Giáo án và PPT Vật lí 10 kết nối Bài 29: Định luật bảo toàn động lượng

BÀI  29: ĐỊNH LUẬT BẢO TOÀN ĐỘNG LƯỢNG (2 TIẾT)

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG (MỞ ĐẦU)

- GV cho HS quan sát hình ảnh một người nhảy từ thuyền lên bờ và thuyền bị lùi trở lại: 

- Câu hỏi đặt ra: Vì sao thuyền bị lùi trở lại?

B.HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI

Hoạt động 1. Định luật bảo toàn động lượng.

- Hãy dựa vào SGK và cho biết thế nào là hệ kín?

- Hãy lấy ví dụ về hệ kín.

- Phát biểu nội dung của định luật bảo toàn động lượng. 

- Hãy viết biểu thức định luật bảo toàn động lượng. 

Sản phẩm dự kiến:

- Khái niệm: Một hệ gồm nhiều vật được gọi là hệ kín khi:

+ Không có ngoại lực tác dụng lên hệ

+ Hoặc nếu có thì các lực ấy cân bằng nhau. 

- Ví dụ hệ kín: Khi được phóng, nhiên liệu đốt cháy làm cho tên lửa được phóng ra. Như vậy hệ chỉ có nội lực của các vật của hệ tác dụng lẫn nhau cụ thể là lực do nhiên liệu bị đốt cháy và lực do tên lửa tạo ra, ngoài ra không có tác dụng của những lực khác => Vậy hệ gồm tên lửa và nhiên liệu khi được phóng là một hệ kín.

- Định luật bảo toàn động lượng: Động lượng toàn phần của hệ kín là một đại lượng bảo toàn.

- Gọi vận tốc của vật trước va chạm là và ; sau va chạm là và

=> Biểu thức định luật bảo toàn động lượng của hệ này là:

= = . 

=>= . +. = .+. ’.

Hoạt động 2. Khảo sát hai loại va chạm

- Hãy nêu khái niệm và tính chất của va chạm đàn hồi.

- Nếu sau va chạm hai vật dính vào nhau và chuyển động với cùng vận tốc sau va chạm thì va chạm đó gọi là gì?

- Tổng động lượng, động năng sau va chạm mềm có bằng nhau không?

Sản phẩm dự kiến:

- Khái niệm: Va chạm đàn hồi là va chạm mà sau khi va chạm, các vật trong hệ vật chuyển động tách rời nhau. 

- Tính chất: Trong va chạm đàn hồi, tổng động lượng, động năng của hệ trước và sau va chạm bằng nhau. 

- Nếu sau va chạm hai vật dính vào nhau và chuyển động với cùng vận tốc sau va chạm thì va chạm đó gọi là va chạm mềm. 

- Trong va chạm mềm, tổng động lượng trước và sau va chạm bằng nhau nhưng tổng động năng trước và sau va chạm không bằng nhau. Sau va chạm, tổng động năng bị hao hụt.

C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

GV yêu cầu HS thực hiện bài tập trắc nghiệm.

Câu 1: Chọn đáp án đúng nhất trong các đáp án sau?

Hệ kín là: 

A. Là một hệ nhiều vật tác dụng lẫn nhau, khi không có ngoại lực tác dụng vào hệ.

B. Là một hệ nhiều vật tác dụng lẫn nhau, khi không có ngoại lực tác dụng vào hệ hoặc khi các ngoại lực cân bằng nhau. 

C. Là một hệ nhiều vật tác dụng lẫn nhau, khi chỉ có các lực tương tác giữa các vật trong hệ.

D. Là một hệ chỉ có 2 vật tác dụng lẫn nhau.

Câu 2: Chọn đáp án đúng nhất trong các đáp án sau khi nói về động lượng?

A. Biến thiên động lượng toàn phần của hệ lớn hơn biến thiên động lượng của mỗi vật.

B. Biến thiên động lượng của hệ khác không.

C. Động lượng toàn phần của một hệ kín là một đại lượng được bảo toàn. 

D. Biến thiên động lượng của hệ có thể bằng hoặc khác không.

Câu 3: Kết luận nào sau đây là đúng?

A. Trong va chạm mềm, tổng động lượng của hệ được bảo toàn, tổng động năng của hệ bị hao hụt.  

B. Trong va chạm mềm, tổng động năng của hệ được bảo toàn, tổng động lượng của hệ bị hao hụt.

C. Trong va chạm mềm, tổng động lượng của hệ được bảo toàn, tổng động năng của hệ tăng lên.           

D. Trong va chạm mềm, tổng động năng của hệ được bảo toàn, tổng động lượng của hệ tăng lên.

Câu 4: Trong va chạm đàn hồi:

A. Tổng động năng của hệ được bảo toàn, tổng động lượng của hệ bị hao hụt.

B. Tổng động lượng của hệ được bảo toàn, tổng động năng của hệ bị hao hụt.

C. Tổng động lượng của hệ được bảo toàn, tổng động năng của hệ thay đổi.

D. Tổng động năng và tổng động lượng của hệ trước và sau va chạm được bảo toàn. 

Câu 5: Phát biểu nào sau đây là sai? Trong một hệ kín

A. các vật trong hệ chỉ tương tác với nhau.

B. các nội lực từng đôi một trực đối.

C. không có ngoại lực tác dụng lên các vật trong hệ.

D. nội lực và ngoại lực cân bằng nhau.

Gợi ý đáp án:

D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

GV yêu cầu HS hoạt động hoàn thành bài tập trong sgk.