Giáo án và PPT Vật lí 10 kết nối Bài 9: Chuyển động thẳng biến đổi đều

BÀI 9. CHUYỂN ĐỘNG THẲNG BIẾN ĐỔI ĐỀU

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV yêu cầu HS thảo luận và trả lời:

Nhận xét gia tốc trong chuyển động thẳng biến đổi đều?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

I. GIA TỐC CỦA CHUYỂN ĐỘNG THẲNG BIẾN ĐỔI ĐỀU 

Hoạt động 1: Gia tốc của chuyển động thẳng biến đổi đều

GV đặt câu hỏi hướng dẫn học sinh tìm hiểu:   Nêu khái niệm chuyển động thẳng biến đổi đều, chuyển động thẳng nhanh dần đều, chuyển động thẳng chậm dần đều.

Sản phẩm dự kiến:

- Chuyển động biến đổi là chuyển động có vận tốc thay đổi theo thời gian. 

C1: Chuyển động thẳng biến đổi đều là: chuyển động thẳng mà vận tốc có độ lớn tăng hoặc giảm đều theo thời gian. 

C2: Chuyển động thẳng nhanh dần đều là: chuyển động thẳng có độ lớn vận tốc tăng đều theo thời gian.

C3: Chuyển động thẳng chậm dần đều là: chuyển động thẳng có độ lớn vận tốc giảm đều theo thời gian.

Ta có công thức tính gia tốc là: a=

Mà: vì chuyển động thẳng biến đổi đều có vận tốc thay đổi đều theo thời gian nên gia tốc a không đổi theo thời gian. Hay: a= hằng số (9.1)

II. VẬN TỐC TỨC THỜI CỦA CHUYỂN ĐỘNG THẲNG BIẾN ĐỔI ĐỀU 

Hoạt động 2: Vận tốc tức thời của chuyển động thẳng biến đổi đều

GV đưa ra câu hỏi:Công thức tính gia tốc của chuyển động?

Sản phẩm dự kiến:

Công thức tính gia tốc của chuyển động: 

a = = = =>

- Nếu ở thời điểm ban đầu thì:

(9.2)

- Nếu ở thời điểm ban đầu xe mới bắt đầu chuyển động thì:

(9.3)

III. ĐỒ THỊ VẬN TỐC – THỜI GIAN CỦA CHUYỂN ĐỘNG THẲNG BIẾN ĐỔI ĐỀU 

Hoạt động 3: Đồ thị vận tốc- Thời gian của chuyển động thẳng biến đổi đều

GV đưa ra câu hỏi: Hãy viết công thức về mối liên hệ giữa v với a và t của từng chuyển động ứng với từng đồ thị trong Hình 9.1.

Sản phẩm dự kiến:

Vận tốc tức thời v trong chuyển động thẳng biến đổi đều là hàm bậc nhất của thời gian t, nên đồ thị vận tốc – thời gian của chuyển động này có các dạng như hình 9.1

IV. ĐỘ DỊCH CHUYỂN CỦA CHUYỂN ĐỘNG THẲNG BIẾN ĐỔI ĐỀU 

Hoạt động 1: Tính độ dịch chuyển bằng đồ thị vận tốc – thời gian (v -t)

GV đưa ra câu hỏi: Độ dịch chuyển của vật trong thời gian t có độ lớn bằng diện tích hình chữ nhật có cạnh là?

Sản phẩm dự kiến:

Độ dịch chuyển của vật trong thời gian t có độ lớn bằng diện tích hình chữ nhật có cạnh là và t. Độ lớn này bằng diện tích của hình thang vuông có đường cao là t và các đáy có độ lớn và v. 

Hoạt động 2: Tính độ dịch chuyển bằng công thức.

GV đưa ra câu hỏi:Độ lớn của độ dịch chuyển trong chuyển động thẳng biến đổi đều là gì?

Sản phẩm dự kiến:

Độ lớn của độ dịch chuyển trong chuyển động thẳng biến đổi đều là: 

d=

Chú ý: Không đưa ra công thức v= và d=để mô tả chuyển động chậm dần đều

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Câu 1: Chuyển động nào sau đây không phải là chuyển động thẳng biến đổi đều?

A. Viên bi lăn xuống trên máng nghiêng.

B. Vật rơi từ trên cao xuống đất.

C. Hòn đá bị ném theo phương nằm ngang.

D. Quả bóng được ném lên theo phương thẳng đứng.

Câu 2: Trong chuyển động thẳng biến đổi đều, đại lượng nào có độ lớn không đổi theo thời gian?

A. Gia tốc

B. Vận tốc

C. Quãng đường

D. Cả A và B

Câu 3: Đồ thị tọa độ theo thời gian của chất điểm chuyển động thẳng biến đổi đều có dạng

A. Là đường thẳng song song với trục Ot

B. Là đường thẳng có thể đi qua gốc tọa độ

C. Là một nhánh parabol

D. Là đường thẳng song song với trục Ox

Sản phẩm dự kiến:

Câu 1: C

Câu 2: A

Câu 3: C

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Chuyển động nào là chuyển động nhanh dần đều, chậm dần đều?

Câu 2: Hình 9.2 là đồ thị vận tốc – thời gian trong chuyển động của một bạn đang đi trong siêu thị. Hãy dựa vào đồ thị để mô tả bằng lời chuyển động của bạn đó (khi nào đi đều, đi nhanh lên, đi chậm lại, nghỉ).