đúng. Người ta dùng búa đóng một cây đinh vào một khối gỗ.

A. Lực của búa tác dụng vào đinh lớn hơn lực đinh tác dụng vào búa.

B. Lực của búa tác dụng vào đinh nhỏ hơn lực đinh tác dụng vào búa.

C. Lực của búa tác dụng vào đinh về độ lớn bằng lực của đinh tác dụng vào búa.

D. Tùy thuộc đinh di chuyển nhiều hay ít mà lực do đinh tác dụng vào búa lớn hơn hay nhỏ hơn lực do búa tác dụng vào đinh.

Câu 4: Hai đội A và B chơi kéo co và đội A thắng, nhận xét nào sau đây là đúng?

A. Lực kéo của đội A lớn hơn đội B.

B. Đội A tác dụng vào mặt đất một lực có độ lớn nhỏ hơn đội B tác dụng vào mặt đất.

C. Đội A tác dụng vào mặt đất một lực có độ lớn lớn hơn đội B tác dụng vào mặt đất.

D. Lực của mặt đất tác dụng lên hai đội là như nhau.

Câu 5: Cặp “lực và phản lực” trong định luật 3 Newton

A. không cùng bản chất.

B. cùng bản chất.

C. tác dụng vào cùng một vật.

D. bằng nhau về độ lớn nhưng không cùng giá.

Gợi ý đáp án:

D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

GV yêu cầu HS hoạt động hoàn thành bài tập trong sgk.